Η πιο παρασημοφορημένη κατάσκοπος ήταν μια “συνηθισμένη γυναίκα”. Η βρετανίδα που επέζησε από τα βασανιστήρια και έγινε ταινία

Η Οντέτ Σάνσομ, γνωστή και ως Οντέτ Τσώρτσιλ, υπήρξε μία από τις σπουδαιότερες κατασκόπους της μυστικής βρετανικής υπηρεσίας ειδικών επιχειρήσεων (SOE).

Με το κωδικό όνομα “Lise” έδρασε στη Γαλλία από τον Νοέμβριο του 1942 μέχρι τη σύλληψή της, τον Απρίλιο του 1943.

Παρά τη σύντομη θητεία της στη SOE, η Σάνσομ θεωρείται μέχρι σήμερα από τις σπουδαιότερες γυναίκες πράκτορες της υπηρεσίας. Κατάφερε να γίνει η πρώτη γυναίκα που τιμήθηκε με το υψηλότερο παράσημο της Γαλλίας, της Λεγεώνας της Τιμής, και το δεύτερο υψηλότερο παράσημο της Βρετανίας, τον Σταυρό του Γεωργίου.

Υπήρξε από τα λίγα μέλη της SOE, που κατάφεραν να επιβιώσουν από τα σκληρά βασανιστήρια της Γκεστάπο.

Η Σάνσομ είχε αναλάβει καθήκοντα αγγελιοφόρου για το κύκλωμα “SPINDLE” της SOE. Ήταν σύζυγος και μητέρα τριών παιδιών που “δεν έπινε, δεν κάπνιζε, δεν έβριζε”, όπως έγραψε χαρακτηριστικά το περιοδικό TIME. Χαρακτηριστικά το αμερικανικό περιοδικό επεσήμανε :

 Για όποιον την έβλεπε ήταν μια αρκετά συνηθισμένη γυναίκα, ίσως και βαρετή

Ωστόσο, ήταν εκπαιδευμένη δολοφόνος. Όπως και οι υπόλοιποι συνάδελφοί της, εισήλθε στη μυστική υπηρεσία, γνωρίζοντας ότι το πιο πιθανό σενάριο είναι να συλληφθεί και ύστερα να εκτελεστεί, αφού σχεδόν ένας στους δύο αγγελιοφόρους του τμήματος F, δηλαδή των αγγελιοφόρων που στέλνονταν στη Γαλλία, είχαν αυτή την κατάληξη. Παρ’ όλα αυτά, η Σάνσομ ήταν αποφασισμένη.

Η τολμηρή αγγελιαφόρος

Τα κυκλώματα της SOE αποτελούνταν από τρεις πράκτορες. Τον αρχηγό, τον αγγελιαφόρο και τον ασυρματιστή. Αυτοί οι τρεις στρατολογούσαν, εξόπλιζαν και συνεργάζονταν με Γάλλους μαχητές της Αντίστασης για να σαμποτάρουν γερμανικά τρένα, πλοία, γέφυρες και αποθήκες ανεφοδιασμού.

Για την εκτέλεση αυτών των καθηκόντων, οι αγγελιαφόροι μετέφεραν σχεδόν καθημερινά μηνύματα και χρήματα στους συνεργάτες τους.

Και ο κίνδυνος ήταν πανταχού παρών. Οι στρατιώτες της Βέρμαχτ, η αστυνομία του Βισύ, η γερμανική Στρατιωτική Υπηρεσία Πληροφοριών, Άμπβερ, και η Γκεστάπο ήταν παντού. Σε ξενοδοχεία, δρόμους, καφετέριες, τρένα ακόμη και σε οίκους ανοχής.

Η σύλληψη με ασύρματο ραδιόφωνο, κάτι που κάθε πράκτορας της SOE είχε πάνω του κατά καιρούς, αποτελούσε σοβαρό αδίκημα. Και όπως γνώριζε κάθε κατάσκοπος, για την Γκεστάπο αρκούσε να συλλάβει μόνο έναν πράκτορα, για να διεισδύσει σε ολόκληρο το κύκλωμα.

