Η ψυχροπολεμική αναμέτρηση στο σκάκι που έμεινε στην ιστορία. Κάρποφ εναντίον Κορτσνόι. Επιστράτευσαν υπνωτιστές, γιόγκι και ψυχολόγους για τον τίτλο του παγκόσμιου πρωταθλητή

Παραψυχολόγοι, μέντιουμ και γιόγκι, γιαούρτια με κρυφά μηνύματα και μαύρα γυαλιά ηλίου. Δεν πρόκειται για υπόθεση αστυνομικού μυθιστορήματος, αλλά για το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Σκακιού του 1978, ανάμεσα στον Ανατόλι Κάρποφ και τον Βίκτορ Κορτσνόι. Το σκάκι θεωρείτο το απόλυτο εγκεφαλικό παιχνίδι και οι δύο διεκδικητές ήταν σίγουρα αποφασισμένοι να παίξουν παιχνίδια με το μυαλό του αντιπάλου τους.

Όταν το 1978 ο Βίκτορ Κορτσνόι κλήθηκε να διεκδικήσει το παγκόσμιο σκακιστικό στέμμα, ήταν ήδη 47 ετών, ηλικία που πολλοί θα χαρακτήριζαν ως σκακιστική δύση ενός παίκτη.

Η ζωή του μέχρι εκείνο το σημείο είχε υπάρξει αρκετά επεισοδιακή. Γεννημένος και μεγαλωμένος στη Σοβιετική Ένωση και συγκεκριμένα στο Λένιγκραντ (σημερινή Αγία Πετρούπολη), από πολύ μικρός ανακάλυψε την αγάπη του για το σκάκι.

Κέρδισε το πρώτο του εθνικό νεανικό πρωτάθλημα το 1946, ακριβώς μετά το πέρας του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Κατά τις επόμενες δύο δεκαετίες δεν έπαψε να συμμετέχει σε ισχυρότατα τουρνουά στην Ευρώπη κατακτώντας τίτλους.

Αναδείχθηκε 4 φορές Πρωταθλητής της Σοβιετικής Ένωσης, ήταν μέλος της εθνικής ομάδας και καθιερώθηκε ως ένας εκ των κορυφαίων σκακιστών παγκοσμίως. Ωστόσο, ο Κορτσνόι ήταν για χρόνια φανερά δυσαρεστημένος από το σοβιετικό καθεστώς και πολλάκις είχε έρθει σε δημόσια ρήξη, καθώς διαφωνούσε με τις πρακτικές του. Έτσι, το 1976, κατά τη διάρκεια ενός τουρνουά στο Άμστερνταμ, βρήκε την ευκαιρία να κάνει πράξη αυτό που χρόνια σκεφτόταν κι επιθυμούσε. Πριν αναχωρήσει για την Ολλανδία, είχε αγοράσει τα εισιτήρια επιστροφής για να μην κινήσει υποψίες. Εκεί, αφού διαγωνίστηκε στο πρωτάθλημα, αιτήθηκε πολιτικό άσυλο στη χώρα. Το άσυλο του δόθηκε, όμως πίσω στο Λένινγκραντ είχε αφήσει τη γυναίκα και τον γιο του. Την επόμενη μέρα ήταν η οικογένεια ενός προδότη.

Περίπου την ίδια περίοδο, ο 20χρονος τη δεκαετία του ‘70 Ανατόλι Κάρποφ ήταν ένα από τα αγαπημένα «παιδιά-θαύματα» της Σοβιετικής Ένωσης. Στα χνάρια του Ταλ, του Μποτβίνικ, του Σπάσκι κι άλλων σπουδαίων σκακιστών της σοβιετικής σχολής, ο Κάρποφ άρχισε να κατακτά παγκόσμιους τίτλους από νωρίς. Το απόγειό του ήρθε τη δεκαετία του ’70. Ύστερα από ένα απίστευτο σερί νικών σε πολυάριθμα τουρνουά, το 1975 προκρίθηκε στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα για να αντιμετωπίσει τον Μπόμπι Φίσερ και να φέρει πίσω στη χώρα του το πολυπόθητο τρόπαιο. Ο Φίσερ αρνήθηκε να εμφανιστεί κι έτσι ο Κάρποφ ανακηρύχθηκε Παγκόσμιος Πρωταθλητής άνευ αγώνος. Το γεγονός αυτό φυσικά δεν τον άφησε ικανοποιημένο.

Το 1978 κλήθηκε να αντιμετωπίσει για τον τίτλο του παγκόσμιου πρωταθλήτη τον «αποστάτη» και «προδότη» Κορτσνόι.

Ήταν μια ήταν ιδιαίτερα σημαντική αναμέτρηση για τον νεαρό Ανατόλι, ο οποίος ήθελε επιτέλους να αποδείξει ότι αξίζει πραγματικά τον τίτλο του.

