Η ταινία της ιρλανδικής τηλεόρασης για το “Γελαστό Παιδί”, που είναι ποίημα της Ιρλανδίας για έναν εμβληματικό επαναστάτη

του συνεργάτη ιστορικού Κωνσταντίνου Λαγού

Μία συναρπαστική ταινία που προβλήθηκε στην ιρλανδική τηλεόραση το 2022 προσπαθεί να φωτίσει τους λόγους που το ποίημα το «Γελαστό Παιδί» που έγραψε ο Ιρλανδός ποιητής Μπρένταν Μπέχαν προς τιμή του μεγάλου συμπατριώτη επαναστάτη, Μάικλ Κόλινς, έφθασε να γίνει ύμνος των Ελλήνων εναντίον της δικτατορίας και του φασισμού γενικότερα. Μέσω του τραγουδιού, η ταινία ανέδειξε τα κοινά χαρακτηριστικά που είχαν οι αγώνες των Ιρλανδών και Ελλήνων για ανεξαρτησία και δημοκρατία.

“Το Γελαστό Παιδί”

Το τραγούδι το «Γελαστό Παιδί» που μελοποίησε ο Μίκης Θεοδωράκης το 1961 ήταν ποίημα του Ιρλανδού ποιητή Μπρένταν Μπέχαν προς τιμή του αγωνιστή εναντίον των Βρετανών, Μάικλ Κόλινς.

Αυτός σκοτώθηκε από συμπατριώτες του στη διάρκεια του ιρλανδικού εμφυλίου λίγο μετά την απελευθέρωση της Ιρλανδίας. Για το λόγο αυτό στο ποίημα του Μπέχαν υπάρχει ο στίχος, «σκότωσαν οι δικοί μας το Γελαστό Παιδί».

Δείτε εδώ: To “Γελαστό Παιδί” του Μίκη Θεοδωράκη που έγινε συνώνυμο της αντίστασης δεν ήταν Έλληνας, αλλά ο Ιρλανδός επαναστάτης Μάικλ Κόλινς. Υπήρξε η ψυχή του αντάρτικου πόλης κατά των Βρετανών και σκοτώθηκε σε εμφύλια σύρραξη – ΜΗΧΑΝΗ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ (mixanitouxronou.gr)

Την ελληνική μετάφραση των στίχων έκανε ο Βασίλης Ρώτας.

Το 1969 η μουσική του ήταν ενταγμένη στην ταινία “Ζ” του Κώστα Γαβρά, για τη δολοφονία του Γρηγόρη Λαμπράκη με βάση το ομότιτλο βιβλίο του Βασίλη Βασιλικού. Η ταινία έγινε γνωστή διεθνώς και μαζί της και η μουσική του «Γελαστού Παιδιού».

Θεωρήθηκε το τραγούδι που κατεξοχήν εξέφραζε την αντίσταση εναντίον της δικτατορίας της 21^ης Απριλίου 1967. Για το λόγο αυτό, είχε απαγορευθεί η ακρόαση του στην Ελλάδα όπως και όλα τα τραγούδια του Μίκη Θεοδωράκη. Δημοσίως ακούστηκε μόνο μετά την πτώση της δικτατορίας.

Θέο Ντόργκαν

Ο Ιρλανδός ποιητής Θέο Ντόργκαν (Theo Dorgan) εξεπλάγην όταν έμαθε ότι ένα ποίημα που έγραψε ο Μπρένταν Μπέχαν, ένας από τους μεγαλύτερους ποιητές της χώρας του είχε γίνει αντιδικτατορικός ύμνος από τους Έλληνες,

Θεώρησε ότι ήταν κάτι που θα έπρεπε να αναδείξει στους συμπατριώτες του. Για το λόγο αυτό γύρισε μία ταινία στην ιρλανδική γλώσσα και με τον τίτλο «An Buachaill Gealgháireach» που στα ιρλανδικά σημαίνει, “Λευκός Βοσκός”.