Ο Γερμανός πράκτορας της Άμπβερ, Hugo Bleicher, έκανε ακριβώς αυτό. Μετρώντας στο βιογραφικό του πάνω από εκατό συλλήψεις κατασκόπων και αφού διέλυσε το κύκλωμα “INTERALLIÉ” το φθινόπωρο του 1941, στάλθηκε στη νότια Γαλλία, όπου δρούσε η Σάνσομ και η ομάδα της να συνεχίσει το έργο του.

Η σύλληψη

Στις 16 Απριλίου του 1942, ο πανούργος Μπλέιχερ πέτυχε μία ακόμα σημαντική νίκη, συλλαμβάνοντας την Σάνσομ και τον αρχηγό της, Πίτερ Τσώρτσιλ. Οι δυο τους στάλθηκαν για ανάκριση στο διαβόητο αρχηγείο της Γκεστάπο στη λεωφόρο Foch 84 και αργότερα στις φυλακές Fresnes στο Παρίσι.

Ο Πίτερ Τσώρτσιλ ακολουθώντας τις οδηγίες της SOE, παραδέχτηκε ότι ήταν Βρετανός πράκτορας αλλά αρνιόταν κάθε κατηγορία. Παρίστανε τον χαζό και έκανε πως δεν καταλάβαινε αυτά που του έλεγαν οι Γερμανοί ανακριτές.

Η Σάνσομ δήλωσε πως εκείνη ήταν η αρχηγός του κυκλώματος και όχι ο Πίτερ, σε μια προσπάθεια να σώσει τον συνάδελφο και αργότερα σύντροφό της. Η Γκεστάπο την ανέκρινε 14 φορές στη λεωφόρο Foch 14, πιέζοντάς την να αποκαλύψει το κρησφύγετό της ομάδας καθώς και τον ασυρματιστή.

Δεν λύγισε ποτέ παρά τα βασανιστήρια

Η Σάνσομ ήξερε τα πάντα αλλά κρατούσε το στόμα της ερμητικά κλειστό. Και, όπως αποδείχτηκε, δεν “έσπασε” ποτέ. Παρά τους ξυλοδαρμούς και τα βασανιστήρια, η απάντησή της ήταν πάντα η ίδια.

“Δεν έχω τίποτα να πω”

Όταν πια η Γκεστάπο κατάλαβε ότι η Βρετανίδα πράκτορας δεν πρόκειται να μιλήσει, διέταξε τη φυλάκισή της στο στρατόπεδο συγκέντρωσης Ράβενσμπρουκ και την καταδίκασε σε θάνατο. Για τρεις μήνες και 8 ημέρες έμεινε φυλακισμένη σε ένα μικροσκοπικό και ολοσκότεινο κελί στο υπόγειο του στρατοπέδου.

Προσβλήθηκε από ψώρα, δυσεντερία και σκορβούτο ενώ σταδιακά έχασε τα μαλλιά και τα δόντια της. Προς έκπληξη όλων, η Σάνσομ επιβίωσε και απελευθερώθηκε με τη λήξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.

Ακολούθησε η παρασημοφόρησή της ενώ μεταγενέστερα η ζωή και η δράση της ως πράκτορας της SOE μεταφέρθηκαν στη μεγάλη οθόνη, με την ταινία “Οdette”, η οποία βασίστηκε στο βιβλίο “Odette: The Story of a British Agent”.

Πέθανε στις 13 Μαρτίου του 1995, σε ηλικία 82 ετών. Τα μετάλλιά της εκτίθενται στο Αυτοκρατορικό Πολεμικό Μουσείο του Λονδίνο.

Στις 23 Φεβρουαρίου 2012, σχεδόν 70 χρόνια μετά την ένταξή της στη SOE, το Βασιλικό Ταχυδρομείο κυκλοφόρησε γραμματόσημο προς τιμήν της.

Αρχική φωτογραφία: Η Οντέτ Σάνσομ με τον Πίτερ Τσώρτσιλ (Πηγή: Youtube)