Η σοβιετική εισβολή στην Ουγγαρία το 1956 με χίλια τανκς. Οι Ούγγροι ζητούσαν πολιτικές μεταρρυθμίσεις, αλλά οι σοβιετικοί κατέπνιξαν την “αντεπανάσταση”. Οι εκτελέσεις και το τραγικό τέλος του Ίμρε Νάγκι

Το ξημέρωμα της 5ης Νοεμβρίου βρήκε τη Βουδαπέστη σε κατάσταση πολέμου. Η Σοβιετική αεροπορία έχει βομβαρδίσει την ουγγρική πρωτεύουσα και ρωσικά στρατεύματα, μαζί με ρουμανικές ενισχύσεις, έχουν μπει στην πόλη, με 1.000 τανκς.

Η σοβιετική στρατιωτική επίθεση ήρθε ως απάντηση στον Ούγγρο ηγέτη Ίμρε Νάγκι, ο οποίος είχε υποσχεθεί στον λαό, πολιτική ελευθερία και ανεξαρτησία από την καταπιεστική πολιτική της Σοβιετικής Ένωσης.  Η εξέγερση είχε ξεκινήσει από μια φοιτητική διαδήλωση που κατέληξε να ανατρέψει το σταλινικό καθεστώς.

Η Ουγγρική επανάσταση του 1956

Η εισβολή σοβιετικών στρατευμάτων στην πρωτεύουσα της Ουγγαρίας, αποτελεί ακόμη και σήμερα ένα από τα πιο αμφιλεγόμενα περιστατικά στην ιστορία των σοσιαλιστικών κινημάτων του 20ου αιώνα.

Η Ουγγρική επανάσταση του 1956, είχε διάρκεια από τις 23 Οκτωβρίου μέχρι τις 10 Νοεμβρίου 1956.

Ξεκίνησε αρχικά ως φοιτητική διαδήλωση κατά της σταλινικής ουγγρικής κυβέρνησης.

Στον δρόμο προς το Κοινοβούλιο, η διαδήλωση μετατράπηκε σε εξέγερση, καθώς πλήθος κόσμου συμμετείχε.

Η αστυνομία απάντησε με συλλήψεις φοιτητών. Τα νέα μαθέυτηκαν γρήγορα και ακολούθησαν επεισόδια μεταξύ πολιτών και αστυνομίας σε ολόκληρη τη Βουδαπέστη.

Σε λίγες μέρες, όλη η χώρα βρισκόταν σε αναβρασμό, φοιτητές, αγρότες και εργάτες ήταν κομμάτι της επανάστασης, με αποτέλεσμα η κυβέρνηση να πέσει.

Η σοβιετική εισβολή

Η νέα ηγεσία υπό τον Ίμρε Νάγκι διέλυσε την αστυνομία που παρακολουθούσε τους πάντες και είχε πολεμήσει τους αντιφρονούντες.  Οι αντισοβιετικές πολιτικές του Νάγκι, στις οποίες περιλαμβανόταν η προκήρυξη εκλογών  και η απόσυρση από το σύμφωνο της Βαρσοβίας, ανησυχούσαν τις χώρες του ανατολικού μπλοκ και η Μόσχα αποφάσισε την ανατροπή του.

Στις 4 Νοεμβρίου σοβιετικά στρατεύματα εισέβαλαν στην Βουδαπέστη και σε άλλες περιοχές της χώρας  για να καταπνίξουν  μια και καλή την επανάσταση.

Οι μάχες ήταν σκληρές.

Σύμφωνα με τους Τάιμς της εποχής, το σοβιετικό πυροβολικό έβαλε εναντίον ουγγρικών θέσεων από τα περίχωρα, ενώ τα ρωσικά MIG βομβάρδιζαν την πόλη.

Με έκτακτο ραδιοφωνικό μήνυμα η Μόσχα μετέδιδε ότι «συνέτριψε τις δυνάμεις της συνωμοσίας και της αντίδρασης εναντίον του ουγγρικού λαού».

Οι μάχες συνεχίστηκαν για άλλες πέντε μέρες. Δυόμιση χιλιάδες Ούγγροι έχασαν τη ζωή τους και 700 Σοβιετικοί στρατιώτες σκοτώθηκαν  από τα πυρά των επαναστατών.

Την ίδια ώρα θύλακες αντίστασης μάχονταν να κρατήσουν τον έλεγχο σε κομβικές εγκαταστάσεις, όπως σιδηροδρομικοί σταθμοί και γέφυρες του Δούναβη.

Η εκδοχή της Μόσχας και το τέλος του Νάγκι

Η Σοβιετική Ένωση χαρακτήρισε την εξέγερση του 1956 ως αντεπανάσταση.

Η εφημερίδα “Pravda” έγραφε πως οι Ούγγροι σοσιαλιστές δικαίως βγήκαν στους δρόμους για να διαδηλώσουν εναντίον των προηγούμενων κυβερνήσεων.

Ωστόσο, από την εξέγερση επωφελήθηκαν φασίστες και αντεπαναστάτες, που με τη βοήθεια δυτικών ιμπεριαλιστικών δυνάμεων, αποσκοπούσαν στην απομάκρυνση της Ουγγαρίας από τον σοσιαλισμό.

Η Μόσχα εξέφρασε στήριξη σε μια νέα κυβέρνηση, υπό τον Γιάνος Κάνταρ, ο οποίος δήλωνε ότι στόχος του είναι να καταστρέψει την «αντι-επανάσταση» του Ίμρε Νάγκι.

Η κυβέρνηση Κάνταρ,  με τη βοήθεια των σοβιετικών τελικά το κατάφεραν.

Στις δίκες που ακολούθησαν εκτελέστηκαν περίπου 450 Ούγγροι.

Ο Νάγκι κατέφυγε στην πρεσβεία της Γιουγκοσλαβίας, αλλά τελικά παραδόθηκε στους πολιτικούς του αντιπάλους.

Κρεμάστηκε τον Ιούνιο του 1958 και θάφτηκε στο δημοτικό  νεκροταφείο της  πόλης.

Διαβάστε στη “ΜτΧ”: «Κυλούσαν δάκρυα από την οργή και την αδυναμία». Όταν οι διαδηλωτές αποκαθήλωσαν το άγαλμα του Στάλιν στη Βουδαπέστη κατά την ουγγρική εξέγερση. Τι έγραφε η ταμπέλα που έβαλαν στο στόμα του…