«Η πιο παράξενη μάχη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου».  Όταν Γερμανοί στρατιώτες πολέμησαν μαζί με τους Αμερικανούς εναντίον των SS. Γιατί ένωσαν τις δυνάμεις τους

του ιστορικού Κωνσταντίνου Λαγού

Στις 5 Μαΐου 1945 πέντε μέρες μετά την αυτοκτονία του Χίτλερ, και μόλις δύο μέρες πριν από την άνευ όρων παράδοση της Γερμανίας στους Συμμάχους, έλαβε χώρα η μάχη του Κάστρου Ίττερ. Οι ιστορικοί την έχουν χαρακτηρίσει ως την «πιο παράξενη μάχη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου».

Είναι η μόνη καταγεγραμμένη μάχη όπου δυνάμεις του Γερμανικού Στρατού πολέμησαν μαζί με Συμμάχους, εναντίον άλλων Γερμανών. Το Κάστρο του Ίττερ βρίσκεται στην Αυστρία, και στη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου οι Ναζί το είχαν θέσει υπό τη διοίκηση των SS. Εκεί είχαν φυλακίσει ως ομήρους σημαντικά άτομα από τη Γαλλία.

Ανάμεσα σε αυτούς ήταν οι πρώην πρωθυπουργοί Νταλαντιέρ και Ρεϊνώ και οι αρχιστράτηγοι Γουέιγκαντ και Γκαμελίν καθώς και η αδελφή του Ντε Γκώλ. Όταν στις 30 Απριλίου 1945 ο Χίτλερ αυτοκτόνησε στο υπόγειο καταφύγιο του στο Βερολίνο ήταν ξεκάθαρο ακόμη και στους πιο φανατικούς ναζί ότι η παράδοση της Γερμανίας ήταν ζήτημα λίγων ημερών.

Μετά τον Χίτλερ

Από κει πέρα ο καθένας κοίταζε πως θα αποφύγει τη σύλληψη από τους Συμμάχους και τη δίκαια τιμωρία του για τα εγκλήματα που είχε διαπράξει κατά της ανθρωπότητας. Κάποιοι σαν τον αρχηγό τους κατέφυγαν στην αυτοκτονία, αλλά οι περισσότεροι παράτησαν τα πόστα τους και προσπάθησαν να εξαφανιστούν μέσα στο χάος που ήταν τότε η Γερμανία. Ελάχιστοι συνέχισαν να πολεμούν μέχρι το τέλος τα συμμαχικά στρατεύματα. Έτσι στις 2 Μαΐου 1945 ο διοικητής της φυλακής του Κάστρου του Ίττερ και όλη η φρουρά του έφυγαν κρυφά από το κάστρο.

Οι κρατούμενοι πήραν τότε το έλεγχο της φυλακής και οπλίστηκαν με τα όπλα που είχαν αφήσει πίσω τους τα SS. Παράλληλα προσπάθησαν να βρουν τρόπο να επικοινωνήσουν με τα αμερικανικά στρατεύματα που γνώριζαν ότι πολεμούσαν τα υπολείμματα του γερμανικού στρατού στην ευρύτερη περιοχή.

Ένας απ’ αυτούς, ο Τσεχοσλοβάκος Ανδρέας Κρόμποτ που ήταν ο μάγειρας των κρατουμένων κατάφερε να φθάσει στην πόλη Βόργκλ που ήταν οκτώ χιλιόμετρα μακριά από το κάστρο σε αναζήτηση των Αμερικανών. Την ώρα που ο πρώην κρατούμενος έφθασε στο Βόργκλ, τα Waffen SS που ήταν φανατικοί ναζί και κρατούσαν ακόμη την πόλη, πολεμούσαν στρατιώτες του Γερμανικού Στρατού που ήθελαν να παραδοθούν στους Αμερικανούς. Τα SS εκτελούσαν όσους απ’ αυτούς έπιαναν και πυροβολούσαν όσα σπίτια είχαν στα παράθυρά τους λευκές ή αυστριακές σημαίες.

