Πως η τεχνητή λίμνη Κρεμαστών έδωσε ρεύμα στην Ελλάδα. Βυθίστηκαν 20 χωριά και εργάστηκαν 3.500 άνθρωποι (drone)

Η μεγαλύτερη τεχνητή λίμνη της χώρας, η λίμνη των Κρεμαστών, δημιουργήθηκε τη δεκαετία του 1960 για την παραγωγή υδροηλεκτρικής ενέργειας.

Ο εξηλεκτρισμός αποτελούσε εθνικό στόχο ώστε η χώρα να βγει από το σκοτάδι και να ξεκινήσει η ανάπτυξη. Για  να γίνει αυτό αποφασίστηκε να θυσιαστούν 20 χωριά, τα οποία σταδιακά βυθίστηκαν και χάθηκαν από τον χάρτη.

Η λίμνη Κρεμαστών βρίσκεται ανάμεσα στους νομούς Αιτωλοακαρνανίας και Ευρυτανίας και τροφοδοτείται από τα νερά της τέσσαρων ποταμών: Αχελώος, Αγραφιώτης, Ταυρωπός και Τρικεριώτης. Έχει ακτογραμμή 90 χιλιόμετρα και την έκτασή της μοιράζονται οι Δήμοι Αγράφων, Αμφιλοχίας και Αγρινίου.

Η τεχνητή λίμνη Κρεμαστών συγκεντρώνει τα νερά τεσσάρων ποταμών. Για την δημιουργία της βυθίστηκαν οικισμοί, χωριά και εκκλησίες. Δείτε την λίμνη από ψηλά όπως την κατέγραψε ο συνεργάτης μας Μάκης Θεοδώρου:

Η τεχνητή λίμνη των Κρεμαστών δημιουργήθηκε το 1966 μετά την κατασκευή του φράγματος των Κρεμαστών. Στα βόρεια της λίμνης καταλήγει ο Αχελώος, ο οποίος κατεβαίνει από την Πίνδο, ενώ οι άλλοι τρεις ποταμοί έρχονται από τα ανατολικά μέσα από τα βουνά της Ευρυτανίας. Οι ποταμοί συλλέγουν τα νερά των δυτικών και νότιων περιοχών από την οροσειρά της Πίνδου και έτσι σχηματίζεται μια λεκάνη απορροής, με επιφάνεια 3.500 τετραγωνικά χιλιόμετρα.

Τα νερά αυτά συγκεντρώνονται στην τεχνητή λίμνη, της οποίας η χωρητικότητα φτάνει τα 4.500.000.000 κυβικά μέτρα νερού. Το συνολικό μέγεθός της αγγίζει τα 77,5 τετραγωνικά χιλιόμετρα, η ακτογραμμή τα 90 χιλιόμετρα και βρίσκεται σε υψόμετρο 282 μέτρων.

Στην περιοχή που βρίσκεται η τεχνητή λίμνη Κρεμαστών, υπήρχαν πριν την κατασκευή της, υπαίθριοι οικισμοί και χωριά που μετρούσαν αρκετούς κατοίκους. Μόνο ο οικισμός της Επισκοπής είχε 1.200 κατοίκους, οι οποίοι αναγκάστηκαν να μετοικήσουν στο Αγρίνιο, το Καρπενήσι ή να φύγουν στο εξωτερικό.

Ο δρόμος για τους κατοίκους όλης της περιοχής ήταν ένας και οδηγούσε είτε σε γειτονικά χωριά είτε στα αστικά κέντρα. Πολλοί έδειξαν απροθυμία να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους.

Συνολικά είκοσι χωριά βυθίστηκαν και μαζί τους κτίσματα και ιστορικά, θρησκευτικά και πολιτιστικά μνημεία

Ανάμεσά τους το βυζαντινό μοναστήρι της Επισκοπής, η μονοκάμαρη γέφυρα της Τατάρνας, η πηγή της Μαρδάχας που αποτελούσε τη μοναδική πηγή του Αχελώου κατά τους καλοκαιρινούς μήνες και το γεφύρι του Μανώλη, που για περισσότερα από 400 χρόνια συνέδεε τις δυο όχθες του ποταμού Αγραφιώτη.