Το μωβ γιαούρτι, τα μαύρα γυαλιά, οι γιόγκι και ο υπνωτιστής 

Ο αγώνας θα γινόταν στις Φιλιππίνες και νικητής θα κρινόταν αυτός που θα κατάφερνε να κερδίσει έξι παρτίδες. Η διοργάνωση φάνηκε ότι θα είναι επεισοδιακή πριν ακόμα αρχίσει. Ο Βίκτορ Κορτσνόι ζήτησε να αγωνιστεί με τη σημαία της Ελβετίας, όπου και κατοικούσε τους τελευταίους μήνες, αλλά οι Σοβιετικοί εναντιώθηκαν. Τότε, ζήτησε να παίξει με μία λευκή σημαία που να γράφει «άπατρις», πρόταση την οποία δέχθηκαν. Οι διοργανωτές, ωστόσο, αποφάνθηκαν ότι οι μόνες επιτρεπόμενες σημαίες στην αίθουσα θα ήταν αυτές των Φιλιππίνων, της Σοβιετικής Ένωσης και της FIDE (Σκακιστική Ομοσπονδία). Ο Κορτσνόι ζήτησε επίσης να φέρει τη δική του καρέκλα στην αίθουσα, πράγμα που δεν έβρισκε σύμφωνο τον Κάρποφ. Μάλιστα, προς αποφυγή περιστατικών παρόμοιων με αυτών της αναμέτρησης Φίσερ-Σπάσκι, που είχε προηγηθεί 7 χρόνια νωρίτερα, οι διοργανωτές δέχθηκαν να εξετάσουν την καρέκλα με ακτίνες x–ray στο κοντινό νοσοκομείο της πόλης, προκειμένου να σιγουρευτούν ότι δεν υπήρχαν ενσωματωμένες ηλεκτρονικές συσκευές.

Μετά από πολλές διαπραγματεύσεις και καπρίτσια τακτικής ο αγώνας ξεκίνησε.

Το πρώτο θέμα που προέκυψε είναι ένα γιαούρτι. Ο Κορτσνόι έκανε έντονα παράπονα για το μωβ χρώμα του γιαουρτιού του αντιπάλου του, ισχυριζόμενος ότι πρόκειται για κάποιο κωδικοποιημένο μήνυμα. Ο διαιτητής δεν συμμερίστηκε την άποψη του Ρώσου «αποστάτη» κι ο αγώνας συνεχίστηκε. Αυτή ήταν, άλλωστε, μόνο η αφορμή για να ηλεκτριστεί ακόμη περισσότερο η ήδη τεταμένη ατμόσφαιρα.

Ο Κάρποφ είχε φέρει μαζί του στις Φιλιππίνες μια πολυάριθμη ομάδα ανθρώπων για να τον βοηθά στην προετοιμασία του. Ανάμεσά τους ήταν και ο Vladimir Zukhar, ένας αποκαλούμενος ψυχολόγος-υπνωτιστής που βρισκόταν στο κοινό καθ’ όλη τη διάρκεια των παρτίδων. Ο Κορτσνόι διαμαρτυρήθηκε έντονα ότι ο Zukhar τον κοιτάει συνεχώς στα μάτια προσπαθώντας να τον υπνωτίσει. Οι διοργανωτές και πάλι, αρνήθηκαν να του απαγορεύσουν την είσοδο στο χώρο κι έτσι ο 47χρονος γκραν μετρ πήρε τα δικά του μέτρα. Άρχισε να παίζει φορώντας μέσα στην αίθουσα μεγάλα μαύρα γυαλιά ηλίου έτσι ώστε να μην επιδρούν πάνω του οι πρακτικές του Zukhar. Τώρα ήταν η σειρά του νεαρού Ρώσου να αντιδράσει. Ισχυρίστηκε ότι η αντανάκλαση του φωτός στα γυαλιά του αντιπάλου του τον αποσυντόνιζε και απαίτησε να μη τα φοράει.

Η αναμέτρηση φαινόταν να έγερνε υπέρ του Κάρποφ. Είχαν ήδη παιχτεί 27 παρτίδες και το σκορ ήταν 5-2, με δεδομένο ότι οι υπόλοιπες 20 είχαν λήξει ισόπαλες. Σύμφωνα με τους κανονισμούς, λοιπόν, χρειαζόταν μόνο μία νίκη για να κατακτήσει τον παγκόσμιο τίτλο.

Υπό αυτό το πρίσμα και ενοχλημένος που οι εκκλήσεις του περί δόλου αγνοούνταν, ο Βίκτορ Κορτσνόι κάλεσε δύο γνωστούς Αμερικανούς γιόγκι, οι οποίοι θα τον βοηθούσαν να χαλαρώσει και να μην επηρεάζεται από εξωγενείς παράγοντες. Πράγματι, απροσδόκητα, στις 4 παρτίδες που ακολούθησαν, σημείωσε 3 νίκες, διαμορφώνοντας το σκορ σε 5-5. Σε αυτό το σημείο, είχαν φτάσει στην 31^η παρτίδα.

Αν έφερναν ισοπαλία θα συνεχιζόταν η αγωνία. Ωστόσο, ο Ανατόλι Κάρποφ σημείωσε την 6^η του νίκη στην επόμενη κιόλας παρτίδα και πανηγυρικά ανακηρύχθηκε ο νέος Παγκόσμιος Πρωταθλητής.

Ως ένδειξη διαμαρτυρίας, ο Κορτσνόι αρνήθηκε να υπογράψει το αποτέλεσμα. Έφυγε, μάλιστα, χωρίς να παραλάβει το χρηματικό έπαθλο που του αναλογούσε.

Πηγή αρχικής εικόνας Youtube

Διαβάστε επίσης στην ΜτΧ: «Έξω έπεφταν μολότοφ και μέσα συνέχιζαν να παίζουν σκάκι». Το καφενείο των σκακιστών στο κέντρο της Αθήνας. Εκεί που ο Καρπόφ έπαιξε σε 30 σκακιέρες ταυτόχρονα με όλους τους θαμώνες