Η πρώτη Ιρανή υπουργός που εκτελέστηκε γιατί αρνήθηκε να φορέσει Μαντήλα και να δεχθεί την υποταγή της γυναίκας

“Δεν φοβάμαι το θάνατο. Τι είναι ο θάνατος; Μια στιγμή και μόνο.” Ήταν τα τελευταία λόγια της Φαρουχρού Πάρσα (Farrokhroo Parsa), της πρώτης γυναίκας υπουργού του Ιράν, που αρνήθηκε να φορέσει hijab και εκτελέστηκε δια πυροβολισμού στις 8 Μαΐου του 1980.

Καταδικάστηκε σε θάνατο διότι έκανε ένα ασυγχώρητο έγκλημα για τους Ισλαμιστές του Ιράν. Τόλμησε να παλέψει για την ισότητα των φύλων, να δώσει θάρρος σε όλες εκείνες που είδαν τα δικαιώματά τους να χάνονται από τη μία μέρα στην άλλη και να παρέχει σε κάθε πολίτη πρόσβαση στη μόρφωση.  Για το καθεστώς καταδικάστηκε σε θάνατο επειδή “έσπειρε το μίσος στη Γη και πάλεψε ενάντια στο Θεό”.

Η Farrokhroo Parsa ήταν γιατρός, εκπαιδευτικός και βουλευτής. Έγινε η πρώτη γυναίκα υπουργός της ιρανικής κυβέρνησης, όταν ανέλαβε το Υπουργείο Παιδείας, επί πρωθυπουργίας του Amir Abbas Hoveida. Υπέρμαχος των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, πάλεψε σκληρά για την ενδυνάμωση των γυναικών. Ύψωσε τη φωνή της σε μία εποχή που πολλές το είχαν ανάγκη, λίγες το τόλμησαν και το πλήρωσε με την ίδια της τη ζωή.

Γεννήθηκε το 1922 και μεγάλωσε σε ένα φιλελεύθερο και προοδευτικό περιβάλλον. Η μητέρα της, Fakhr-e Afagh, αρθρογραφούσε για το γυναικείο περιοδικό, Ο Κόσμος της Γυναίκας, μιλούσε ανοιχτά για την ισότητα των φύλων και μαχόταν για το δικαίωμα των μικρών κοριτσιών στην εκπαίδευση. Οι απόψεις της θεωρούνταν ιδιαίτερα ριζοσπαστικές και τράβηξαν τη προσοχή της συντηρητικής κυβέρνησης. Η οικογένεια απελάθηκε από την πρωτεύουσα στην πόλη Qom. Εκεί, η μητέρα της τέθηκε σε κατ’ οίκον περιορισμό και λίγο αργότερα έφερε στον κόσμο τη Farrokhroo.

Η μάχη για τα δικαιώματα των γυναικών

Μεγάλωσε γνωρίζοντας πως δεν αξίζει λιγότερο από τους άνδρες. Σπούδασε ιατρική κι έγινε καθηγήτρια βιολογίας στο Λύκειο Jeanne d’Arc της Τεχεράνης. Μάλιστα ανάμεσα στις μαθήτριές της ήταν ήταν η Farah Diba, που αργότερα έγινε η σύζυγος του Βασιλιά Mohammad Reza Pahlavi, του δεύτερου και τελευταίου μονάρχη της περσικής δυναστείας Παχλαβί.

Το 1963, η Parsa κατάφερε να μπει στη Βουλή κι έφερε στο Ιράν το κίνημα των σουφραζέτων. Ήταν, επίσης, η κινητήρια δύναμη που καθοδηγούσε τον αγώνα για την καθιέρωση νόμων που εξασφάλιζαν την ισότητα των μελών της οικογένειας, ανεξαρτήτως φύλου. Το 1965 έγινε Υφυπουργός Παιδείας και στις 27 Αυγούστου του 1968, ανέλαβε τη διοίκηση του Υπουργείου. Ήταν η πρώτη φορά στην ιστορία της χώρας που μία γυναίκα κατακτούσε τέτοια θέση.

Μέχρι το 1979, το Ιράν είχε σοβαρά πολιτικά προβλήματα αλλά δεν ήταν συντηρητικό. Το αντίθετο. Εκείνη τη χρονιά όμως, εκατομμύρια Ιρανών εξεγέρθηκαν εναντίον του Σάχη, γκρεμίζοντάς τον από την εξουσία. Ήταν μία επανάσταση που μόλις επικράτησε εφάρμοσε τη Σαρία, δηλαδή τον ισλαμικό νόμο. Η hijab, το κάλυμμα κεφαλής που φορούν οι μουσουλμάνες γυναίκες έγινε υποχρεωτική σε δημόσιους χώρους, οι διαζευγμένοι πατέρες έπαιρναν αυτόματα την επιμέλεια του πρωτότοκου παιδιού και οι γυναίκες έχασαν θεμελιώδη δικαιώματα.

Η Farrokhroo ήταν μία από εκείνες που πάλεψαν ενάντια στις αλλαγές αυτές. “Η συνωμοσία της σιωπής πρέπει να τελειώσει εδώ.  Με τη σιωπή και την απάθειά μας, παραμένουμε αδύναμοι και ηττημένοι. Πώς θα συγχωρέσουμε και θα ξεχάσουμε αυτούς που δε σταματούν να σκοτώνουν;” έλεγε.

Η καταδίκη και το γράμμα στα παιδιά της

Η στάση της είχε ως αποτέλεσμα να συλληφθεί από το Επαναστατικό Δικαστήριο με επικεφαλής τον Ayatollah Khalkali, κατηγορούμενη για διαφθορά και διάδοση πορνείας. Η Parsa είχε υποστηρίξει ότι οι μαθήτριες δεν θα πρέπει να υποχρεώνονται να φορούν χιτζάμπ και μπορούσαν να φορούν σορτς κατά τη διάρκεια των αγώνων. Υποστήριζε επίσης τη χρήση μη σεξιστικού διδακτικού υλικού και τη συμμετοχή των γυναικών στην πολιτική. Όλα αυτά για τον  Χαλκάλι ήταν ισοδύναμα με την “πορνεία” και η Parsa δικάστηκε και καταδικάστηκε.

Στο τελευταίο της γράμμα από τη φυλακή, η Farrokhroo Parsa έγραψε στα παιδιά της: 

“Είμαι γιατρός, δε φοβάμαι το θάνατο. Ο θάνατος είναι μονάχα μια στιγμή, τίποτα άλλο. Είμαι προετοιμασμένη να τον δεχθώ με ανοιχτές αγκάλες, παρά να ζήσω στη ντροπή αναγκασμένη να καλυφθώ. Δεν πρόκειται να προσκυνήσω όλους εκείνους που περιμένουν να λυγίσω και να πάρω πίσω πενήντα χρόνια αγώνων για την ισότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών. Δεν είμαι έτοιμη να φορέσω τσαντόρ και να γυρίσω πίσω την ιστορία.”