Η ρίγανη στην αρχαία Ελλάδα ήταν θεραπευτική και σύμβολο χαράς. Γιατί σήμερα δεν επιτρέπεται ελεύθερα η συλλογή της και χρειάζεται να αποδείξεις ότι προορίζεται για προσωπική χρήση

“Εντατικοί είναι οι έλεγχοι από το Δασαρχείο Καλαμάτας για την παράνομη συλλογή αρωματικών φυτών από δασικές περιοχές της Μεσσηνίας. Ήδη υποβλήθηκαν δύο  μηνύσεις για παράνομη συλλογή ρίγανης από περιοχή στον Αριστομένη. Οι παραβάτες είχαν συλλέξει, χωρίς άδεια, πάνω από 20 κιλά ρίγανης έκαστος, ποσότητες οι οποίες κατασχέθηκαν από το Δασαρχείο”

Το 2016, η είδηση είχε προκαλέσει απορία και αν δεν είχε συμβεί στην Ελλάδα θα μπορούσε να ήταν μια καλοστημένη φάρσα. Η ανάρτησή της όμως στον τοπικό τύπο της Πελοποννήσου δεν άφησε καμία αμφιβολία. Μάλιστα κάποιοι σχολιάζουν χιουμοριστικά ότι “ήρθε η ώρα να παταχθεί το καρτέλ της ρίγανης”…

Ο νόμος είναι αυστηρός και δεν επιτρέπει τη συλλογή και κατοχή ρίγανης εφόσον δεν μπορείς να αποδείξεις ότι είναι για προσωπική χρήση. Στην κατηγορία αυτή εκτός από τη ρίγανη συμπεριλαμβάνονται ακόμα το φασκόμηλο, η μέντα, το βαλσαμόχορτο, το θρούμπι, και το θυμάρι.

Μετά την κινητοποίηση των αρχών διευκρινίστηκε ότι η απαγόρευση δεν είναι γενική και ότι επιτρέπεται η συλλογή αρωματικών φυτών, χωρίς την άδεια του Δασαρχείου, μέσα από τα δημόσια δάση και τις δασικές εκτάσεις της διοικητικής περιφέρειας του Δασαρχείου Καλαμάτας, εφόσον η ποσότητα συλλογής προορίζεται για ατομική χρήση και ανέρχεται μέχρι 2 κιλά για τη ρίγανη και 1 κιλό για κάθε ένα από τα υπόλοιπα είδη ανά άτομο.

Εμπορική χρήση

Για εμπορική χρήση  χρειάζεται οπωσδήποτε έγγραφη άδεια του Δασαρχείου, ο προσδιορισμός της περιοχής και το χρονικό διάστημα συλλογής ανά είδος. Αλλά και σε αυτό υπάρχουν συγκεκριμένα όρια:  επιτρέπεται η συλλογή ποσότητας έως και 20 κιλών για τη ρίγανη και έως και 10 κιλών για κάθε ένα από τα υπόλοιπα είδη. Στους περιορισμούς περιλαμβάνεται και η δέσμευση ότι η εργασία θα γίνει από τον ίδιο τον ενδιαφερόμενο, ενώ απαγορεύεται η χρησιμοποίηση συνεργείου.

Οι θεραπευτικές ιδιότητες των αρωματικών φυτών της ελληνικής φύσης

Η ρίγανη στην αρχαία Ελλάδα ήταν σύμβολο χαράς και ευτυχίας

Η ελληνική ρίγανη θεωρείται από τα καλύτερα μυρωδικά στον κόσμο. Είναι αυτοφυές θαμνώδες φυτό που ανθίζει την Άνοιξη σε ορεινές περιοχές και στα νησιά. Οι αρχαίοι Έλληνες την αποκαλούσαν “ορίγανος” που προέρχεται από το “όρος”  και τη λέξη “γάνος”, που σημαίνει λαμπρότητα, άρα ρίγανη ήταν το φυτό που “λαμπρύνει τα όρη”.

Στην αρχαία Ελλάδα η ρίγανη ήταν σύμβολο χαράς και ευτυχίας και έφτιαχναν στεφάνια για τις γαμήλιες τελετές με τα κλαδιά της. Ο Αριστοτέλης ανέφερε ότι αν κάποιο κατσίκι είχε τραυματιστεί από βέλος, μόλις έτρωγε ρίγανη η πληγή του έκλεινε.

