Η πολιτική ευφυΐα του Κολοκοτρώνη. Πώς “δούλεψε”, τον βρετανό Χάμιλτον να δεχτεί τον Καποδίστρια ως κυβερνήτη

Η Γ΄ Εθνοσυνέλευση της Τροιζήνας συνέταξε και επικύρωσε το Πολιτικό Σύνταγμα της Ελλάδος και εξέλεξε ως πρώτο Κυβερνήτη της Ελλάδος, τον Ιωάννη Καποδίστρια.

Η Συνέλευση πραγματοποιήθηκε σε κλίμα έντονων πολιτικών αντιπαραθέσεων και ενώ  οι στρατιωτικές επιχειρήσεις βρίσκονταν σε κρίσιμο σημείο.  Έδωσε σε Άγγλο την αρχηγία του Στρατού ξηράς, ορίζοντας, αρχιστράτηγο τον Τζωρτζ και όρισε επίσης Άγγλο, το Κόχραν, αρχιναύαρχο του Ελληνικού στόλου.

Ο Κολοκοτρώνης αξιοποίησε τη στιγμή για να επιβάλλει την εκλογή Καποδίστρια ως κυβερνήτη της Ελλάδος, παρά την αρχική του αντίθεση.

Σύμφωνα με τους ιστορικούς, όταν ο Γέρος του Μοριά πήρε το λόγο και είπε:

«Εμείς ,τα άρματα, ρίξαμε την φιλοτιμία μας και βάλλαμε τον Τσωρτς και οι αντρείοι θαλασσινοί μας το Κόχραν. Τώρα και εσείς οι πολιτικοί πρέπει να ρίξετε την φιλοτιμία σας, να εκλέξουμε έναν πρόεδρο να μας κυβερνήσει, να ιδούμε τι θα κάνουν οι Άγγλοι, που μας υποσχέθηκαν την ανεξαρτησία μας»

Έπειτα από δυο μέρες στη πρωινή συνέλευση αποφασίστηκε το απόγευμα, να υπογραφεί η πρόσκληση του Καποδίστρια. Μετά από αυτή την απόφαση ο Κολοκοτρώνης:

«Και έτσι επήγα εις το κονάκι μου, έφαγα ψωμί και έπεσα να κοιμηθώ. Βλέπω και ήλθε ο Κουντουριώτης και Καρακατσάνης Σπετσιώτης και Μακρής Ψαριανός να μου ομιλήσουν δια την υπόθεση του Καποδίστρια. Τι με ρωτάτε εμένα, εγώ δεν είμαι ούτε πρόεδρος ούτε Έθνος, έτσι αποφασίσανε την αυγή, ο πρόεδρος Σισίνης και το Έθνος».

Η Αγγλόφιλη μερίδα της συνέλευσης που προσπαθούσε να ματαιώσει την εκλογή του Καποδίστρια που είχε διατελέσει υπουργό εξωτερικών της Ρωσίας και γι αυτό δεν τον ήθελαν. Πρότεινε στον Κολοκοτρώνη, πριν από την υπογραφή, να ζητηθεί η γνώμη του Χάμιλτον .Ο Κολοκοτρώνης συμφώνησε  με τον όρο όποιος πάει στον Χάμιλτον, πρέπει να είναι αξιόπιστος και όχι κανένας «μπαγαπόντης πού άλλα του λένε και άλλα λέει». Και εξέφρασε την πρόθεση, αν του είχαν εμπιστοσύνη, να πάει αυτός.

Ο Κουντουριώτης, γνώριζε τρία γεγονότα: ότι ο Χάμιλτον ήταν αντίθετος με την επιλογή του Καποδίστρια. Επίσης ο Κολοκοτρώνης είχε υποσχεθεί στον Άγγλο Ναύαρχο ότι δεν θα στήριζε εκλογή Καποδίστρια και  ο Κολοκοτρώνης είχε προσυπογράψει την Ελληνική πρόταση αποκλειστικής προστασίας της Ελλάδος από την Αγγλία. Έτσι δέχθηκε να πάει ο Κολοκοτρώνης.

Φθάνοντας στην Αγγλική Φρεγάτα ο Κολοκοτρώνης είπε στον Χάμιλτον ότι ήλθε να τον ρωτήσει αν έχει κανένα γράμμα από τον Άγγλο πρέσβη στη Κωνσταντινούπολη, τον Κάνινγκ. Περίμενε από τον συνομιλητή του να μπει στο  φλέγον θέμα της εκλογής Κυβερνήτη από την Συνέλευση, όπως και έγινε.

Ο διάλογος που ακολούθησε αποτελεί μάθημα διπλωματίας:

Χάμιλτον:Πως τα πάτε τώρα στη Συνέλευση;

Κολοκοτρώνης: Ενωθήκαμε και κοντεύει να τελειώσει.

Χάμιλτον: Χαίρομαι για την ένωση σας.

