«Η προπαγάνδα είναι σαν την τέχνη. Δεν χρειάζεται να σέβεσαι την αλήθεια». Ο “ψευδόμενος διάβολος”, Γιόζεφ Γκέμπελς και οι τεχνικές του

Στο σχολείο οι συμμαθητές του τον αποκαλούσαν “Οδυσσέα” επειδή ήταν πολυμήχανος.

Όταν ασχολήθηκε με την πολιτική και μπήκε στο κόμμα των Ναζί, έγινε η φωνή του Γ’ Ράιχ.

Ήταν ο μετρ στη μέθοδο της πλύσης του εγκεφάλου.

Ο εκφωνητής του Χρηματιστηρίου που έγινε εθνικοσοσιαλιστής

Ο νεαρός και ερωτοχτυπημένος Γιόζεφ Γκέμπελς έστειλε κάποτε μια χριστουγεννιάτικη κάρτα με ευχές, στην κοπέλα με την οποία ήταν σφόδρα ερωτευμένος.

Στο τέλος της αφιέρωνε μερικούς πολύ όμορφους στίχους, που όπως έλεγε είχε γράψει ο ίδιος, για να της εκφράσει τα συναισθήματά του. Μόνο που οι στίχοι δεν ήταν δικοί του, αλλά του Νίτσε.

Σε ηλικία 23 ετών δούλευε ως εκφωνητής στο χρηματιστήριο, ανακοινώνοντας από το μικρόφωνο τις τιμές των βιομηχανικών τίτλων.

Είχε προσπαθήσει να εργαστεί ως δημοσιογράφος σε εφημερίδα και ως βοηθός σκηνοθέτη στο θέατρο, αλλά δεν τα είχε καταφέρει.

Ένα χειμωνιάτικο βράδυ, ο φίλος του Φριτς Πραγκ τον κάλεσε σε μια συζήτηση μεταξύ σοσιαλιστών και ναζιστών.

Όταν ανέβηκε στο βήμα να μιλήσει ο Γκέμπελς είπε: «Αγαπητοί μου Γερμανοί συμπατριώτες», φράση την οποία έλεγαν πάντα μεταξύ τους οι εθνικιστές.

Οι σοσιαλιστές με βρισιές, και φωνές αντέδρασαν έντονα και ακούστηκε μια φωνή: «Καπιταλιστή, εκμεταλλευτή».

«Όποιος το είπε να ανέβει στο βήμα και να μου δείξει πόσα χρήματα έχει στην τσέπη του. Τότε θα δούμε ποιος έχει τα πιο πολλά», είπε ο Γκέμπελς αδειάζοντας μερικά κέρματα από το πορτοφόλι του πάνω στο αναλόγιο, ξεσηκώνοντας τους εθνικιστές.

Για πολλούς βιογράφους του διάσημου προπαγανδιστή, αυτό το επεισόδιο ήταν που του άνοιξε διάπλατα τις πόρτες για την είσοδο του στο ναζιστικό κόμμα, στο οποίο πήρε αύξοντα αριθμό 8762.

Ο εκδότης των Ναζί που εφάρμοσε νέες τεχνικές προπαγάνδας

Τον Νοέμβριο του 1926, είχε καταφέρει να αναρριχηθεί στην ιεραρχία του κόμματος και έγινε γκαουλάιτερ στο Βερολίνο.

Αποστολή του ήταν η αναδιοργάνωση των Ναζί και η ανασύνταξη των Ταγμάτων Εφόδου.

Αμέσως διάλεξε χίλιους άντρες, απομάκρυνε τετρακόσιους και σε όλα τα υπόλοιπα μέλη επέβαλε μηνιαία συνδρομή τριών μάρκων στο κόμμα.

Οργάνωνε συχνά πολιτικές συγκεντρώσεις σε διάφορες περιοχές, τις οποίες παρακολουθούσαν μαζικά οι Ναζί πληρώνοντας εισιτήριο στην είσοδο.

Στις συγκεντρώσεις διάλεγε με προσοχή τους δίσκους που θα έπαιζαν εμβατήρια και η είσοδός του στο βήμα ήταν πάντα θεαματική.

Κάποτε πήγε με ταξί σε μία ομιλία και ένα υψηλόβαθμο στέλεχος του έκανε παρατήρηση για την αναίτια δαπάνη.

«Δεν έχεις ιδέα τι είναι η προπαγάνδα. Κανονικά θα έπρεπε να πάρω δύο ταξί. Ένα για μένα και ένα για τον χαρτοφύλακά μου», του απάντησε ο Γκέμπελς.

Συχνά μετά τις συγκεντρώσεις του, συγκρούονταν οι Ναζί με τους κομμουνιστές. Όταν χτυπήθηκε ο σοφέρ του στο κεφάλι ζήτησε να τον ανεβάσουν στη σκηνή.

Και ενώ ο άνθρωπος ψυχορραγούσε, ο Γκέπμελς εκστασιασμένος έβγαζε λόγο από πάνω για τον «Άγνωστο Μαχητή», ανεβάζοντας τον ενθουσιασμό στα ύψη.

Έκτοτε, το ρόλο του σοφέρ στις συγκεντρώσεις έπαιζαν ηθοποιοί που φορούσαν βαμμένους επιδέσμους στο κεφάλι.

«Η προπαγάνδα είναι σαν την τέχνη. Δεν χρειάζεται να σέβεσαι την αλήθεια», έλεγε συχνά στους φίλους του.

Περπατώντας στο δρόμο πρόσεχε πάντα τις αφίσες των εθνικοσοσιαλιστών και των άλλων κομμάτων.

Έβλεπε ότι τα γράμματα ήταν δυσανάγνωστα και οι εκτυπώσεις κακής ποιότητας.

Με εντολή πλέον όλες οι αφίσες θα τυπώνονταν με πελώρια γράμματα, με το κόκκινο της φωτιάς να κυριαρχεί στο γραφικό σχέδιο και ελάχιστες λέξεις, όπως “Χίτλερ ή Λένιν;”.

Σύντομα οι αφίσες του Γκέμπελς αποτελούσαν βασικό θέμα συζήτησης για τα πολιτικά τους νοήματα.

Ένα από τα αγαπημένα μέσα για την προπαγάνδα που προωθούσε ήταν ο Τύπος.

Το 1929 έγινε εκδότης της εφημερίδας «Der Angriff», δηλαδή της Επίθεσης, που χρηματοδοτούνταν από το ναζιστικό κόμμα.

Η εφημερίδα χαρακτηριζόταν από αντισυστημικό, αντισημιτικό και αντικοινοβουλευτικό λόγο.

Εκεί μπορούσε να γράφει ότι ήθελε, χρησιμοποιώντας το ψέμα ως βασικό άξονα για την προσέλκυση νέων ψηφοφόρων.

Όταν ένας κακοποιός δολοφονήθηκε από έναν σωματέμπορο, η εφημερίδα έγραψε για την ευγενική θυσία ενός μέλους των Ναζί στο εθνικοσοσιαλιστικό ιδεώδες.

Η λατρεία του στον Χίτλερ και οι μάυρες λίστες με τα βιβλία

Με τη βοήθεια του Γκέμπελς, το Σεπτέμβριο του 1930, οι Ναζί έκαναν τεράστιο εκλογικό άλμα από τις 400 χιλιάδες ψήφους, στα 4,5 εκατομμύρια, εκλέγοντας 107 ναζί βουλευτές.

Ο Χίτλερ αναγνωρίζοντας τον ρόλο του τον έχρισε Αρχηγό της Προπαγάνδας και έγινε κουμπάρος του στον γάμο με την Μάγδα Καντ.

Μαζί της έκανε έξι παιδιά τα οποία βάφτισε όλα, με το αρχικό γράμμα του Χίτλερ. Πήραν τα ονόματα, Χέλγκα, Χίλντε, Χέλμουτ, Χόλντε, Χέντα και Χάιντε.

Όταν τελικά οι Ναζί κατέλαβαν την εξουσία, ο Γκέμπελς έθεσε αμέσως υπό τον έλεγχό του τη γερμανική κινηματογραφική βιομηχανία και τη λογοτεχνία.

