Η σκληρή μάχη στον λόφο 3234 στο Αφγανιστάν όπου 38 σοβιετικοί αλεξιπτωτιστές απέκρουσαν 11 επιθέσεις των ανταρτών Μουτζαχεντίν. Τα πυρομαχικά τους είχαν εξαντληθεί και στο τέλος πολέμησαν σώμα με σώμα

Το κείμενο έστειλε ο αναγνώστης μας Αναστάσιος-Σπυρίδων Μαλεσιάδας

Αφγανιστάν 1987. Η σοβιετική παρουσία στην περιοχή μετρά 8 χρόνια. Ο “Κόκκινος Στρατός” διεξάγει επιχειρήσεις εναντίον των ανταρτών μουτζαχεντίν στο σύνολο της χώρας, που δύσκολα κάποιος μπορεί να τιθασεύσει.

Η επιχείρηση “Magistral” (Διάδρομος)

Οι δυνάμεις των Μουτζαχεντίν είχαν καταλάβει τον κύριο δρόμο που συνέδεε την πόλη Γκαρντέζ με το Χοστ, στα ανατολικά της χώρας, κοντά στα σύνορα με το Πακιστάν, στο πλαίσιο της πολιορκίας της εκεί σοβιετικής φρουράς και των δυνάμεων του Λαϊκού Αφγανικού Στρατού. Με την κατάληψη των περασμάτων αυτών, οι σοβιετικές δυνάμεις θα ανεφοδιάζονταν, πλέον, μόνο από αέρος.

Το σοβιετικό επιτελείο της 40ης Στρατιάς αποφάσισε τη διεξαγωγή επιχειρήσεων με αντικειμενικό σκοπό τη διάνοιξη διαδρόμου για να ανακουφίσει την πολιορκημένη φρουρά και να μεταφέρει εφόδια και ενισχύσεις. Λίγο καιρό πριν από την έναρξη της επιχείρησης, δυνάμεις του Λαϊκού Αφγανικού Στρατού συγκρούστηκαν με τους Μουτζαχεντίν και τις ενισχύσεις τους, μία τοπική φατρία, που ήταν φιλικά διακείμενη με τους Ταλιμπάν, τη φατρία Τζαντράν.

Με την κινητοποίηση της 40ης Στρατιάς που δραστηριοποιείτο στο Αφγανιστάν από το 197, ανέλαβαν επιθετικές ενέργειες οι εξής μονάδες: οι 108η και 201η Μηχανοκίνητες Ταξιαρχίες, η 103η Αερομεραφερόμενη Μεραρχία, το 345ο Ανεξάρτητο Σύνταγμα Αλεξιπτωτιστών, η 56η Αερομεταφερόμενη Ταξιαρχία και άλλες μονάδες Ειδικών Επιχειρήσεων.

Για την υποστήριξη της επιχείρησης, ο Λαϊκός Αφγανικός Στρατός διέθεσε τις 8η, 11η, 12η, 14η, 25η Μεραρχίες Πεζικού καθώς και την 15η Τεθωρακισμένη Ταξιαρχία.

Η ύπαρξη της αεροπορίας και των ελικοπτέρων για την υποστήριξη των σοβιετικών στρατευμάτων, διαδραμάτιζε εξαιρετικό ρόλο εναντίον των ανταρτών.

Ειδικές μονάδες του Κόκκινου Στρατού, διεξήγαγαν ψυχολογικές επιχειρήσεις, υπό τη μορφή προπαγάνδας, μέσω ραδιοφωνικών εκπομπών και αναμεταδόσεων καθώς και ρίψη φυλλαδίων

Οι συγκρούσεις ξεκίνησαν την 19η Νοεμβρίου 1987 και διήρκεσαν έως τις 10 Ιανουαρίου 1988. Αυτή ήταν η τελευταία μεγάλη επιχείρηση του Κόκκινου Στρατού. Έληξε με την τελική επικράτησή του, έναντι των ανταρτικών δυνάμεων, σε τοπικό όμως χαρακτήρα. Σε καμία περίπτωση, μία επικράτηση τέτοιου τύπου δεν μπορεί να επηρεάσει την ολική έκβαση ενός πολέμου.