Kολοκοτρώνης: Bγάλαμε και αρχιναύαρχο τον Κόχραν αρχιστράτηγο τον Τσώρτς

Χάμιλτον: Κάνατε πολύ καλά.

Κολοκοτρώνης:  Καπιτάν Άμιλτον. Μας συμβουλεύεις πάντοτε για την ελευθερία μας και γι’ αυτό σε γνωρίζομεν ως ένα ευεργέτη από όλους τους άλλους καλύτερο. Θέλαμε λοιπόν και τώρα μια συμβουλή σου.

Χάμιλτον: Πες μου ποια είναι αυτή και αν δύναμαι θα σ’ αποκριθώ.

Κολοκοτρώνης:  Στοχάζομαι, καπετάν Άμιλτον, ότι τους γνωρίζεις τους Έλληνες από δω και τόσους χρόνους. Τους βάλαμε όλους να μας κυβερνήσουν και ποτές δεν μας εκυβέρνησαν όπως έπρεπε. Τώρα χρειαζόμαστε έναν πολιτικό. Τάχα δεν μας δίνει η Αγγλία έναν Πρόεδρο ή Βασιλιά;

Χάμιλτον: Όχι δεν γίνεται ποτές αυτό.

(Όπως σημειώνουν οι ιστορικοί, ο Κολοκοτρώνης ήταν σίγουρος για την αρνητική απάντηση του Εγγλέζου, γιατί μια θετική απάντηση θα σήμαινε Αγγλική αναγνώριση της ανεξαρτησίας της Ελλάδας. Παριστάνοντας όμως τον αφελή συνέχισε να ρωτά.)

Κολοκοτρώνης:  Αμ δε μας δίνει τότες η Φράντζα;

Χάμιλτον: Ούτε και αυτό γίνεται.

Κολοκοτρώνης:Η Ρουσία;

Χάμιλτον: Όχι.

Κολοκοτρώνης: Η Ισπανία;

Χάμιλτον: Όχι

Κολοκοτρώνης: Η Ανάπολη;

Χάμιλτον: Όχι, δεν γίνεται σου λέω.

Κολοκοτρώνης: Αμ σα δε μας δίνουνε όλες τούτες οι αυλές ,τότες τι θα γίνουμε εμείς;

Χάμιλτον: Κοιτάξτε να βρείτε κανέναν Έλληνα.

Κολοκοτρώνης: Εμείς άλλον αξιότερο δεν έχουμε από τον Καποδίστρια, αυτόν λοιπόν ας βγάλουμε.

Χάμιλτον:. Δεν ήσουνα εσύ που μου είπες πως δεν δεχόσαστε τον Καποδίστρια γιατί είναι της Ρουσίας μινίστρος;

Κολοκοτρώνης: Ναι εγώ ήμουνα. Μα άλλος καιρός ήτανε τότες κι’ άλλος τώρα. Τότες η Αγγλία δεν είχε καμία εγγύηση, μα τώρα έχοντας τον Κόχραν και τον Τσώρτς, βαστάει με το δεξί της χέρι τη θάλασσα και με το αριστερό τη στεριά.

Χάμιλτον: Πάρτε τον Καποδίστρια ή όποιον άλλο διάβολο θέλετε, γιατί αλλιώς χαθήκατε!

Κολοκοτρώνης: Αυτό ήθελα να ακούσω από το στόμα σου. Τα’ άκουσα κι’ απέκει ετελείωσε η ομιλία μας.

Κι’ευθύς ανεχώρησα.»

Αρκετοί ιστορικοί  αναφερόμενοι στο περιστατικό, σημειώνουν ότι ο Χάμιλτον έδωσε αυτή την απάντηση, γιατί τόσο αυτός όσο και η κυβέρνησή του, πίστευαν ότι Καποδίστριας δεν θα αποδεχόταν την εκλογή του.

Έτσι περισώθηκε, ότι μπορούσε να περισωθεί, από την εθνική αξιοπρέπεια μετά την υπογραφή και την προσφορά της αποκλειστικής προστασίας Ελλάδος στην Αγγλία, (Πράξη Υποτέλειας) που εξόργισε όλα τα φιλελληνικά κινήματα και τις προοδευτικές δυνάμεις της Ευρώπης.

Kαι έτσι απεφεύχθη η συνθηκολόγηση με την Οθωμανική Αυτοκρατορία που προωθούσε η Αγγλία στο όνομα της Ελλάδος, χωρίς την συμμετοχή της Ελλάδος. Συνθηκολόγηση που «έθαβε» την επανάσταση του ‘21 και καθήλωνε τα σύνορα της Ελλάδος στον Ισθμό της Κορίνθου.

Πηγή πληροφοριών: Τερτσέτη Άπαντα, «Κολοκοτρώνη Απομνημονεύματα», εκδόσεις Χρ. Γιοβάνης, τόμος Γ’.