Κατάρτισε μαύρη λίστα με απαγορευμένα βιβλία, διοργάνωνε δημόσιες καύσεις τους, κρατικοποίησε τους μεγαλύτερους εκδοτικούς οίκους και απαγόρευσε στους Γερμανούς συγγραφείς να δέχονται το βραβείο Νόμπελ. Αιτία ήταν η βράβευση με Νόμπελ Ειρήνης του συγγραφέα Καρλ Φον Οσιέτσκι, που εκείνη την εποχή ζούσε κλεισμένος σε στρατόπεδο συγκέντρωσης.

Ψεύτης, ερωτιάρης και αδίστακτος

Ήταν πια παντοδύναμος. Οι ντουλάπες του ήταν γεμάτες με αμέτρητα κοστούμια και ερωτοτροπούσε με όλες τις δακτυλογράφους του και τις φανατικές ναζίστριες. Όταν κάποτε η συζυγός του ζήτησε να χωρίσουν λόγω των ερωτικών περιπετειών που είχε με την Τσέχα ηθοποιό Λίντα Μπαάροβα, παρενέβη ο Χίτλερ που τον συνέτισε και έδιωξε από τη χώρα την κινηματογραφική σταρ.

Ο Γκέμπελς κυκλοφορούσε με θωρακισμένο αυτοκίνητο που του είχε χαρίσει ο κουμπάρος του και πληρωνόταν με 4 χιλιάδες μάρκα για κάθε άρθρο του στην εφημερίδα «Das Reich».

Χωρίς ίχνος ηθικής, συνέχιζε να φανατίζει τους Γερμανούς και να παραποιεί την αλήθεια.

«Όταν λες και ξαναλές ένα ψέμα, στο τέλος γίνεσαι πιστευτός», έβαζε να λέει ο ήρωας της ταινίας “Ohm Krüger”.

Στη δίκη της Νυρεμβέργης αποκαλύφθηκε ακόμη ένα ψέμα του Γκέμπελς που είχε γράψει στον Λαϊκό Παρατηρητή, επίσημο όργανο του ναζιστικού κόμματος.

Ήταν η βύθιση του αγγλικού ατμόπλοιου «Αθήνια» από γερμανικό υποβρύχιο τον Σεπτέμβριο του 1939, για την οποία έλεγε ότι την είχε κάνει ο Τσόρτσιλ με σκοπό να κατηγορήσει τους Γερμανούς.

Στον Υπουργό Προπαγάνδας του Χίτλερ ανήκε επίσης η ιδέα να υποχρεωθεί η Γαλλία να υπογράψει την συνθήκη ανακωχής στο δάσος της Κομπιένης, στο ίδιο βαγόνι που το 1918 οι Γερμανοί είχαν παραδοθεί άνευ όρων στους Συμμάχους.

Κατά τη διάρκεια της εισβολής στη Ρωσία, ο Γκέμπελς έκανε διαρκή και μεγάλη χρήση των εκτάκτων ανακοινωθέντων μέσω του ραδιοφώνου.

Η Ανώτατη Στρατιωτική Διοίκηση διέκοπτε τη ροή προγράμματος για τη μετάδοση πολεμικών επιτυχιών από τα στρατεύματα, ακόμη και όταν είχαν συντριβεί.

Φυσικά ο Γιόζεφ Γκέμπελς ήταν από τους εμπνευστές της Τελικής Λύσης, του καψίματος του Ράιχσταγκ, της Νύχτας των Μεγάλων Μαχαιριών, της «καμένης γης», αλλά και θερμός υποστηρικτής της κατάργησης της Συνθήκης της Γενεύης για τη μεταχείριση των αιχμαλώτων.

Ο Γιόζεφ Γκέμπελς γεννήθηκε στις 29 Οκτωβρίου του 1897 και πέθανε την 1η Μαΐου του 1945, μία μέρα μετά τον Αδόλφο Χίτλερ.

Πηγή χαρακτηριστικής εικόνας: Wikimediamtx Commons

Διαβάστε στη “ΜτΧ”: «Ήταν τρομακτικό, με κοίταξε με μία έκφραση γεμάτη μίσος και περίμενε να λουφάξω. Αλλά δεν λούφαξα». Ο Γερμανοεβραίος που φωτογράφησε τον Γκέμπελς. Ο παντοδύναμος υπουργός προπαγάνδας του Χίτλερ αλλάζει πρόσωπο όταν μαθαίνει την καταγωγή του