Στην ταινία ξεδιπλώνεται η ιστορία του ποιήματος του «Γελαστού Παιδιού» από το 1935 όταν το έγραψε ο τότε 12χρόνος Μπρένταν Μπέχαν. Σε αυτό θρηνεί για τον θάνατο του επαναστάτη και πολιτικού Μάικλ Κόλινς το 1922 στη διάρκεια του ιρλανδικού εμφυλίου.

Το 1958, ο Μπέχαν ενσωμάτωσε το ποίημα στο έργο του «Ο όμηρος», που παρουσιάστηκε στο Λονδίνο και το Παρίσι.

Τρία χρόνια αργότερα μεταφράστηκε στα ελληνικά από τον ποιητή Βασίλη Ρώτα και μελοποιήθηκε από τον Μίκη Θεοδωράκη.

Η δημοφιλία του τραγουδιού

Ο Θέο Ντόργκαν αναλύει στο ιρλανδικό κοινό τους λόγους γιατί το τραγούδι είναι τόσο δημοφιλές στους Έλληνες. Έτσι, το ντοκιμαντέρ φωτίζει και πολλές πλευρές της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας που δεν είναι τόσο γνωστές στην Ιρλανδία.

Επίσης, ο Ντόργκαν αποκαλύπτει την αλήθεια πίσω από μύθους που περιβάλλουν το τραγούδι.

Η ταινία γυρίστηκε στην Ιρλανδία, τη Γαλλία και την Ελλάδα. Σε αυτή εμφανίζονται γνωστοί Έλληνες μουσικοί και τραγουδιστές, συμπεριλαμβανομένης της Μαρίας Φαραντούρη. Επίσης, για το “Γελαστό Παιδί” μιλούν στην ταινία του Ντόργκαν, ο Ροβήρος Μανθούλης και ο Παντελής Βούλγαρης.

Εκτός από τις ερμηνείες του τραγουδιού από Έλληνες τραγουδιστές, ο Ντόργκαν έχει συμπεριλάβει και ερμηνείες της ιρλανδικής εκδοχής του τραγουδιού από μερικούς από τους καλύτερους Ιρλανδούς μουσικούς, όπως οι Donal Lunny, MayKay, Liam Ó Maonlaí και David Power.

Ελλάδα και Ιρλανδία

Όπως αναφέρει ο Ντόργκαν στην ταινία του, τόσο η ιρλανδική όσο και η ελληνική εκδοχή για το “Γελαστό Παιδί”:

«αιχμαλωτίζουν κάτι μοναδικό….Κάποια ιδέα, ίσως, για τον αιώνιο επαναστάτη, κάποια ενσάρκωση της εξέγερσης ενάντια στο πεπρωμένο, την τυραννία, τις δυνάμεις που τείνουν πάντα και παντού να μειώνουν, αν όχι να συνθλίβουν πραγματικά την αίσθηση του απαραίτητου μεγαλείου της ζωής και της φαντασίας».

Ο Ντόργκαν καταλήγει στο συμπέρασμα ότι ένα τραγούδι, το «Γελαστό Παιδί», κατάφερε να συνυφάνει τους αιματηρούς αγώνες για ανεξαρτησία και δημοκρατία των λαών μικρών χωρών, της Ιρλανδίας και της Ελλάδας. Η δημοφιλία του τραγουδιού αποδεικνύει ότι παρά τη μεγάλη απόσταση μεταξύ τους έχουν πολλά κοινά που τους ενώνουν.

Η ταινία του Θέο Ντόργκαν για το “Γελαστό Παιδί” προβλήθηκε για πρώτη φορά στην Ιρλανδική τηλεόραση στο κανάλι TG4 στις 24 Αυγούστου 2022. Στοιχεία της ανάρτησης αντλήθηκαν από: www.independent.ie

Δείτε εδώ το τρέιλορ για την ταινία: