Η σφαγή στο Δήλεσι. Όταν τα Β. Προάστια της Αττικής ήταν λημέρι ληστών και απήγαγαν Ευρωπαίους αριστοκράτες

Η ληστοκρατία και σφαγή στο Δήλεσι στη «Μηχανή του Χρόνου» με τον Χρίστο Βασιλόπουλο, τη Δευτέρα, 20 Απριλίου στις 21.00 στο COSMOTE HISTORY. Το επεισόδιο μεταδίδεται σε επανάληψη την Κυριακή, 26 Απριλίου στις 17.00.

Η εκπομπή παρουσιάζει τη Σφαγή στο Δήλεσι, την υπόθεση που στιγμάτισε διεθνώς την Ελλάδα στα τέλη του 19ου αιώνα ως μια χώρα «φωλέα ληστών και πειρατών».

Η υπόθεση εκτυλίχθηκε στις αρχές του Απριλίου του 1870 κατά τον έβδομο χρόνο της βασιλείας του Γεώργιου Α΄, όταν μία ομάδα Ευρωπαίων αριστοκρατών αποφάσισε να εκδράμει στον Μαραθώνα για να δει από κοντά τον τόπο της ιστορικής μάχης. Την ευκαιρία εκμεταλλεύτηκε η ληστοσυμμορία των Αρβανιτάκηδων, που έστησαν ενέδρα στο Πικέρμι και τους απήγαγαν μετά από σύντομη μάχη με την ολιγομελή φρουρά τους. Σκοπός των ληστών ήταν να λάβουν λύτρα και να αμνηστευτούν.

Η εκπομπή περιγράφει τις κινήσεις των ληστών, τα σημεία που έστησαν λημέρι στα σημερινά Βόρεια Προάστεια της Αττικής και τις προσπάθειες να διαπραγματευτούν με την κυβέρνηση. Ιστορικοί φωτίζουν τον ρόλο των μελών της κυβέρνησης του Θρασύβουλου Ζαΐμη, αλλά και της αντιπολίτευσης Κουμουνδούρου. Αναλύεται η στάση του Υπουργού Στρατιωτικών, Σκαρλάτου Σούτσου, που βρέθηκε στο επίκεντρο των γεγονότων και κατηγορήθηκε ότι επειδή ήταν μεγαλοτσιφλικάς διατηρούσε σχέσεις φιλίας και συνεργασίας με τους Αρβανιτάκηδες για να προστατεύουν τις εκτάσεις του.

Απόγονοι των πρωταγωνιστών της υπόθεσης περιγράφουν τις διαπραγματεύσεις μεταξύ της κυβέρνησης και των ληστών και πώς αυτές οδηγήθηκαν στην αποτυχία. Στην εκπομπή αποκαλύπτεται για πρώτη φορά, μέσω ντοκουμέντων, το σχέδιο εξόντωσης των ληστών με υπνωτικό κατά την διάρκεια γλεντιού στον Ωρωπό, όπου είχαν στήσει το τελευταίο λημέρι τους. Η ιδέα αυτή εγκαταλείφθηκε την τελευταία στιγμή λόγω του φόβου της αποτυχίας και της αντεκδίκησης.

Η έρευνα φωτίζει το ρόλο του Βρετανού πρεσβευτή στην Αθήνα και την μεσολάβηση του επίσης Βρετανού τσιφλικά της Εύβοιας Φρανκ Νόελ που διατηρούσε φιλικές σχέσεις με τους Αρβανιτάκηδες. Ήταν παρών στην τελευταία διαπραγμάτευση των ληστών με τον επικεφαλής στρατιωτικό που τους καταδίωκε. Η εκπομπή παρουσιάζει πως ναυάγησαν οι συζητήσεις και ξεκίνησε μια δραματική καταδίωξη που οδήγησε στη σφαγή των ομήρων στο Δήλεσι.

Η υπόθεση έπληξε διπλωματικά την Ελλάδα και την έφερε σε ρήξη με την Βρετανία που απείλησε ακόμα και με στρατιωτική παρέμβαση. Σε επίσημα κείμενα διατυπωνόταν η άποψη ότι η Ελλάδα «τίθεται εκτός του κύκλου των εξευγενισμένων κρατών». Η κόντρα πήρε διαστάσεις και λίγο έλειψε να προκαλέσει διεθνή σύρραξη, μεταξύ Μεγάλης Βρετανίας και Ρωσίας.

Το ζήτημα που αναδείχθηκε μέσα από το τραγικό συμβάν στο Δήλεσι ήταν η εγκληματικότητα, η πολιτική ανεπάρκεια και η διαφθορά της εποχής σε μια εποχή που η Ελλάδα προσπαθούσε να ακολουθήσει τα ευρωπαϊκά πρότυπα και να ξεπεράσει την αρνητική κληρονομιά της τουρκοκρατίας.

Στην εκπομπή μιλούν:

Έκτωρ-Ευάγγελος Χαράτσης – Ιστορικός, Συγγραφέας

Θανάσης Χρήστου – Καθηγητής Πανεπιστημίου Πελοποννήσου

Γιάννης Γκικάκης – Ιστορικός Ερευνητής

Φίλιπ Μπέικερ – Απόγονος Γαιοκτήμονα Φρανκ Νόελ

Κώστας Σταματόπουλος – Ιστορικός, Συγγραφέας

Νικόλας Νικολαΐδης – Ιστορικός

Άννα Κάνδια – Ιστορικός

Η εκπομπή προβάλλεται κάθε Δευτέρα στις 21.00 και σε επανάληψη κάθε Κυριακή στις 17.00, στο COSMOTE HISTORY HD. Όλα τα επεισόδια της σειράς είναι διαθέσιμα on demand στην υπηρεσία COSMOTE TV PLUS.