Η σφαγή της Σρεμπρένιτσα στον γιουγκοσλαβικό εμφύλιο, όπου εκτελέστηκαν 8.000 άνδρες εν ψυχρώ. Η συμμετοχή Ελλήνων εθελοντών στη μεγαλύτερη γενοκτονία στην Ευρώπη μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο

11 Ιουλίου, 1995

Στην καρδιά του καλοκαιριού του 1995, και ενώ ο γιουγκοσλαβικός πόλεμος βρισκόταν στο απόγειο του, ο σερβοβοσνιακός στρατός, υπό τις διαταγές του στρατηγού Ράτκο Μλάντιτς, εισέβαλε στην κωμόπολη Σρεμπρένιτσα της νότιας Βοσνίας και την κατέλαβε μέσα σε λίγες ώρες, δίχως να αντιμετωπίσει ιδιαίτερη αντίσταση. Σκοπός της επιχείρησης ήταν η εξάλειψη του μουσουλμανικού στοιχείου που κατοικούσε στην περιοχή. H μέθοδος ήταν η εκτέλεση των ανδρών.

Αφότου έθεσαν υπό την κυριαρχία τους την περιοχή, οι δυνάμεις των Σερβοβοσνίων προχώρησαν στην εν ψυχρώ δολοφονία 8.000 Βόσνιων μουσουλμάνων ανδρών, οι οποίοι στη συνέχεια πετάχτηκαν σε ομαδικούς τάφους.

Ανάμεσα στα θύματα ήταν ακόμα και παιδιά ηλικίας 12 ετών και πολλοί ηλικιωμένοι.

Από το πογκρόμ γλίτωσαν μόνο οι γυναίκες, οι οποίες εκτοπίστηκαν.

Σύμφωνα με μαρτυρίες, πολλές γυναίκες έπεσαν θύματα βιασμού από τους Σερβοβόσνιους στρατιώτες. Η επιχείρηση χαρακτηρίστηκε ως η μεγαλύτερη σφαγή στην Ευρώπη μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και καταδικάστηκε απερίφραστα από τη συντριπτική πλειονότητα της διεθνούς κοινότητας.

Από το 1993, δύο χρόνια πριν τη σφαγή, η Σρεμπρένιτσα είχε κηρυχθεί «ασφαλές καταφύγιο» από τον ΟΗΕ και φυλασσόταν από Ολλανδούς κυανόκρανους, οι οποίοι όμως είχαν μεγάλο αριθμητικό μειονέκτημα και δεν μπόρεσαν να αναχαιτίσουν τον στρατό του Μλάντιτς.

Οι στρατιώτες του ΟΗΕ φέρονται να ζήτησαν βοήθεια, η οποία, ωστόσο, δεν δόθηκε ποτέ. Επιπλέον, υπάρχει πληθώρα μαρτυριών, σύμφωνα με τις οποίες αρκετοί Βόσνιοι που προσπάθησαν να καταφύγουν στο στρατόπεδο του ΟΗΕ, δεν έγιναν δεκτοί και έμειναν απροστάτευτοι.

Ύστερα από έρευνα που διενεργήθηκε από τις ολλανδικές αρχές για να αποδοθούν ευθύνες, η τότε ολλανδική Κυβέρνηση παραιτήθηκε.

Η απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης

Στις 26 Φεβρουαρίου 2007 το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης εξέδωσε απόφαση, σύμφωνα με την οποία η σφαγή στη Σρεμπρένιτσα αποτελεί γενοκτονία.

Το δικαστήριο έκρινε επίσης ότι η Σερβία, ως η μόνη διάδοχος της πρώην Γιουγκοσλαβικής Ομοσπονδίας, παραβίασε το Διεθνές Δίκαιο, καθώς δεν προέβη στις απαραίτητες ενέργειες ώστε να αποφευχθεί η σφαγή.

Το 2017 το Εφετείο της Χάγης απέδωσε ευθύνες και στο ολλανδικό κράτος, το οποίο κρίθηκε μερικώς υπεύθυνο για τον θάνατο που βρήκαν 300 Βόσνιοι από τα αποσπάσματα του σερβοβοσνιακού στρατού. Τη μήνυση εναντίον της Ολλανδίας είχε υποβάλει η οργάνωση «Μητέρες της Σρεμπρένιτσα», η οποία αποτελείται από γυναίκες συγγενείς των θυμάτων της θηριωδίας.

Εμπλοκή Ελλήνων εθελοντών

Όπως αποδεικνύεται από πλήθος φωτογραφιών, αλλά και βίντεο, στην επιχείρηση εξόντωσης του μουσουλμανικού στοιχείου στη Σρεμπρένιτσα είχαν εμπλακεί και κάποιοι Έλληνες εθελοντές, ορισμένοι εκ των οποίων ήταν μέλη της Χρυσής Αυγής.

Συνιστούσαν μέλη μιας παραστρατιωτικής οργάνωσης που έφερε την ονομασία «Ελληνική Εθελοντική Φρουρά» (ΕΕΦ).

Κάποιοι είχαν παραχωρήσει συνεντεύξεις σε ελληνικούς τηλεοπτικούς σταθμούς, όπου μιλούσαν για την υποστήριξη που παρείχαν στους Σερβοβόσνιους κατά τη διάρκεια του γιουγκοσλαβικού πολέμου, “για να στηρίξουν την ορθοδοξία και τη βασική σύμμαχο της Ελλάδας στα Βαλκάνια”.

ο Μητροπολίτης Ζβόρνικ-Τούζλα, σε γιορτή που έγινε μετά τη σφαγή, δήλωσε μπροστά στους Έλληνες εθνικιστές: “μακάρι τώρα να πάρουμε και την Πόλη”.

Η ελληνική δικαιοσύνη ξεκίνησε έρευνα για τη συμμετοχή Ελλήνων στη σφαγή. Αν και εντοπίστηκαν επτά ονόματα που διερευνήθηκαν, η υπόθεση το 2011 μπήκε στο αρχείο και εκδόθηκε απαλλακτικό βούλευμα, λόγω έλλειψης επαρκών στοιχείων.

Το 2012 ο δεσπότης καθαιρέθηκε όταν κυκλοφόρησαν κασέτες στις οποίες φαινόταν να ερωτοτροπεί με ανήλικα αγόρια.

Η έκθεση που συνέταξε το Ολλανδικό Ινστιτούτο Πολεμικής Τεκμηρίωσης (NIOD), αναφέρει ότι «Ολλανδοί κυανόκρανοι είδαν Μαυροβούνιους και Έλληνες μισθοφόρους, οι οποίοι βρίσκονταν ανάμεσα στα εκτελεστικά αποσπάσματα που είχαν αναπτυχθεί σε ολόκληρη την περιοχή του Ποτοκάρι».

Διαβάστε ακόμη στη “ΜτΧ”: «Αντιλαλούνε τα τσεκούρια, οι αλυσίδες, να! Έρχονται οι τελείως τρελαμένοι». Ο ποδοσφαιρικός αγώνας στη Γιουγκοσλαβία, που ξεκίνησε έναν εμφύλιο πόλεμο