Η συνωμοσία των «γιατρών-δολοφόνων». Η σκευωρία του Στάλιν που φυλάκισε και βασάνισε εκατοντάδες γιατρούς ως συνωμότες. Οι περισσότεροι ήταν Εβραίοι

13 Ιανουαρίου 1953. Η «Πράβντα», επίσημη εφημερίδα του σοβιετικού καθεστώτος, δημοσίευσε ντοκουμέντα που έφερναν στο φως μία τεράστια συνωμοσία. Την ονόμασε «συνωμοσία των γιατρών» ή «συνωμοσία της λευκής μπλούζας»

Η υπόθεση αφορούσε σε μία σκευωρία στην οποία συμμετείχαν όλοι οι μεγάλοι γιατροί της χώρας που σχεδίαζαν την δολοφονίας σημαντικών προσώπων της διοίκησης του Στάλιν. Στην κορυφή της πυραμίδας, ως ο απόλυτος στόχος, βρισκόταν και ο γενικός γραμματέας του Κομμουνιστικού Κόμματος Σοβιετικής Ένωσης.

Η ηγεσία της Σοβιετικής Ένωσης ήταν φαινομενικά απλησίαστη. Τα υψηλόβαθμα στελέχη ακολουθούνταν από φρουρούς 24 ώρες το εικοσιτετράωρο και δεν είχαν άμεση επαφή με τον απλό κόσμο. Οι μόνοι που είχαν πρόσβαση στους ιδιωτικούς τους χώρους ήταν οι προσωπικοί τους γιατροί.

Ο ξαφνικός θάνατος του συνεργάτη του Στάλιν

Όταν ο Στάλιν εξέθεσε δημόσια τη θεωρία ότι είχε συσταθεί μια τρομοκρατική οργάνωση μεγαλογιατρών που σκόπιμα έδιναν λάθος φάρμακα και εφάρμοζαν ακατάλληλες θεραπείες στους σημαντικούς ασθενείς τους για να τους εξοντώσουν, αυτή έγινε πιστευτή. Αφορμή για την παραπάνω θεωρία στάθηκε ο πρόωρος θάνατος του Αντρέι Ζντάνοβ.

Ο Αντρέι Ζντάνοβ ήταν το δεξί χέρι του Στάλιν. Τελούσε χρέη υπεύθυνου λογοκρισίας και προπαγάνδας και όλοι πίστευαν ότι θα ήταν ο διάδοχός του στην εξουσία. Φυσικά, η διαδοχή δεν πραγματοποιήθηκε ποτέ, καθώς ο Ζντάνοβ πέθανε από καρδιακή ανεπάρκεια τον Αύγουστο του 1948 σε ηλικία 52 ετών.

Τέσσερα χρόνια μετά, ο Στάλιν «ξέθαψε» από τα αρχεία του Κρεμλίνου μία επιστολή που είχε στείλει η καρδιολόγος Λυδία Τίμασουκ, τρεις μέρες πριν ο Ζντάνοβ αφήσει την τελευταία του πνοή. Σε αυτή έγραφε ότι οι γιατροί του άρρωστου άντρα, του χορηγούσαν λάθος θεραπεία για την καρδιοπάθεια και δεν παρακολουθούσαν επιμελώς την πορεία της. Με άλλα λόγια, υπονοούσε ότι σκόπιμα επισπεύσανε τον θάνατό του.

Ύστερα από το εύρημα αυτό, διατάχθηκε η σύλληψη εκατοντάδων γιατρών. Ο Στάλιν έδωσε εντολή όλοι οι συλληφθέντες να φυλακιστούν και να βασανιστούν άγρια μέχρι να ομολογήσουν. Καθώς οι περισσότεροι από αυτούς ήταν Εβραίοι, το σταλινικό καθεστώς έκανε λόγο για σιωνιστική συνωμοσία της οποίας τα πλοκάμια έφταναν μέχρι υψηλά ιστάμενα πρόσωπα της σοβιετικής διοίκησης. Συγκεκριμένα, όσοι αξιωματούχοι δεν αναφέρθηκαν ως στόχοι από τους βασανισμένους γιατρούς στις ομολογίες τους, θεωρήθηκαν συνεργοί και συνελήφθησαν κι οι ίδιοι.

 ΠΡΑΒΝΤΑ: Διεφθαρμένοι κατάσκοποι και δολοφόνοι πίσω από το προσωπείο ακαδημαϊκών ιατρών 

Το πρωτοσέλιδο της εφημερίδας «Πράβντα» ήταν τρανταχτό. Στο άρθρο που δημοσιεύτηκε στις 13 Ιανουαρίου 1953 αναφέρονταν ρητά τα ονόματα «γιατρών-δολοφόνων», αλλά και των εν δυνάμει θυμάτων τους.