Παράλληλα τη χρησιμοποιούσαν ως αφέψημα σε σπασμούς και δηλητηριάσεις και για να ανακουφίζουν τα πρηξίματα. Ακόμα και σήμερα η ρίγανη θεωρείται βότανο με θεραπευτικές ιδιότητες και θρεπτική αξία, καθώς περιέχει μεγάλες ποσότητες σιδήρου και Βιταμίνης C.  Θεωρείται πως καταπολεμά τα βακτήρια, διευκολύνει την πέψη και ηρεμεί το νευρικό σύστημα.

Το φασκόμηλο είναι το “ελληνικό τσάι” σύμφωνα με τους Γάλλους

Στην Ήπειρο το αποκαλούν “μουσφακίδι”, ενώ στα λατινικά ονομάζεται «σάλβια» από το ρήμα salvere, που σημαίνει » είμαι υγιής».

Οι αρχαίοι Έλληνες θεωρούσαν το φασκόμηλο ιερό βότανο ενώ οι Ρωμαίοι το χρησιμοποιούσαν σε τελετές και το θεωρούσαν το φυτό της αθανασίας. Ο Ιπποκράτης και ο Διοσκουρίδης χρησιμοποιούσαν το φασκόμηλο σε ασθενείς που τους είχε δαγκώσει φίδι ενώ οι γυναίκες στην Αρχαία Ελλάδα το πρόσφεραν στους άντρες που επέστρεφαν από τον πόλεμο γιατί βελτίωνε την αντρική γονιμότητα.

Το φασκόμηλο είναι θαμνώδες φυτό που φυτρώνει κυρίως σε ξηρούς και πετρώδεις τόπους. Στην Πελοπόννησο και την Κρήτη βρίσκεται σε μεγάλες ποσότητες. Έχει έντονο άρωμα και ανθίζει κυρίως σε ηλιόλουστες περιοχές.

Απόσπασμα από Κρητική μαντινάδα:

“Αρισμαρί και ρίγανη, φασκομηλιά, φλισκούνι,

θύμος, μυρθιά και καντιφές μ’ ανοιξανε τ’ αρθούνι.”

Το φασκόμηλο ανθίζει από τον Μάιο ως τον Ιούνιο, έχει παχιά φύλλα και μοβ άνθη. Παλαιότερα οι άνθρωποι μασούσαν φύλλα φασκομηλιάς για να καθαρίζουν τα δόντια τους, ενώ σήμερα χρησιμοποιείται ως ρόφημα για τα κρυολογήματα. Θεωρείται βότανο που βελτιώνει τη μνήμη, καταπραΰνει τον ερεθισμό των ούλων και έχει αντισηπτικές ιδιότητες.

Η Μέντα προέρχεται από το ελληνικό όνομα Μίνθη

Η μέντα είναι ένα από τα πιο ευωδιαστά φυτά που χρησιμοποιούνται στη μαγειρική. Το όνομά της προέρχεται από το λατινικό “mentha” που προέρχεται από το ελληνικό όνομα Μίνθη.

Σύμφωνα με τη μυθολογία η Μίνθη ήταν μια πανέμορφη νύμφη και κόρη του Κωκυτού.

Μια μέρα που τριγυρνούσε στους δρυμούς των βουνών, την είδε ο θεός του Άδη, Πλούτωνας και την ερωτεύτηκε.

Όταν η Περσεφόνη έμαθε τον έρωτα του Πλούτωνα για την Μίνθη παραπονέθηκε στη θεά Δήμητρα και εκείνη τη μεταμόρφωσε σε αρωματικό φυτό, τη γνωστή μέντα.

Οι αρχαίοι Έλληνες έτριβαν φύλλα μέντας στο τραπέζι ενώ ο Γαληνός και ο Ιπποκράτης τη χρησιμοποιούσαν κατά της δυσπεψίας, των ιλίγγων και των νευρικών διαταραχών.

Στη σημερινή εποχή τα φύλλα μέντας θεωρούνται πως είναι ευεργετικά για τον οργανισμό, καθώς περιέχουν μενθόλη, που βοηθά να καταπραϋνθούν οι μυϊκοί σπασμοί, ανακουφίζει από τον πονοκέφαλο και επουλώνει τα εγκαύματα.

