Η τελευταία λειτουργία στην Αγία Σοφία έγινε 466 χρόνια μετά την Άλωση της Πόλης. Η “καταδρομική” ενέργεια του παπά Λευτέρη και το διπλωματικό επεισόδιο (βίντεο)

O παπα Λευτέρης Νουφράκης από τις Αλώνες Ρεθύμνου, υπηρετούσε ως στρατιωτικός ιερέας στη Β΄ Ελληνική Μεραρχία, τη μία από τις δύο Μεραρχίες που συμμετείχαν στις αρχές του 1919 στο «συμμαχικό» εκστρατευτικό σώμα στην Ουκρανία. Την ιστορία του διέσωσε ο Αντώνης Στιβακτάκης όπως την άκουσε από τον παππού του, ο οποίος υπηρετούσε στην ίδια μεραρχία.

Η Μεραρχία στο δρόμο προς την Ουκρανία, στάθμευσε στην Κωνσταντινούπολη. Η Πόλη τότε βρισκόταν υπό «συμμαχική επικυριαρχία», ύστερα από το τέλος του Α΄ Παγκόσμιου Πολέμου. Μια ομάδα Ελλήνων αξιωματικών με επικεφαλής τον παπα Λευτέρη, μαζί με τον ταξίαρχο Φραντζή, τον ταγματάρχη Λιαρομάτη, τον λοχαγό Σταματίου και τον υπολοχαγό Νικολάου είχαν συμφωνήσει να βγουν στην πόλη και να λειτουργήσουν στην Αγιά Σοφιά, η οποία ήταν ακόμη τζαμί.

Επιβιβάστηκαν στη βάρκα ενός Ρωμιού της Πόλης και αποβιβάστηκαν στην προκυμαία. Ο βαρκάρης τούς οδήγησε στην Αγια-Σοφιά. Η πόρτα ήταν ανοιχτή. Ο Τούρκος φύλακας κάτι πήγε να πει, όμως τον καθήλωσε στη θέση του το άγριο βλέμμα του ταξίαρχου Φραντζή. Μπήκαν μέσα με ευλάβεια κάνοντας το σταυρό τους. Ο παπα-Λευτέρης ψιθύρισε με μεγάλη συγκίνηση: «Εισελεύσομαι εις τον οίκον σου, προσκυνήσω προς Ναόν Άγιόν σου εν φόβω…».

Εντοπίζει το χώρο στον οποίο βρισκόταν το Ιερό και η Αγία Τράπεζα. Βρίσκει ένα τραπεζάκι, το τοποθετεί σ’ εκείνη τη θέση, ανοίγει την τσάντα του, βγάζει όλα τα απαραίτητα για τη Θεία Λειτουργία, φορά το πετραχήλι του και αρχίζει.

Δείτε τι ακριβώς συνέβη στο βίντεο της Μηχανής του Χρόνου:

Η Αγιά Σοφιά την ώρα της λειτουργίας είχε αρκετούς Τούρκους και κάποιους Έλληνες της Πόλης που βρέθηκαν εκεί. Παρακολουθούσαν με συγκίνηση τη λειτουργία, χωρίς να τολμούν να εξωτερικεύσουν τα συναισθήματά τους. Ένα όνειρο δεκάδων γενεών Ελλήνων έχει γίνει πραγματικότητα.

Η Θεία Λειτουργία στην Αγια-Σοφιά έχει ολοκληρωθεί. Ο παπα-Νουφράκης και οι τέσσερις αξιωματικοί είναι έτοιμοι να αποχωρήσουν και να επιστρέψουν στο πλοίο. Η Εκκλησία όμως είναι γεμάτη Τούρκους, οι οποίοι έχουν αρχίσει να γίνονται επιθετικοί. Είναι έτοιμοι να τους επιτεθούν, όταν ένας Τούρκος αξιωματούχος παρουσιάζεται με την ακολουθία του και διατάζει να τους αφήσουν να φύγουν. Δεν ήταν σοφό, ούτε και προς το συμφέρον της πατρίδας του να σκοτώσουν πέντε Ρωμιούς αξιωματικούς μέσα στην Αγια-Σοφιά.

Ο παπα-Νουφράκης και οι άλλοι αξιωματικοί βγαίνουν από την Αγια-Σοφιά και κατευθύνονται προς την προκυμαία, όπου τους περιμένει η βάρκα. Ένας μεγαλόσωμος Τούρκος τους ακολουθεί, σηκώνει ένα ξύλο, ορμά και χτυπά τον παπα-Νουφράκη στον ώμο. Ο ταγματάρχης Λιαρομάτης και ο λοχαγός Σταματίου τον αφοπλίζουν. Μπαίνουν στη βάρκα και σε λίγο βρίσκονται πάνω στο ελληνικό πολεμικό πλοίο. Ακολούθησε διπλωματικό επεισόδιο και οι «σύμμαχοι» διαμαρτυρήθηκαν έντονα στον Βενιζέλο, ο οποίος αναγκάστηκε να επιπλήξει τον παπα Λευτέρη Νουφράκη. Όμως κρυφά επικοινώνησε μαζί του και «τον επαίνεσε και συνεχάρη τον πατριώτη ιερέα, που έστω και για λίγη ώρα ζωντάνεψε μέσα στην Αγια-Σοφιά τα πιο ιερά όνειρα του Έθνους μας».

Το κείμενο ολόκληρο που έγραψε ο Αντώνης Στιβακτάκης με βάση όσα του διηγήθηκε ο παππούς του . Το κείμενο πρωτοδημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Ηρακλείου Κρήτης “ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ” την 3/6/1998.