Ο επικεφαλής των στρατιωτών που ήθελαν να παραδοθούν ήταν ο ταγματάρχης Τζόζεφ Γκάνγκλ, βετεράνος της Βέρμαχτ που είχε επανειλημμένως παρασημοφορηθεί για ανδρεία στο πεδίο της μάχης. Εξαιτίας της δράσης των Waffen SS, ο Γκάνγκλ προσπαθούσε να προστατεύσει εκτός από τους στρατιώτες του και τους κατοίκους της πόλης που ήθελαν να παραδοθούν. Ο Κρόμποτ κατάφερε να βρει τον Γκάνγκλ και του πρότεινε να πάει με τους άνδρες του στο κάστρο του Ίττερ και να αμυνθούν μαζί με τους απελευθερωμένους κρατουμένους.

Το σχέδιο του Γκάνγκλ 

Ο Γκάνγκλ δέχτηκε την πρόταση του Κρόμποτ άλλα άφησε τους περισσότερους στρατιώτες του πίσω στο Βόργκλ, για να συνεχίσουν να υπερασπίζονται τους κατοίκους του από τα Waffen SS. Ενώ ο Γκάνγκλ ετοιμαζόταν να φύγει με τον Κρόμποτ, ενημερώθηκε ότι στην πόλη Κουφστέιν, οκτώ χιλιόμετρα από το Βόργκλ είχαν καταφθάσει οι πρώτοι Αμερικανοί. Περιχαρής ο Γκάνγκλ αποφάσισε να τους συναντήσει προκειμένου να παραδοθεί αυτός και οι άνδρες του. Όταν όμως έφθασε εκεί με το αυτοκίνητό του, διαπίστωσε ότι επρόκειτο απλά για μία μικρή  δύναμη 14 ανδρών με τέσσερα άρματα μάχης και επικεφαλής το λοχαγό Λί.

Η αποστολή του Αμερικανού λοχαγού ήταν να κάνει αναγνώριση στην περιοχή και να αναφέρει σχετικά στο στρατηγείο της μονάδας του, της 23^ης Τεθωρακισμένης Ταξιαρχίας. Δεν θα ήταν δυνατό ο Λι να προστατεύσει τον Γκάνγκλ και τους άνδρες αλλά ούτε και τους κατοίκους του Βόργκλ από τα εκατοντάδες Waffen SS στην περιοχή. Τότε ο Γκάνγκλ ενημέρωσε το Λι για το σχέδιο να καταφύγει αυτός και οι άνδρες του στο Κάστρο του Ίττερ και ότι εκεί υπήρχαν κρατούμενοι που κινδύνευαν από τα SS. Τον ρώτησε αν ήθελε να τους βοηθήσει και ο Λι δέχτηκε και μπήκε στο αυτοκίνητο του Γκάνγκλ.

Η σύγκρουση

Πίσω τους ακολουθούσαν τα τέσσερα αμερικανικά άρματα μάχης. Φθάνοντας στο Κάστρο του Ίττερ, ο Λι με τον Γκάγκλ έκαναν αναγνωρίσεις γύρω από αυτό προκειμένου να διαπιστώσουν από που θα επιτίθονταν τα Waffen SS.

Στη διάρκεια αυτών των αναγνωρίσεων, ο Λι τοποθέτησε τα τρία από τα τέσσερα άρματά του σε διάφορα σημεία στη διαδρομή προς το Κάστρο του Ίττερ για να αντιμετωπίσουν τυχόν επιθέσεις, και το δικό του άρμα στην είσοδο του κάστρου.

Επίσης, έξι χιλιόμετρα από το κάστρο συνάντησαν μία μικρή δύναμη Waffen SS και στη μάχη που ακολούθησε, οι 14 άνδρες του Λι και 11 Γερμανοί υπό τον Γκάνγκλ, τους νίκησαν και τους απώθησαν. Ήταν η πρώτη μάχη όπου Γερμανοί στρατιώτες με τη στολή της Βέρμαχτ πολέμησαν στο πλευρό των Συμμάχων εναντίον συμπατριωτών τους. Οι κρατούμενοι χάρηκαν που είδαν τους Αμερικανούς, αλλά γρήγορα απογοητεύθηκαν από το μικρό τους αριθμό.