“Το μεγαλύτερο τεχνητό έργο της Μεταπολεμικής Ελλάδας” είχε χαρακτηριστεί το φράγμα της τεχνητής λίμνης Κρεμαστών

Στα τέλη της δεκαετίας του 1950 ξεκίνησε μια οργανωμένη επιχείρηση της ΔΕΗ, με στόχο να παραχθεί άφθονη και φθηνή ηλεκτρική ενέργεια από τα ορμητικά νερά του ποταμού Αχελώου. Το φιλόδοξο σχέδιο αναφερόταν στις εφημερίδες της εποχής ως το “μεγαλύτερο υδροηλεκτρικό έργο της Ελλάδος”.

Για την επιτυχία του σχεδίου ήταν απαραίτητη η κατασκευή ανάλογου φράγματος, το οποίο και ονόμασαν “Βασιλεύς Παύλος”.

Η πρώτη φάση των εργασιών είχε σκοπό την εκτροπή του ρου του ποταμού. Κατασκευάστηκε μια νέα τεχνητή σήραγγα μήκους 800 μέτρων και με διάμετρο 12,5 μέτρα. Στις 5 Απριλίου 1964 η σήραγγα ήταν έτοιμη, και ξεκίνησαν οι ανατινάξεις για την καταστροφή του προφράγματος από μπετόν που είχε κατασκευαστεί στην αρχή της σήραγγας.

Για την καταστροφή του χρησιμοποιήθηκαν 25 τόνοι εκρηκτικών υλικών. Το έργο στέφθηκε με επιτυχία και τα νερά του Αχελώου ακολουθούν έκτοτε υποχρεωτική πορεία μέσα από τη σήραγγα.

Το φράγμα στο «Πήδημα του Κατσαντώνη»

Οι εργασίες για την κατασκευή του φράγματος “Βασιλεύς Παύλος” ολοκληρώθηκαν το 1966 οπότε ξεκίνησε η λειτουργία του υδροηλεκτρικού σταθμού. Το φράγμα είναι κατασκευασμένο από χώμα και χαλίκι και αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα γεωφράγματα της Ευρώπης.

Το ύψος του είναι 160 μέτρα,  μήκος 457 μέτρα και πλάτος στη βάση 670 μέτρα!

Το φράγμα κατασκευάστηκε πάνω σε ένα στένωμα της κοίτης του Αχελώου, στο σημείο όπου ο θρύλος λέει ότι ο ήρωας Κατσαντώνης πήδησε από τη μια όχθη στην άλλη για να γλυτώσει από τους Τούρκους και έτσι η θέση πήρε την ονομασία το «Πήδημα του Κατσαντώνη». Στη βάση τους φράγματος βρίσκεται ο Υδροηλεκτρικός Σταθμός Κρεμαστών.

Εκεί τα νερά της λίμνης  οδηγούνται μέσω τεσσάρων αγωγών στους τέσσερις υδροστρόβιλους του σταθμού και παράγεται ηλεκτρική ενέργεια. Για την κατασκευή του έργου εργάστηκαν περίπου 3.500 άνθρωποι σε τρεις καθημερινές βάρδιες. Δεν έλειψαν τα εργατικά ατυχήματα, ενώ 30 από αυτούς άφησαν την τελευταία τους πνοή.

Δείτε τη λίμνη Κρεμαστών από ψηλά

Σήμερα ο Υδροηλεκτρικός Σταθμός Κρεμαστών λειτουργεί ως «υποστηρικτής» και όχι ως βασικός σταθμός συνεχόμενης παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, όπως οι σταθμοί στην Πτολεμαΐδα. Ο έλεγχος του σταθμού γίνεται από το Εθνικό Κέντρο Ενέργειας στην Αθήνα. Όποτε υπάρχει ανάγκη στο Εθνικό Δίκτυο τότε ο σταθμός παράγει την ενέργεια που απαιτείται.

Αντλήθηκαν πληροφορίες από limnikremaston