Στόχος της δημοσιοποίησης του θέματος ήταν κατά πάσα πιθανότητα η προετοιμασία της κοινής γνώμης για να εφαρμοστεί το δεύτερο μέρος της τιμωρίας των προδοτών: το στήσιμο ενός μεγάλου λαϊκού δικαστηρίου και εν συνεχεία οι δημόσιες εκτελέσεις των καταδικασθέντων. Ένας ακόμη θάνατος όμως, πρόλαβε την πορεία των γεγονότων.

Την 1^η Μαρτίου του 1953 ο Ιωσήφ Στάλιν υπέστη εγκεφαλική αιμορραγία. Μάλιστα, ήταν δύσκολο να βρεθούν καλοί γιατροί να τον εξετάσουν, καθώς όλοι σχεδόν ήταν κρατούμενοι. Παρόλα αυτά, λέγεται ότι εκείνοι που τελικά κλήθηκαν, ανήκαν στους κόλπους των συνωμοτών. Βέβαια, δεν μπόρεσαν να κάνουν πολλά. Αρχικά διότι φοβόντουσαν ακόμη και να αγγίξουν τον Στάλιν και δευτερευόντως, το πόρισμα της διάγνωσης δεν ήταν ελπιδοφόρο. Η εγκεφαλική βλάβη ήταν μη αναστρέψιμη. Ο σοβιετικός δικτάτορας κατέληξε στις 5 Μαρτίου του 1953. Ο Χρούτσοφ μετά από πολλά χρόνια αποκάλυψε ότι “ήταν σοκαρισμένοι μήπως κάνουν κατηγορηθούν για λανθασμένη διάγνωση ή ακόμη και για το θανατό του”. Μάλιστα αναφέρει ότι “ήταν τόσο σοκαρισμένοι που δεν κατάφεραν αν τον γδύσουν από το τρέμουλο και χρησιμοποίησαν ψαλίδι”.

Η σκευωρία καταρρέει, οι θεωρίες αναδύονται

Μετά τον θάνατο του Στάλιν, η υπόθεση των γιατρών-δολοφόνων κατέρρευσε. Στις 5 Απριλίου ο υπουργός Εσωτερικών και επικεφαλής της μυστικής αστυνομίας, Λαβρέντι Μπέρια, εξέδωσε ανακοίνωση στον Τύπο ότι δεν υφίστατο συνωμοσία. Οι κατηγορούμενοι αθωώθηκαν και αφέθηκαν ελεύθεροι. Αρκετοί, βέβαια, είχαν ήδη υποκύψει στα σκληρά βασανιστήρια και δεν βρίσκονταν πια στη ζωή.

Οι μεθοδεύσεις του Στάλιν εναντίον των γιατρών, οι οποίοι στην πλειοψηφία τους ήταν Εβραίοι, σίγουρα δεν ήταν τυχαίες. Η επικρατούσα άποψη θέλει τον Στάλιν να προετοίμαζε ένα φυλετικό ξεκαθάρισμα στη Σοβιετική Ένωση. Λίγο πριν από τον θάνατό του είχε ανεγείρει τέσσερα στρατόπεδα συγκέντρωσης που φημολογούνταν ότι προορίζονταν για τους Εβραίους.

Άλλη θεωρία υποστηρίζει ότι θέλησε να «βγάλει από τη μέση» στελέχη που είχε μαζί του στην εξουσία και δεν εμπιστευόταν πια. Όπως αναφέρθηκε, ύστερα από τους γιατρούς, συνελήφθησαν και αρκετοί αξιωματούχοι που τάχα αναφέρθηκαν στις ομολογίες των πρώτων.

Ο Στάλιν, έχοντας πατήσει πλέον τα 70 και βρισκόμενος σε μία κρίσιμη καμπή της πολιτικής του πορείας, είχε την εντύπωση ότι περιτριγυριζόταν από προδότες και συνωμότες. Χρειαζόταν, ουσιαστικά, μια πειστική δικαιολογία για να τους καθαιρέσει και παράλληλα να ωφεληθεί πολιτικά από αυτό.

Πηγή χαρακτηριστικής εικόνας: Wikimediamtx Commons

Διαβάστε στη “ΜτΧ”: Το «φώτοσοπ» του Στάλιν. Πώς αφαιρέθηκε από τη φωτογραφία ο άνθρωπος που είπε: «Καλύτερα να υποφέρουν δέκα αθώοι άνθρωποι παρά να γλιτώσει ένας κατάσκοπος»