Η μάχη του υψώματος 3234

Κατά την επιχείρηση Magistral λάμβαναν μέρος ισχυρές αερομεταφερόμενες δυνάμεις της 40ης Στρατιάς. Τις στελέχωναν σκληροτράχηλοι, εκπαιδευμένοι καταδρομείς-αλεξιπτωτιστές, με υψηλό ηθικό και εξαιρετική πολεμική κατάρτιση.

Ως αποστολές συνήθως είχαν την κατάληψη και κατοχή υψωμάτων πάνω από τους δρόμους των εφοδιοπομπών για την αποφυγή των ενεδρών από τους Μουτζαχεντίν.

Έτσι, όσο οι αερομεταφερόμενες δυνάμεις θα καταλάμβαναν τα υψώματα, οι μηχανοκίνητες δυνάμεις θα διασπούσαν τις θέσεις στα πεδινά και επί των οδών.

Ο 9ος Λόχος του 345ου Ανεξάρτητου Συντάγματος Αλεξιπτωτιστών κατά τη διάρκεια της επιχείρησης “Magistral” είχε ως αποστολή τη διατήρηση ελέγχου του υψώματος 3234 για την προστασία των εφοδιοπομπών από τις δυνάμεις των Μουτζαχεντίν.

Οι 38 άνδρες του 9ου Λόχου εγκαταστάθηκαν στο ύψωμα και έφτιαξαν αμυντική περίμετρο.

Τίποτα όμως δεν τους προετοίμαζε γι αυτό που θα ακολουθούσε.

Μία δύναμη περίπου 200-250 Αφγανών (μερικοί λένε, επίλεκτων Πακιστανών) υπό τις διαταγές του πολεμάρχου Τζαλαλουντίν Χακάνι όδευαν προς την κατάληψη του λόφου 3234.

Εξοπλισμένοι με ΠΑΟ (Πυροβόλα Άνευ Οπισθοδρομήσεως), βαρέα αντιαρματικά και όλμους συνάντησαν τον 9ο Λόχο.

Στις 15:30 το μεσημέρι ξεκίνησε η πρώτη επίθεση εναντίον των θέσεων του 9ου Λόχου με βολές πολυβόλων και αντιαρματικών εκτοξευτών RPG.

Ο 9ος Λόχος ανταπέδωσε αμέσως τα πυρά με τα βαριά πολυβόλα του και ύστερα με βολές τυφεκίων ΑΚ-74, δηλαδή των ατομικών τυφεκίων των αλεξιπτωτιστών, καλώντας συνεχώς τη στήριξη του πυροβολικού που βρισκόταν στα γύρω υψώματα.

Το πυροβολικό με εύστοχες βολές κατέστρεψε την πλειονότητα των βαρέων όπλων των Μουτζαχεντίν.

Μόλις σταμάτησε το μπαράζ των Αφγανών ήταν ξεκάθαρο πως θα ξεκινούσε η έφοδος των μαχητών.

Οι αλεξιπτωτιστές βρίσκονταν σε συνεχή επικοινωνία με τη διοίκηση της 40ης Στρατιάς αναφέροντας την κατάσταση.

Όμως η επίθεση στο ύψωμα από δύο διαφορετικές κατευθύνσεις των Μουτζαχεντίν έφερνε σε δυσχερή θέση τους άνδρες του 9ου Λόχου.

Οι βολές ήταν άμεσες και πυκνές. Το πείσμα των αλεξιπτωτιστών όμως αποδείχθηκε μεγαλύτερο.