Βαλσαμόχορτο ή σπαθόχορτο επούλωνε τις πληγές από τα σπαθιά

Είναι το ποώδες πολυετές φυτό με τα πράσινα φύλλα και κίτρινα άνθη. Ονομάζεται βαλσαμόχορτο και σπαθόχορτο γιατί παλαιότερα το χρησιμοποιούσαν για να επουλώσουν πληγές από τα σπαθιά. Στην αρχαία Ελλάδα ονομαζόταν “υπερικόν” από της λέξεις “υπέρ” και “εικών”.

Ο Γαληνός και ο Διοσκουρίδης το χρησιμοποιούσαν ως διουρητικό και επουλωτικό και οι Σπαρτιάτες χρησιμοποιούσαν μετά τις μάχες για να επουλώσουν τις πληγές τους.

Οι Άγγλοι το ονομάζουν χόρτο του Αγίου Ιωάννη, γιατί η συγκομιδή του γίνεται στις 24 Ιουνίου που είναι η γιορτή του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου.

Παλαιότερα το βαλσαμόχορτο χρησιμοποιούταν για την ταρίχευση των νεκρών, απ’ όπου προέρχεται και η λέξη βαλσάμωμα.

Θεωρείται χρήσιμο για την υγεία και σύμφωνα με διάφορες μελέτες έχει αντικαταθλιπτικές ιδιότητες. Επίσης χρησιμοποιείται ως τονωτικό για τους εξασθενημένους οργανισμούς και ανακουφιστικό για τη βρογχίτιδα και το άσθμα.

Θρούμπι το αφροδισιακό

Οι αρχαίοι Έλληνες χρησιμοποιούσαν το Θρούμπι στο κρασί και οι Ρωμαίοι ως αφροδισιακό.

Είναι αρωματικό ποώδες φυτό που φυτρώνει σε ηλιόλουστα μέρη και σε βραχώδη εδάφη. Εκτός από “θρούμπι” ονομάζεται και κατσικορίγανη γιατί μοιάζει με το θυμάρι και τη ρίγανη. Έχει σκληρά φύλλα και ανήκει στην οικογένεια των Χειλανθών.

Θεωρείται ευεργετικό βότανο και παλιότερα το χρησιμοποιούσαν μαζί με το κρασί ως αφέψημα για τις πληγές του στόματος και του φάρυγγα.

Επίσης θεωρείται πως βοηθάει στην πέψη και δρα κατά της κούρασης του οργανισμού.

Θυμάρι, σύμβολο ανδρείας και ενέργειας

Στην αρχαιότητα ονομαζόταν “θύμος” λέξη που προέρχεται από το ρήμα “θυσιάζω” γιατί έκαιγαν τα κλαδιά του στις θυσίες προς τιμήν το θεών.

Ήταν αφιερωμένο στη θεά Αφροδίτη και σύμφωνα με τον μύθο γεννήθηκε από τα δάκρυα της Ωραίας Ελένης. Στα ομηρικά χρόνια ήταν σύμβολο ανδρείας ενώ οι Ρωμαίοι έκαναν μπάνιο με θυμάρι για να είναι πιο ενεργητικοί.

Ο Μέγας Αλέξανδρος πλενόταν επίσης με θυμάρι για να απομακρύνει τις ψείρες κατά τη διάρκεια της εκστρατείας του.

Οι Αιγύπτιοι το αποκαλούσαν θαμ και το χρησιμοποιούσαν στη διαδικασία μουμιοποίησης και οι Σουμέριοι ως καρύκευμα και φάρμακο. Πρόκειται για τον χαμηλό θάμνο με τους όρθιους βλαστούς που επισκέπτονται συχνά οι μέλισσες.

Έχει θεραπευτικές ιδιότητες, καθώς περιέχει υψηλή περιεκτικότητα σε αντιοξειδωτικά. Μεταξύ άλλων θεωρείται ότι δυναμώνει τα κόκαλα, εξουδετερώνει τα βακτήρια, θεραπεύει τον βήχα και ότι έχει αντισηπτική δράση.

Διαβάστε στη “ΜτΧ”: Βυζαντινά γιατροσόφια. Εγκέφαλος βατράχου, τρίχωμα λαγού και δυόσμος για την αντισύλληψη. Δηλητήρια για την έκτρωση, πιπέρι στα γεννητικά όργανα και κρέας σπίνου ως βιάγκρα