Η σβάστικα, ο φοίνικας, το σφυροδρέπανο, τα φίδια με τη φτερωτή ράβδο και ο πανεπόπτης οφθαλμός. Τι εκφράζουν τα σύμβολα από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα και ποια μεταλλάχθηκαν με σκοπιμότητα

Από την αρχαιότητα έως σήμερα οι λαοί έχουν χρησιμοποιήσει σύμβολα για να εκφράσουν και να μεταδώσουν ιδέες. Μερικά από τα  πιο γνωστά σύμβολα, τα οποία απεικονίζονται σε αρχαία κείμενα και τοιχογραφίες είναι τα εξής:

Κηρύκειο του Ερμή

Το Κηρύκειο είναι το σύμβολο με τη φτερωτή ράβδο γύρω από την οποία τυλίγονται δύο φίδια.

Είναι το σύμβολο του Θεού Ερμή και σύμφωνα με τη μυθολογία επινοήθηκε από τον μάντη Τειρεσία, ο οποίος είχε βρει στην Κυλλήνη δυο φίδια ζευγαρωμένα και τα χώρισε με τη ράβδο του.

Στην αρχαιότητα το χρησιμοποιούσαν ως διακριτικό έμβλημα οι πρέσβεις και οι κήρυκες και έναν αιώνα πριν αποτέλεσε έμβλημα του ιατρικού σώματος του αμερικανικού στρατού, συγχέοντας το με τη ράβδο του Ασκληπιού, στην οποία όμως τυλίγεται ένα φίδι.

Όπως ο θεός Ερμής, έτσι και το Κηρύκειο που κρατούσε συμβόλιζε το εμπόριο, την ευγλωττία και την ομόνοια.

Ιχθύς

Ο ιχθύς ή διαφορετικά «Η μεγάλη μητέρα» αποτελείται από δυο τόξα που τέμνονται και σχηματίζουν τη μορφή ψαριού. Στην αρχαιότητα συμβόλιζε τη γέννηση, τη δύναμη των γυναικών και τη γονιμότητα, καθώς ο Ιχθύς ήταν ιερό ζώο της Αταργάτιδος, της Σύριας θεάς της γονιμότητας.

Η λατρεία της μεταφέρθηκε σε πολλές περιοχές της Ελλάδας και το σύμβολο του Ιχθύος χρησιμοποιήθηκε σε παγανιστικές τελετές από τους Έλληνες και τους Ρωμαίους.

Αργότερα το σύμβολο υιοθετήθηκε από τους Χριστιανούς και τα αρχικά της λέξης Ιχθύς πήραν τη σημασία «Ιησούς Χριστός Θεού Υιός Σωτήρ»

«Παντεπόπτης Οφθαλμός»

Το μάτι που βλέπει τα πάντα. Το σύμβολο πλαισιώνεται από ένα τρίγωνο και έχει συσχετιστεί με την ελίτ και τις μασονικές τελετές.

Ο Αμερικανός πρόεδρος Ρούσβελτ το χρησιμοποίησε στο χαρτονόμισμα του ενός δολαρίου.

Μέχρι σήμερα θεωρείται σύμβολο των μελών μυστικών εταιρειών και του ελέγχου και συμβολίζει τη θεία πρόνοια, την αφύπνιση και την πνευματικότητα.

Το μάτι χρησιμοποιείτο ως σύμβολο από την αρχαιότητα. Οι λαοί της Ινδίας, του Νεπάλ και της αρχαίας Αιγύπτου το σχεδίαζαν πάνω σε αγάλματα,  σχετίστηκε με την Αγία Τριάδα και κοσμεί πολλούς καθολικούς  ναούς.

Το σύμβολο της ειρήνης

Το σύμβολο της ειρήνης δημιουργήθηκε το 1958 από τον εικαστικό Τζέραλντ Χόρτομ για την οργάνωση «Επιτροπή Δράσης κατά του πυρηνικού πολέμου».

Είναι συνδυασμός τω γραμμάτων D και Ν από τις  λέξεις Nuclear Disarmarment που σημαίνει «Πυρηνικός αφοπλισμός» και τη δεκαετία του ’60 έγινε σύμβολο του παγκόσμιου αντιπολεμικού κινήματος. Στην Ελλάδα είχε χρησιμοποιηθεί από τη νεολαία Λαμπράκη.

Σβάστικα

Η λέξη “σβάστικα” είναι σανσκριτική και σημαίνει ευημερία και τύχη.

Πρόκειται για αρχαίο ιερό σύμβολο με αγκυλωτό σταυρό, το οποίο ταυτίστηκε στην σύγχρονη εποχή με τους Ναζί και τον Αδόλφο Χίτλερ. Όμως χρησιμοποιείται εδώ και χιλιάδες χρόνια.

Στην Ινδία η δεξιόστροφη σβάστικα συμβόλιζε τον θεό Βισνού και η αριστερόστροφη τη σκοτεινή θεά Κάλι.

Στην αρχαία Ελλάδα η σβάστικα υπήρχε ως σύμβολο από τα χρόνια της Τροίας, ενώ συναντάται συχνά στην τέχνη και την αρχιτεκτονική.

Η παλαιότερη απεικόνιση του συμβόλου βρέθηκε στην πόλη Μεζίν της Ουκρανίας, σκαλισμένη σε αγαλματίδιο από ελεφαντόδοντο 12.000 ετών.

Σφυροδρέπανο

Το σφυροδρέπανο συνδέθηκε με τη Σοβιετική Ένωση. Δημιουργήθηκε από τον Ρώσο καλλιτέχνη Γεβγκένι Καμζόλκιν και υιοθετήθηκε από τους Σοβιετικούς το καλοκαίρι του 1918.

Σύμφωνα με τον φιλόσοφο Αλεξέι Λόσεφ το σφυρί και το δρεπάνι συμβόλιζε την ενότητα των εργατών και των αγροτών.

Κατ’ άλλους, το δρεπάνι συμβόλιζε τις γυναίκες και το σφυρί τους άντρες.

Ο Φοίνικας

Ο φοίνικας, το πουλί που πεθαίνει και αναγεννιέται από τις στάχτες του, αποτέλεσε σύμβολο της αναγέννησης, του ήλιου και της αθανασίας.

Στην αρχαία Ελλάδα το μυθικό πουλί συνδέθηκε με τη λατρεία του θεού Απόλλωνα και του Ήλιου, ενώ χρησιμοποιήθηκε και από τον αιγυπτιακό, τον κινεζικό και τον εβραϊκό πολιτισμό.

Στη νεότερη ιστορία ο φοίνικας έγινε σύμβολο της Φιλικής Εταιρείας αλλά και της χούντας των συνταγματαρχών.

Διαβάστε στη “ΜτΧ”: Μυστηριώδη σύμβολα σε βραχογραφίες ίσως να κρύβουν το μυστικό της δημιουργίας της γραφής. Τις σχεδίασαν προϊστορικοί καλλιτέχνες πριν από δεκάδες χιλιάδες χρόνια