Η σύλληψη και τα βασανιστήρια του νεαρού πιλότου Αρμάνδου Μέντα στη Μέρλιν. Εκτοπίστηκε ως Εβραίος σε στρατόπεδα συγκέντρωσης και η μάνα του τον αναζητούσε μέχρι να πεθάνει

Ήταν μεσάνυχτα Κυριακής. Το ημερολόγιο έγραφε 11 Ιουνίου 1944. Ο φίλος του Αρμάνδου Μέντα χτυπά το κουδούνι του σπιτιού της εβραϊκής οικογένειας. 

“Πιάσαν τον Αρμάνδο”, τους λέει. Οι δύο τους προηγουμένως είχαν πάει στο Ρεξ να παρακολουθήσουν μία θεατρική παράσταση. Πριν καν προλάβουν να βγάλουν εισιτήρια, Γερμανοί συνέλαβαν τον νεαρό Αρμάνδο μπροστά στο γκισέ του θεάτρου. Από τότε ο Αρμάνδος Μέντας, που υπηρετούσε στην πολεμική αεροπορία, εξαφανίστηκε. Τρεις ώρες μετά τη σύλληψη του, ο φίλος του αποφάσισε να ενημερώσει την οικογένεια του.

Του ξερίζωσαν τα νύχια

Στο σπίτι τους στην οδό Πλαπούτα, βρίσκονταν οι τέσσερις αδερφές του και η μητέρα του. Μόλις έμαθαν τα μαντάτα, τρομοκρατήθηκαν. “Αυτή τη στιγμή φεύγουμε”, είπαν και σκορπίστηκαν σε σπίτια φίλων τους στη γύρω περιοχή.

Ο Αρμάνδος οδηγήθηκε στην έδρα της Γκεστάπο. Στο κολαστήριο της Μέρλιν ανακρίθηκε και βασανίστηκε γιατί δεν κατέδιδε την οικογένεια του. Οι βασανιστές του ξερίζωσαν τα νύχια και αναγκάστηκε να πει τελικά τη διεύθυνση του σπιτιού. Τρεις ώρες μετά τη σύλληψη του, άνδρες των SS, εισέβαλαν στην οικία Μέντα, αλλά δεν βρήκαν κανένα.

Τον είδαν για τελευταία φορά στο Χαϊδάρι

Αργότερα, η μεγάλη αδερφή του, αναζήτησε πληροφορίες στην αστυνομία. “Πιάσανε τον αδερφό μας. Παρακαλώ, κάντε κάτι”, τους είπε.

Οι αστυνομικοί της απάντησαν ότι αν βρίσκεται σε ελληνικά χέρια και εφόσον έχει ελληνική ταυτότητα, σε τρεις ώρες θα είναι ελεύθερος. “Αν είναι σε γερμανικά, δεν μπορούμε να κάνουμε κάτι”. Ο πιλότος διέθετε ελληνική ταυτότητα, την οποία του είχε δώσει ο διοικητής της Αστυνομίας Άγγελος Έβερτ.  Ωστόσο ο νεαρός δεν βρισκόταν σε ελληνικά χέρια.

Από το κολαστήριο της Μέρλιν Μέντας μεταφέρθηκε στο Χαϊδάρι. Η αδελφή του, Ματίλντα Μέντα, όταν ενημερώθηκε για τη μεταφορά του, έτρεξε να τον βρει. Μεταμφιέστηκε σε μαυροφορεμένη γριά και έκρυψε τα χαρακτηριστικά της με ένα μαντήλι. Στο στρατόπεδο του Χαϊδαρίου, είδε τους κρατουμένους να σπάνε πέτρες μες στον ήλιο. Προσπαθούσε να εντοπίσει τον αδερφό της. Όταν τον είδε από μακριά, λαχτάρισε και άρχισε να φωνάζει “Αρμάνδε, Αρμάνδε”. Όταν την αντιλήφθηκε την προέτρεψε να φύγει αμέσως. Εκείνη όμως επέμεινε. Κάποια στιγμή τον πλησίασε και του έδωσε ένα πακέτο με σοκολάτες και τσιγάρα. Τον χαιρέτησε και απομακρύνθηκε.

Η μάνα αναζητούσε καθημερινά τη τύχη του γιου της

Στις 30 Ιουνίου 1944 μεταφέρθηκε από το Χαϊδάρι στο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Άουσβιτς με την κατηγορία του Εβραίου πολίτη. Από το Άουσβιτς, στο Στούχτοφ και από εκεί στο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Μπούχενβαλντ. Χωρίς ταυτότητα, χωρίς στοιχεία. Ήταν ο αριθμός 97854.

Η τελευταία πληροφορία που υπάρχει είναι ότι εκτοπίστηκε από το Μπούχενβαλντ στις 9 Ιανουαρίου 1945. Από τότε τα ίχνη του χάθηκαν. Το πιθανότερο σενάριο σύμφωνα με την ανιψιά του, Λούσι Τριανταφύλλου, είναι εξουθενωμένος να έχασε τη ζωή του στις πορείες θανάτου μετά την απελευθέρωση. Η μητέρα του δεν ενημερώθηκε ποτέ για το θάνατο του. Τη δεκαετία του ’50 από τον καημό της έπαιρνε κάθε μέρα το τρόλεϊ και πήγαινε στο Σταθμό Λαρίσης. Προσπαθούσε να βρει κάποιον που να έχει χάσει τη μνήμη του. Έψαχνε να δει ξανά το γιο της.