Η πρώτη τραγωδία σε γήπεδο ποδοσφαίρου έγινε το 1902 στη Σκωτία με 25 νεκρούς και 517 τραυματίες. Γιατί πέρασε στην ιστορία ως καταραμένο γήπεδο

5 Απριλίου 1902. Στο 51ο λεπτό του αγώνα ανάμεσα στην Εθνική Σκωτίας και την Αγγλία, μέρος της ξύλινης κερκίδας του “Άιμπροξ Παρκ” κατέρρευσε. Τραγικός απολογισμός, 25 νεκροί και 517 τραυματίες.

Η “καταστροφή του Άιμπροξ” ήταν η πρώτη τραγωδία που σημειώθηκε κατά τη διάρκεια ποδοσφαιρικού αγώνα. Στο “καταραμένο” γήπεδο σημειώθηκαν άλλα δύο πολύνεκρα ατυχήματα, το 1961 και το 1971.

Βελτιωτικά έργα

Το 1902 είχε προγραμματιστεί ο αγώνας ανάμεσα στις Εθνικές ομάδες της Σκωτίας και της Αγγλίας στο πλαίσιο του “British Home Championship”. Μέχρι εκείνη την εποχή, έδρα της Σκωτίας ήταν το γήπεδο της Σέλτικ στη Γλασκώβη. Η αιώνια αντίπαλος της Σέλτικ, η Ρέιντζερς επιθυμούσε να μετατρέψει το δικό της γήπεδο σε επίσημη έδρα της εθνικής ομάδας της χώρας.

Για τον λόγο αυτό στις αρχές του 20ου αιώνα έγιναν πολλά βελτιωτικά έργα  στο “Άιμπροξ Παρκ”. Ένα από τα σημαντικότερα ήταν η κατασκευή μιας νέας εξέδρας στη δυτική πλευρά του γηπέδου, ώστε να αυξηθεί η χωρητικότητά του.

Ωστόσο, οι νέες κερκίδες που κατασκευάστηκαν ήταν από ξύλο, ένα συνηθισμένο  υλικό για εκείνη την εποχή.

Μετά την ολοκλήρωση των έργων, η Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία της Σκωτίας, ενέκρινε ως κατάλληλο το “Άιμπροξ Παρκ”.

Η γιορτή που εξελίχθηκε σε τραγωδία

Στις 5 Απριλίου ορίστηκε ο αγώνας ανάμεσα στις δύο εθνικές ομάδες. Το παιχνίδι είχε προκαλέσει μεγάλο ενδιαφέρον, καθώς ήταν η πρώτη φορά που και οι δύο ομάδες απαρτίζονταν από επαγγελματίες ποδοσφαιριστές.

Παρά την κακοκαιρία που έπληττε για περίπου μια εβδομάδα την πόλη της Γλασκώβης, ο κόσμος απτόητος ήταν παρών στο σημαντικό παιχνίδι.

Χωρίς να υπάρχουν επίσημες καταγραφές, υπολογίζεται ότι εκείνη την ημέρα, περίπου 70.000 φίλαθλοι παρακολούθησαν την αναμέτρηση.

Το ματς ξεκίνησε κανονικά και ο κόσμος ζητωκραύγαζε για την ομάδα του.

Στο 51 λεπτό λεπτό του αγώνα συνέβη το μοιραίο.

Η ολοκαίνουρια ξύλινη εξέδρα δεν άντεξε το βάρος των οπαδών και κατέρρευσε μέρος της.

Η βροχή των προηγούμενων ημερών είχε φουσκώσει και “μαλακώσει” τα ξύλινα στηρίγματα, με αποτέλεσμα να σχηματιστεί μια τεράστια τρύπα και εκατοντάδες άνθρωποι να πέσουν στο κενό από ύψος 15 περίπου μέτρων.

Οι περισσότεροι πέθαναν ακαριαία, ενώ άλλοι από τα χαλάσματα που τους καταπλάκωσαν. Δύο άτομα υπέστησαν καρδιακή ανακοπή από σοκ.

Μερίδα φιλάθλων, πανικόβλητη μπήκε στον αγωνιστικό χώρο, με αποτέλεσμα το παιχνίδι να διακοπεί για σχεδόν 20 λεπτά.

Η αστυνομία αντιλήφθηκε αμέσως το γεγονός, αλλά δεν συνειδητοποίησε το εύρος της καταστροφής. Αποφάσισε τελικά να μη διακόψει τον αγώνα, φοβούμενη ότι θα επικρατούσε γενικευμένος πανικός και ο αριθμός των νεκρών θα αυξανόταν.

