Η Θάτσερ είχε προβλέψει ότι αποκλείεται να γίνει πρωθυπουργός γιατί ήταν άπειρη. Ως υπουργός, έκοψε το δωρεάν γάλα στα σχολεία και λίγα χρόνια μετά κυβέρνησε

«Δε νομίζω ότι θα εκλεγεί γυναίκα πρωθυπουργός στα χρόνια μου. Και δεν νομίζω ότι αυτό εξαρτάται τόσο από το αν ο υποψήφιος θα είναι άντρας ή γυναίκα, όσο από το αν θα είναι το κατάλληλο άτομο γι’ αυτή τη δουλειά τη συγκεκριμένη περίοδο. Είναι πολύ δύσκολο να προβλέψουμε τι θα γίνει μετά από πολλά, πολλά χρόνια.»

Η Μάργκαρετ Θάτσερ απέκτησε το πρώτο κυβερνητικό της αξίωμα το 1961 και άρχισε να ανεβαίνει σταθερά στην ιεραρχία μέχρι το 1970 οπότε διορίστηκε Υπουργός Παιδείας και Επιστημών στην κυβέρνηση Χιθ. Η θητεία της έμεινε γνωστή για την κατάργηση της δωρεάν διανομής γάλακτος στα σχολεία στα παιδιά 7 μέχρι 11 ετών, γεγονός που της απέφερε το παρατσούκλι «η γαλατοκλέφτρα».

Το μοιραίο σχόλιο για την εκλογή γυναίκας πρωθυπουργού στο Ηνωμένο Βασίλειο το έκανε το 1973 σε μια συνέντευξή της στο BBC, όταν ήταν Υπουργός Παιδείας και Επιστημών. Δεν απέρριπτε τελείως το ενδεχόμενο εκλογής μιας γυναίκας πρωθυπουργού, καθώς ανέφερε τα παραδείγματα της Ίντιρα Γκάντι και της Γκόλντα Μέιρ, αλλά το έθετε σε ένα απροσδιόριστο μέλλον «μετά από πολλά, πολλά χρόνια», και σίγουρα όχι στην εποχή της.

Όταν ρωτήθηκε γιατί πίστευε κάτι τέτοιο, παραδέχτηκε ότι αυτό οφειλόταν κατά ένα μέρος στις προκαταλήψεις της, αλλά κι επειδή:

«Δεν πιστεύω ότι έχουμε αρκετές γυναίκες που να διαθέτουν ίδια πείρα με τους άντρες. Και είναι σημαντικό, αυτός που θα γίνει πρωθυπουργός να έχει ένα ευρύτατο φάσμα εμπειριών σε υψηλά πολιτικά αξιώματα. Δεν έχουμε ακόμα αρκετές γυναίκες με αυτά τα προσόντα.»

Όταν ρωτήθηκε αν φιλοδοξεί να γίνει πρωθυπουργός, κρύφτηκε πίσω από την προηγούμενη απάντηση.

«Θεέ μου, είναι πολύ αιχμηρή ερώτηση. Δεν είναι; Δεν επιθυμώ να γίνω πρωθυπουργός, αγαπητέ μου.

Δεν είμαι αρκετά έμπειρη γι’ αυτή τη δουλειά.

Η μόνη υπουργική θέση στην οποία έχω υπηρετήσει μέχρι σήμερα είναι αυτή του Υπουργού Παιδείας και Επιστημών. Πριν καν σκεφτεί κάποιος να γίνει πρωθυπουργός, θα πρέπει να έχει κάνει πολύ περισσότερα από αυτά».

Αυτό ίσως προκαλέσει έκπληξη σε μερικούς, καθώς τότε η Θάτσερ ήταν ήδη στην ενεργό πολιτική επί ένα τέταρτο του αιώνα και είχε υπηρετήσει σε κατώτερες υπουργικές θέσεις, κυβερνητικές ή σκιώδεις, επί δεκατέσσερα χρόνια. Διέθετε περισσότερη πείρα απ’ ό,τι ο Τόνι Μπλερ όταν έγινε πρωθυπουργός το 1997.

Ένα χρόνο αργότερα, ο Έντουαρντ Χιθ ηττήθηκε από το Εργατικό Κόμμα. Η δήλωση του 1973 ξεχάστηκε και το 1975 η Θάτσερ διεκδίκησε την ηγεσία του Συντηρητικού Κόμματος, με αποτέλεσμα να γίνει η πρώτη γυναίκα αρχηγός της Αντιπολίτευσης και η πρώτη γυναίκα υποψήφια πρωθυπουργός.

Η κυβέρνηση των Εργατικών σύντομα βάλτωσε εξαιτίας σοβαρών οικονομικών προβλημάτων, τα οποία οδήγησαν σε μια περίοδο οικονομικών αναταραχών που έμεινε γνωστή ως ο «χειμώνας της δυσαρέσκειας» (1978-79). Υποσχόμενη μείωση του δημόσιου τομέα, χαμηλότερους φόρους και περισσότερη ελευθερία στις επιχειρήσεις και στους ιδιώτες, η Θάτσερ οδήγησε τους Συντηρητικούς στη νίκη  στις εκλογές του 1979 και ξεκίνησε την εφαρμογή ενός σκληρού και μεγαλεπήβολου προγράμματος που μέσα σε δέκα χρόνια μεταμόρφωσε τη βρετανική κοινωνία.

Μετά τη νίκη της Βρετανίας το 1982 στον πόλεμο των Φάλκλαντς με την Αργεντινή, το 1983 εκλέχθηκε για μια δεύτερη πρωθυπουργική θητεία με τεράστια πλειοψηφία. Το 1987 κέρδισε την τρίτη και τελευταία της θητεία, για να εγκαταλείψει τη θέση της τρία χρόνια νωρίτερα, όχι γιατί είχε χάσει την υποστήριξη του εκλογικού σώματος, αλλά επειδή δεν είχε τη στήριξη του κόμματός της.

Συνολικά είχε υπηρετήσει ως πρωθυπουργός για έντεκα χρόνια -η μεγαλύτερη πρωθυπουργική θητεία στη Βρετανία τον 20^ο αιώνα και αναμφίβολα, μία από τις σημαντικότερες. Οι Βρετανοί που τη ψήφισαν τη λάτρεψαν, αλλά δεν ήταν λίγοι αυτοί που τη μίσησαν λόγω της σκληρής αντεργατικής πολιτικής της. Γι αυτό και μετά το θάνατό της συμβολικά, στήθηκαν αυτοσχέδιες μικρές γιορτές.

Απόσπασμα από το βιβλίο: «Οι χειρότερες προβλέψεις της Ιστορίας», Έρικ Τσαλίν, εκδόσεις Κλειδάριθμος

Πηγή χαρακτηριστικής εικόνας: Wikimediamtx Commons

Διαβάστε στη “ΜτΧ”: Ο μύθος της οικονομικής ανάπτυξης της Θάτσερ. Οικονομολόγοι του Κέιμπριτζ αποδομούν τον «θατσερισμό» και το οικονομικό μοντέλο του σκληρού φιλελευθερισμού