Από το μεσημέρι της 7ης Ιανουαρίου μέχρι πριν την αυγή της 8ης, ο 9ος Λόχος είχε αποκρούσει έντεκα επιθέσεις των μουτζαχεντίν, οι οποίοι από το προηγούμενο απόγευμα είχαν ενισχυθεί από άλλες ομάδες ανταρτών και χτυπούσαν ανελέητα τις θέσεις πάνω στο ύψωμα.

Ώσπου, την αυγή της 8ης Ιανουαρίου, αφού και η τελευταία εφοδιοπομπή για τις δυνάμεις της 40ης Στρατιάς είχε διανύσει τον στρατηγικό δρόμο που βρισκόταν κάτω από το ύψωμα, χωρίς να δεχτεί καμία επίθεση, οι Αφγανοί αποχώρησαν.

Διακρίσεις μετά θάνατον

Με το πέρας της μάχης όλοι οι άνδρες του 9ου Λόχου τιμήθηκαν με διαμνημονεύσεις και διακρίσεις. Δύο άνδρες τιμήθηκαν μετά θάνατον με την υψηλότερη διάκριση του Σοβιετικού Στρατού, το μετάλλιο του Ήρωα της Σοβιετικής Ένωσης. Ήταν ο λοχίας Βιάτσεσλαβ Αλεξάντροβιτς Αλεξαντρόφ και ο στρατιώτης Αντρέι Αλεξάντροβιτς Μελνικόφ.

Ο πρώτος ήταν χειριστής ενός βαρέος πολυβόλου που χειρίστηκε το όπλο τη στιγμή που σε μία επίθεση οι Μουτζαχεντίν είχαν υπερκεράσει τις θέσεις των αλεξιπτωτιστών.

Ο λοχίας στα είκοσί του χρόνια, έμεινε στη θέση του καλύπτοντας τους συναδέλφους του να καταλάβουν ασφαλέστερες θέσεις και θυσίασε τη ζωή του.

Ο Μελνικόφ αντιμετώπισε μία από τις τελευταίες επιθέσεις των Μουτζαχεντίν μόνος του. Όχι απλά τους καθήλωσε με τα πυρά του οπλοπολυβόλου του, αλλά έκανε και αντεπίθεση μόνος του απωθώντας τους επιτιθέμενους, ώσπου έπεσε νεκρός.

Η αυτοθυσία των αλεξιπτωτιστών έσωσε από βέβαιο χαμό τις εφοδιοπομπές, καθώς ήταν σίγουρο ότι αυτή η καλά εξοπλισμένη ομάδα των μουτζαχεντίν θα έστηνε ενέδρα.

Από τους 38 άνδρες του 9ου Λόχου, οι έξι σκοτώθηκαν και άλλοι 28 τραυματίστηκαν σοβαρά ή λιγότερο σοβαρά.

Τα πυρομαχικά τους είχαν εξαντληθεί και στις τελευταίες επιθέσεις πολέμησαν σώμα με σώμα.

Αναστάσιος-Σπυρίδων Μαλεσιάδας

Ιστορικός Ερευνήτης

Όσοι αναγνώστες επιθυμούν να στέλνουν κείμενα μπορούν να μας τα στέλνουν στη διεύθυνση: [email protected] Εφόσον τηρούνται κάποιες προϋποθέσεις, που έχουν να κάνουν με το ύφος της ιστοσελίδας, θα δημοσιεύονται. Η ΜτΧ δεν ευθύνεται για τυχόν ανακρίβειες στα κείμενα των αναγνωστών

Διαβάστε στη “ΜτΧ”: Η εισβολή των Ρώσων στο Αφγανιστάν. 15 χιλιάδες Σοβιετικοί έχασαν τη ζωή τους, αφήνοντας ένα εκατομμύριο νεκρούς Αφγανούς. Ο πόλεμος που δημιούργησε τον Οσάμα μπιν Λάντεν και το «Βιετνάμ της ΕΣΣΔ»