Ο αγώνας έληξε ισοπαλία 1-1. Όλοι όμως θυμούνται εκείνη την αναμέτρηση για διαφορετικό λόγο.

Από τα συντρίμμια έφτιαξαν φορεία

Μετά το τέλος του αγώνα επικράτησε πανικός. Οι νοσοκομειακές υποδομές της Γλασκώβης δεν ήταν σε θέση να περιθάλψουν τους σχεδόν 600 τραυματίες.

Τα κρατητήρια των αστυνομικών τμημάτων υποδέχτηκαν όσους τραυματίες μπορούσαν, ενώ ακόμη και οι αστυνομικοί εκτελούσαν χρέη νοσοκόμων.

Στο σημείο της τραγωδίας, το ιατρικό προσωπικό αντίκρισε πρωτόγνωρες εικόνες. Για τη μεταφορά των τραυματιών, χρησιμοποιήθηκαν ως φορεία τα μεγάλα κομμάτια ξύλου που είχαν αποκολληθεί από την κερκίδα.

Τις επόμενες ημέρες η Γλασκώβη θύμισε βομβαρδισμένη πόλη.

Ευθύνες και αλλαγή στο υλικό κατασκευής

Μετά το συμβάν, η αναμέτρηση τελικά ακυρώθηκε. Ο Τύπος και συγγενείς των θυμάτων προσπάθησαν να βρουν τον υπαίτιο της ποδοσφαιρικής τραγωδίας.

Η εφημερίδα “Scotsman” ανέφερε μεταξύ άλλων, ότι καθοριστικό παράγοντα, πέρα από την καταρρακτώδη βροχή των προηγούμενων ημερών, ήταν μια ευκαιρία της Σκωτίας στα πρώτα λεπτά του αγώνα. Κάθε φορά που η ομάδα έβγαινε στην επίθεση, οι φίλαθλοι μετατοπίζονταν στην μπροστινή μεριά της εξέδρας, ενώ όταν η ομάδα αμυνόταν, οι οπαδοί επέστρεφαν πάλι πίσω.

Αυτό το συνεχές “ταρακούνημα” της δυτικής κερκίδας επιβάρυνε περισσότερο τα ξύλινα στηρίγματα.

Ο εργολάβος που προμήθευσε την ξυλεία για την κατασκευή της κερκίδας διώχτηκε με την κατηγορία της ανθρωποκτονίας. Στο δικαστήριο αθωώθηκε, γιατί κρίθηκε ότι δεν έφταιγε το υλικό, αλλά το σχέδιο κατασκευής.

Έκτοτε, οι κατασκευαστικές εταιρείες προτίμησαν το τσιμέντο και το ατσάλι ως κύριο υλικό και όχι το ξύλο.

Στις 3 Μαΐου 1902 πραγματοποιήθηκε ο “επαναληπτικός” αγώνας ανάμεσα στις δύο εθνικές, στο “Βίλα Παρκ” στο Μπέρμιγχαμ, όπου τα έσοδα του αγώνα δόθηκαν ως αποζημίωση στις οικογένειες των θυμάτων.

Το “καταραμένο” στάδιο

Η “καταστροφή στο Άιμπροξ” στις 5 Απριλίου του 1902 ήταν η πρώτη μεγάλη ποδοσφαιρική τραγωδία. Δεν ήταν όμως η μοναδική στο συγκεκριμένο γήπεδο.

Στις 16 Σεπτεμβρίου 1961 δύο άτομα έχασαν τη ζωή τους στις σκάλες εξόδου του Άιμπροξ.

Στο ίδιο σημείο τραυματίστηκαν σοβαρά αρκετοί φίλαθλοι το 1967 και το 1969.

Η μεγαλύτερη όμως τραγωδία συνέβη  στις 2 Ιανουαρίου 1971, όταν μετά από το “ντέρμπι της Γλασκώβης”, οπαδοί ποδοπατήθηκαν στις σκάλες με αποτέλεσμα να πεθάνουν 66 άτομα.

Διαβάστε στη “ΜτΧ”: Η τραγωδία του Χίλσμπορο, 96 φίλαθλοι της Λίβερπουλ πέθαναν στον ημιτελικό του 1989 για το κύπελλο Αγγλίας. Οι παίκτες στο γήπεδο έπαιζαν μπάλα και οι φίλαθλοι πέθαιναν στην κερκίδα.