Η “τελετή” όπου οι καλεσμένοι παρακολουθούσαν τους νεόνυμφους στο κρεβάτι. Γιατί ήταν απαραίτητη η παρουσία τους

του συνεργάτη ιστορικού Κωνσταντίνου Λαγού

Μέχρι και τον 18^ο αιώνα ήταν πολύ συνηθισμένο σε ευρωπαϊκές χώρες οι καλεσμένοι σ’ ένα γάμο, στη διάρκεια του γλεντιού, να συνοδεύουν το νεόνυμφο ζευγάρι μέχρι και το γαμήλιο κρεβάτι. Κάθονταν γύρω του μέχρι ο γαμβρός και η νύφη να ξαπλώσουν μαζί και να ξεκινήσουν την πρώτη νύχτα του γάμου τους. Η διαδικασία ήταν γνωστή ως “τελετή της κλίνης”.

“Τελετή της κλίνης”

Συνήθως οι καλεσμένοι σ’ ένα γάμο περίμεναν να δουν το ζευγάρι να ξεκινά τις περιπτύξεις για να φύγουν και να συνεχίσουν το γλέντι. Όμως υπήρχαν περιπτώσεις όπου παρέμεναν και το παρατηρούσαν καθώς ξεκινούσαν την σωματική επαφή και ολοκλήρωναν τη σχέση τους.

Αυτό γινόταν κυρίως σε γάμους μοναρχών και αριστοκρατών στο μεσαίωνα και τη νεότερη εποχή.

Η «τελετή της κλίνης» είχε και νομική σημασία.

Με τον τρόπο αυτό γινόταν και επίσημα αποδεκτό ότι το νέο ζευγάρι είχε ολοκληρώσει τη σχέση και ότι ο γάμος δεν ήταν «λευκός». Δεν αρκούσε δηλαδή μόνο η θρησκευτική τελετή.

Νομική σημασία

Στη Σκανδιναβία την περίοδο του μεσαίωνα η τελετή στο κρεβάτι είχε μεγάλη νομική σημασία. Υπήρχαν νόμοι που την όριζαν ως απαραίτητη απόδειξη ότι ολοκληρώθηκε ο γάμος. Στην Ισλανδία, ένας γάμος ήταν έγκυρος μόνο εάν περιλάμβανε το τελετουργικό της κλίνης στο οποίο ήταν μάρτυρες τουλάχιστον έξι άνδρες.

Στη Σκωτία, πριν τον 18^ο αιώνα η «τελετή της κλίνης» θεωρούνταν ακόμη πιο σημαντική από τον ίδιο τον γάμο.

Ενώ η τελετή του γάμου ήταν μία απλή διαδικασία οι τελετουργίες γύρω από τη γαμήλια κλίνη ήταν περίπλοκες και ευρέως διαδεδομένες σε πολλές σκωτσέζικες περιοχές.

Το 1509 ο Ερρίκος Η΄ βασιλιάς της Αγγλίας παντρεύτηκε την Αικατερίνη της Αραγωνίας, χήρα του αδελφού του, Αρθούρου. Ο Αρθούρος πέθανε μόλις τέσσερις μήνες μετά το γάμο του με την Αικατερίνη. Ο Πάπας αντιδρούσε στην απόφαση του Ερρίκου να παντρευτεί τη χήρα του αδελφού του.

Οι αντιρρήσεις του κάμφθηκαν μόνο όταν η Αικατερίνη έκανε δημόσια δήλωση ότι δεν είχε ολοκληρωμένες σχέσεις με τον Αρθούρο. Ως «απόδειξη» για τον ισχυρισμό της παρουσίασε το γεγονός ότι μετά το γάμο τους δεν υπήρξε «τελετή κλίνης».

Έθιμα της “κλίνης”

Στην Αγγλία, η τελετή συνήθως ξεκινούσε μ’ έναν ιερέα που ευλογούσε το γαμήλιο κρεβάτι. Στη συνέχεια οι νεόνυμφοι αφού έπιναν κρασί έπεφταν στο κρεβάτι τους.

Οι κουμπάροι και οι παράνυμφοι κάθονταν γύρω απ’ αυτό και πετούσαν μεταξύ τους τις κάλτσες του ζευγαριού. Σε όποιον ή όποια έπεφτε πρώτα μια κάλτσα στο κεφάλι πίστευαν ότι θα παντρευόταν σύντομα. Όταν το ζευγάρι ξεκινούσε τις περιπτύξεις τραβιούνταν κουρτίνες γύρω από το κρεβάτι.

Οι καλεσμένοι αποχωρούσαν από το δωμάτιο για να συνεχίσουν το γαμήλιο γλέντι. Ορισμένες φορές κάποιοι συνέχιζαν να κάθονται γύρω από το κρεβάτι και κουτσομπόλευαν χαμηλόφωνα τις «επιδόσεις» του γαμβρού.

Στη Γερμανία, τον 16ο αιώνα, οι καλεσμένοι στο γάμο συνόδευαν το νεόνυμφο ζευγάρι στο κρεβάτι του υπό τον ήχο πιπιζών, τύμπανων και χυδαίων αστείων.

Στις Σκανδιναβικές χώρες ο πιο διακεκριμένος καλεσμένος του γάμου οδηγούσε τη νύφη στο κρεβάτι της σε μια εορταστική πομπή. Αφού οι νεόνυμφοι ξάπλωναν στο κρεβάτι τους οι καλεσμένοι τους προσέφεραν πλούσια πιάτα για να έχουν δυνάμεις. Οι νεόνυμφοι έτρωγαν στο κρεβάτι και οι καλεσμένοι καθισμένοι γύρω τους.

Αφού τελείωναν το δείπνο στο κρεβάτι, οι καλεσμένοι αποχωρούσαν από το δωμάτιο και συνέχιζαν το γλέντι. Μάλιστα, σε αυτό το σημείο έβαζαν τους μουσικούς να παίζουν δυνατά ώστε να μην ακούγονται οι νεόνυμφοι.

Σκηνή από την ταινία “Μπανάνες” (1971) του Γούντι Άλεν όπου σατιρίζει την “τελετή της κλίνης” σαν να είναι αθλητική αναμέτρηση που μεταδίδεται ζωντανά από την τηλεόραση!