Η πολύνεκρη τραγωδία του «Κολούμπια». Η NASA γνώριζε τη βλάβη, αλλά σιώπησε. Το δίλημμα του υπεύθυνου

Την 1η Φεβρουαρίου 2003, το διαστημικό λεωφορείο Κολούμπια, το πρώτο της NASA, κατά την αποστολή STS-107 ενώ επέστρεφε στη Γη διαλύθηκε. Κανένα από τα 7 μέλη του πληρώματος δεν έμεινε ζωντανό. 

Ο διοικητής Ρικ Χάσμπαντ, ο πιλότος Γουίλι ΜακΚουλ, οι ειδικοί αποστολών Καλπάνα Τσάουλα, Λόρελ Κλαρκ, Μάικλ Άντερσον, Ντέιβιντ Μπράουν και ο ειδικός ωφέλιμου φορτίου Ιλάν Ράμον από το Ισραήλ ταξίδεψαν στο διάστημα για 16 μέρες, προκειμένου να διεξάγουν έρευνα για θέματα φυσικής, ζωής και επιστήμης του διαστήματος.

Ενώ το πλήρωμα βρισκόταν στο διάστημα πραγματοποίησε περίπου 80 πειράματα, πριν επιστρέψει στο Διαστημικό Κέντρο Κένεντι της Φλόριντα το πρωί της 1ης Φεβρουαρίου 2003.

Κατά την εκτόξευση του αεροσκάφους από τη Γη, ένα κομμάτι του μονωτικού αφρού αποκόπηκε από την εξωτερική δεξαμενή του διαστημικού λεωφορείου και χτύπησε τα πλακίδια του συστήματος θερμικής προστασίας στο αριστερό φτερό.

Η ενημέρωση της NASA

Η NASA ήταν ενήμερη για τη ζημιά στο Κολούμπια, συγκεκριμένα για μία τρύπα σε μέγεθος ενός χαρτοφύλακα. Ήξεραν ότι αυτή η ζημιά θα εμπόδιζε το διαστημόπλοιο να επανεισέλθει στην ατμόσφαιρα της Γης με ασφάλεια.

Επιπλέον, δεν υπήρχε καμία δυνατότητα επισκευής, καθώς το πλήρωμα βρισκόταν πολύ μακριά από τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό και δεν υπήρχε χρόνος για αποστολή βοήθειας.

Ο υπεύθυνος της αποστολής, Γουέιν Χέιλ, βρέθηκε μπροστά σε ένα δύσκολο δίλημμα: έπρεπε να ενημερώσει το πλήρωμα για το πρόβλημα και την πιθανότητα ότι δεν θα επέστρεφαν ζωντανοί στη Γη ή όχι;

«Θεώρησα πως ήταν προτιμότερο να μην ξέρουν. Δεν θα ήταν καλύτερο να έχουν μία επιτυχημένη πτήση και να πεθάνουν απρόσμενα κατά την είσοδό τους στην ατμόσφαιρα, από το να γνωρίζουν πως δεν είχαν να ελπίζουν σε τίποτα;», είχε αποκαλύψει

Μετά από συζητήσεις με την ομάδα της NASA, ο Χέιλ αποφάσισε ότι ήταν καλύτερο να μην τους πει την αλήθεια, καθώς δεν υπήρχε τίποτα που να μπορούσαν να κάνουν για να διορθώσουν την κατάσταση.

Η μοιραία επιστροφή

Στις 1 Φεβρουαρίου 2003, το Κολούμπια, αφού είχε περάσει 16 ημέρες στο διάστημα, άρχισε τη διαδικασία επιστροφής στη Γη.

Όλα φαίνονταν φυσιολογικά στην αρχή: οι προετοιμασίες για την επανείσοδο στην ατμόσφαιρα πραγματοποιήθηκαν κανονικά, και η προσγείωση ήταν προγραμματισμένη για τις 9:16 π.μ.

Στις 8:44, όταν το Κολούμπια άρχισε να εισέρχεται στην ατμόσφαιρα, οι πρώτοι αισθητήρες κατέγραψαν αυξημένη θερμοκρασία στο αριστερό φτερό, γεγονός που δεν αναφέρθηκε άμεσα στο πλήρωμα, αλλά καταγράφηκε από το βοηθητικό σύστημα δεδομένων.