Τι μπορούσαν να κάνουν 14 στρατιώτες;

Ο Γκάνγκλ ζήτησε ενισχύσεις από τους άνδρες του, που είχε αφήσει στο Βόγκλ, αλλά μόνο δύο απ’ αυτούς κατάφεραν να φθάσουν στο κάστρο του Ίττερ μαζί μ’ ένα νεαρό Αυστριακό. Στο μεταξύ, τα Waffen SS είχαν αρχίσει να περικυκλώνουν το κάστρο και να ετοιμάζονται να επιτεθούν. Στόχος τους δεν ήταν μόνο να καταλάβουν το κάστρο αλλά να δολοφονήσουν όλους τους κρατουμένους, ανάμεσα στους οποίους συγκαταλέγονταν κάποιες από τις σημαντικότερες πολιτικές προσωπικότητες της Γαλλίας. Ο Λι τοποθέτησε τους άνδρες του και του Γκάνγκλ σε διάφορα σημεία του κάστρου και διέταξε τους Γάλλους κρατουμένους να κρυφθούν στο εσωτερικό του.

Όμως πολλοί από τους τελευταίους με τα όπλα που είχαν πάρει από τη φρουρά του κάστρου, ενίσχυσαν την άμυνά του. Τη νύχτα της 4^ης προς 5^η Μαΐου 1945, τα Waffen SS πραγματοποίησαν πολλές μικρές επιθέσεις σε διάφορα σημεία του κάστρου προκειμένου να διαπιστώσουν το μέγεθος της δύναμης που το υπερασπιζόταν. Έτσι το πρωί της 5^ης Μαΐου, ξεκίνησε η μεγάλη επίθεση με δύναμη περίπου 100-150 Waffen SS. Η μάχη συνεχίστηκε μέχρι αργά το απόγευμα. Τα Waffen SS κατάφεραν να καταστρέψουν το τανκ του Λι στην είσοδο του κάστρου, που με τα πυρά του πολυβόλου του έδινε ισχυρή κάλυψη στους υπερασπιστές.

Όμως, ενώ οι αμυνόμενοι είχαν καταναλώσει σχεδόν όλα τα πυρομαχικά τους και τα Waffen SS κόντευαν να καταλάβουν το κάστρο, ισχυρές αμερικανικές δυνάμεις του 142^ου Συντάγματος πεζικού εμφανίστηκαν στα μετόπισθεν τους και τους περικύκλωσαν. Τότε ακόμη και οι άνδρες των Waffen SS κατάλαβαν ότι δεν είχε πλέον νόημα να συνεχίσουν τη μάχη. Λίγοι προσπάθησαν να διαφύγουν από τους Αμερικανούς αλλά οι περισσότεροι, περίπου 100 άνδρες, παραδόθηκαν. Έτσι έληξε η πολιορκία του κάστρου του Ίττερ που έμεινε στην ιστορία ως η μόνη μάχη που Γερμανοί πολέμησαν μαζί με τους Αμερικανούς εναντίον άλλων Γερμανών.

Απώλειες

Οι υπερασπιστές είχαν απώλειες ένα νεκρό και τέσσερις τραυματίες. Είναι άγνωστος οι απώλειες των Waffen SS. Ο νεκρός ήταν ο ταγματάρχης Γκάγκλ που σκοτώθηκε από γερμανική σφαίρα την ώρα που έτρεχε ακάλυπτος για να βοηθήσει τον πρώην Γάλλο πρωθυπουργό Πωλ Ρεϊνώ να βγει από τη γραμμή του πυρός. Ο Γκάγκλ ήταν στα πεδία των μαχών του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου από την αρχή του, τον Σεπτέμβριο του 1939. Θεωρούσε τον εαυτό του πολύ τυχερό που ήταν ακόμη ζωντανός, σχεδόν έξι χρόνια αργότερα, τον Μάιο του 1945 έχοντας πολεμήσει σε πολλές και σκληρές μάχες που έδωσε η Βέρμαχτ.

Όμως, η μοίρα του Γκάγκλ ήταν να σκοτωθεί δύο μέρες πριν το τέλος του πολέμου. Στα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια όταν η Αυστρία προσπαθούσε να πετάξει από πάνω της το μίασμα του ναζισμού, ο Γκάγκλ χαρακτηρίστηκε ως «αντιστασιακός» και «Αυστριακός πατριώτης που πολέμησε τον ναζισμό». Έτσι ένας δρόμος στην πόλη Βόγκλ φέρει μέχρι σήμερα το όνομά του.

Διαβάστε στη “ΜτΧ”: Η σκληρότερη σύγκρουση τανκς στην ιστορία. Ήταν η τελευταία ελπίδα του Χίτλερ μετά την ήττα στο Στάλινγκραντ. Ο σοβιετικός ελιγμός που σφράγισε την ήττα των Ναζί