Στη συνέχεια, παρατηρήθηκαν ανωμαλίες με την αποκόλληση κομματιών του διαστημικού λεωφορείου, καθώς και άλλες τεχνικές δυσλειτουργίες, όπως προβλήματα με τα υδραυλικά συστήματα.

Καθώς το Κολούμπια συνέχιζε την πορεία του στην ατμόσφαιρα, η θερμοκρασία αυξήθηκε σταδιακά, και η ζημιά στο αριστερό φτερό καθιστούσε αδύνατη την ομαλή επιστροφή του.

Λίγα λεπτά πριν από την προγραμματισμένη προσγείωση, το διαστημικό λεωφορείο άρχισε να διαλύεται στον αέρα. Το πλήρωμα δεν κατάφερε να επιστρέψει στη Γη και χάθηκε κατά την επανείσοδο.

Στις 8:59, καθώς το Κολούμπια έφτανε το Ντάλας του Τέξας, ακούστηκε η τελευταία επικοινωνία από τον κυβερνήτη του πληρώματος, η οποία διακόπηκε απότομα: «Roger, uh, bu…..».

Έως τις 9:01, το Κολούμπια είχε χαθεί από τα συστήματα εντοπισμού του Κέντρου Ελέγχου. Μετά από λίγο, κηρύχτηκε κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Αμέσως ενημερώθηκε η κυβέρνηση των ΗΠΑ.

Ο πρόεδρος Τζωρτζ Μπους, αφού επικοινώνησε με τον πρωθυπουργό του Ισραήλ Αριέλ Σαρόν, μέσα από διάγγελμα ανακοίνωσε την τραγωδία.

Τότε, ανακήρυξε το Τέξας ως «ομοσπονδιακή περιοχή καταστροφής» και ξεκίνησε η διαδικασία για τον εντοπισμό συντριμμιών από το διαστημικό λεωφορείο.

Η «επόμενη μέρα»

Τις επόμενες εβδομάδες, η NASA ανακάλυψε χιλιάδες κομμάτια συντριμμιών, συμπεριλαμβανομένων των λειψάνων των μελών του πληρώματος, σε περιοχές του Τέξας, του Αρκάνσας και της Λουιζιάνα.

Παρά το γεγονός ότι οι αρχές είχαν προειδοποιήσει για τους κινδύνους από την τοξικότητα ορισμένων συντριμμιών του Κολούμπια, σύντομα εμφανίστηκαν φαινόμενα πώλησης κομματιών του διαστημικού λεωφορείου στο διαδίκτυο.

Στις πρώτες μέρες της έρευνας, η αστυνομία του Τέξας ανακοίνωσε ότι βρέθηκαν ανθρώπινα μέλη, τα οποία επιβεβαιώθηκε ότι ανήκαν στο πλήρωμα του Κολούμπια.

Ανάμεσα στα συντρίμμια που περισυνελλέγησαν, βρέθηκε και ένα φιλμ 13 λεπτών, το οποίο κατέγραφε τις κινήσεις και τους διαλόγους των αστροναυτών από την αρχή της επανεισόδου τους στην ατμόσφαιρα.

Η κινηματογράφηση σταματούσε 4 λεπτά πριν την αποσύνθεση του Κολούμπια και 11 λεπτά πριν το κέντρο ελέγχου χάσει την επικοινωνία με το σκάφος.

Η διαδικασία συγκέντρωσης των συντριμμιών διήρκεσε αρκετούς μήνες και σε αυτήν συμμετείχαν πάνω από 25.000 άτομα. Οι έρευνες πραγματοποιήθηκαν τόσο στο έδαφος όσο και στον αέρα, ενώ περιλάμβαναν και εξερεύνηση στις τοπικές λίμνες.

Η περιοχή που καλύφθηκε ήταν τόσο μεγάλη όσο η πολιτεία του Κονέκτικατ. Τελικά, βρέθηκαν και συγκεντρώθηκαν περισσότερα από 84.000 διαφορετικά κομμάτια από το διαστημικό λεωφορείο, τα οποία αντιστοιχούσαν στο 38% του συνολικού βάρους του οχήματος.

Μετά την καταστροφή του διαστημικού λεωφορείου «πάγωσαν» για αρκετό καιρό οι διαστημικές αποστολές, που είχαν ως αποτέλεσμα σημαντικές καθυστερήσεις στην επιστροφή πληρώματος στη Γη που βρισκόταν σε αποστολή.