Η πετρελαιοπηγή του Μοσχάτου που επιβεβαίωσε και χημικός! Τι απέγινε το “κοίτασμα” στο πηγάδι ενός φτωχού σερβιτόρου

Γράφει ο συνεργάτης μας, ιστορικός ερευνητής Στέφανος Μίλεσης

Όλα άρχισαν το 1932 όταν ο Χαράλαμπος Ζαμπέλης έσκαβε σε οικόπεδο ιδιοκτησίας του, ευρισκόμενο στην αριστερή πλευρά της Λεωφόρου Πειραιώς, πίσω από το παγοποιείο ΟΛΥΜΠΟΣ, στο ύψος του Μοσχάτου, για να βρει νερό για δική του χρήση.

Δεν είχε προχωρήσει περισσότερο από πέντε μέτρα, όταν μια έντονη οσμή κάλυψε όλο το χώρο. Το νερό το οποίο ξαφνικά άρχιζε να ξεπηδά ήταν μαύρο, πηχτό και μύριζε πετρέλαιο. Στην αρχή δεν μπορούσε να πιστέψει αυτό που αντίκριζε και επαναλάμβανε διαρκώς “Μα στο δικό μου οικόπεδο βρέθηκε πετρέλαιο;…”. Για αυτό συνέχιζε το σκάψιμο μα το υγρό που ανάβλυζε ήταν πάντοτε το ίδιο, μαύρο και μύριζε πετρέλαιο.

Πιστεύοντας πως κάποιοι επειδή τον φθονούσαν είχαν ρίξει πετρέλαιο στο πηγάδι που έσκαβε για να τον εκδικηθούν, κίνησε για τον αστυνομικό σταθμό. Ο Σταθμάρχης του υποσχέθηκε πως θα επιτηρούσε την περιοχή για να έπιανε τους υποτιθέμενους κακούς γείτονες που του έριχναν πετρέλαιο, μα οι ημέρες περνούσαν και το νερό του πηγαδιού συνέχιζε να είναι μαύρο σαν πετρέλαιο όσο κι αν έσκαβε βαθύτερα.

Μια μέρα στον δρόμο συνάντησε τον πρόεδρο της κοινότητας Μοσχάτου στον οποίο ανέφερε το συμβάν. Τότε εκείνος εξέφρασε την επιθυμία να δει από κοντά το πηγάδι. Μόλις ο πρόεδρος είδε το υγρό πόσο πηχτό και πόσο μαύρο ήταν, διατύπωσε την άποψη πως επρόκειτο για πετρέλαιο. Υπέδειξε στον Ζαμπέλη να πάει να δηλώσει την ανεύρεσή του στο υπουργείο Εθνικής οικονομίας.

Ο Χαράλαμπος Ζαμπέλης όμως πριν προβεί στην δήλωση ανακάλυψης πραγματοποίησε εργαστηριακή εξέταση του υγρού που επίσης επιβεβαίωσε πως το υγρό περιείχε πετρέλαιο σε μεγάλες ποσότητες. Τα νέα διαδόθηκαν γρήγορα και όλοι τον θεώρησαν τυχερό που στο οικόπεδό του βρέθηκε πετρέλαιο.

Ο Χαράλαμπος Ζαμπέλης ήταν γκαρσόνι που εργαζόταν σε καφενείο στην Πλατεία Ομονοίας και συγκεκριμένα στο πρώην καφενείο ΣΤΕΜΜΑ που μετονομάστηκε σε καφενείο Η ΟΜΟΝΟΙΑ.

Ύστερα και από τα αποτελέσματα της εξέτασης, ο Ζαμπέλης εμφανίστηκε στο υπουργείο όπου υπέβαλε δήλωση ανακάλυψης πετρελαιοφόρου πηγής στο Μοσχάτο. Αν και οι υπάλληλοι πρωτοκόλλησαν την δήλωση κανείς δεν πίστεψε πως η ιστορία θα είχε συνέχεια. Είπαν μάλιστα στον Ζαμπέλη πως κατά την διάρκεια του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου λειτουργούσαν εκεί κοντά δεξαμενές πετρελαίου.

Ο Ζαμπέλης ύστερα από όσα είπαν οι υπάλληλοι του υπουργείου κάλεσε τον χημικό Λάζαρο Ζαμάνο να επισκεφθεί το οικόπεδό του. Ο Ζαμάνος ύστερα από εξέταση που διενήργησε τον διαβεβαίωσε πως επρόκειτο περί πραγματικής πετρελαιοπηγής, δεν είχε καμία αμφιβολία περί αυτού.

Τον Ιανουάριο του 1933 ο Ζαμπέλης προσέλαβε εργάτες για να αρχίσουν επισταμένως τις ανασκαφές. Συνέστησε μάλιστα εταιρεία με μετόχους τον χημικό Λ. Ζαμάνο, Σ. Καραγιώργο, Ι. Μουτζούνη και Θ. Αραβαντινό.

Οι εργάτες άρχισαν να σκάβουν βαθύτερα και καθ΄ υπόδειξη του Ζαμάνου ανοίχθηκε μια τάφρος βάθους τριών μέτρων και 15 μέτρων μήκος. Από παντού ανάβλυζε αυτό το υγρό το οποίο οι εργάτες αντλούσαν με χειροκίνητη αντλία.

Το υγρό από την αντλία συγκεντρωνόταν σε μια δεξαμενή από την οποία με πρωτόγονο τρόπο γινόταν η αποστράγγιση του πετρελαίου. Ήδη τις πρώτες μέρες είχαν καταφέρει να αντλήσουν 1200 οκάδες πετρέλαιο.

Στο μεταξύ οι εφημερίδες της εποχής άρχισαν τις δημοσιεύσεις με τίτλους όπως “Αξιόλογος πετρελαιοπηγή ανεκαλύφθη εις Μοσχάτον” (εφημερίδα ΠΑΤΡΙΣ, φ. 22 Ιανουαρίου 1933), “Ανεκαλύφθη πετρελαιοφόρος πηγή εις ένα οικόπεδο του Μοσχάτου” (εφημερίδα ΦΩΝΗ ΤΟΥ ΛΑΟΥ, φ. 22 Ιανουαρίου 1933), κ.ο.κ.

Η αισιοδοξία των εφημερίδων πήγαζε από το γεγονός πως το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας έχοντας διατάξει δειγματοληψία από πηγάδια νερού σε απόσταση 300 μέτρων από το οικόπεδο του Ζαμπέλη είχε διαπιστώσει πως το νερό και σε αυτά είχε το ίδιο χρώμα και οσμή.

Κατόπιν όλων αυτών ο ιδιοκτήτης πετρελαιοπηγής για να την αξιοποιήσει πρέπει να προβεί στην αγορά γεωτρύπανου και ειδικών μηχανημάτων άντλησης. Οι λιγοστές οικονομίες του ως γκαρσόνι στην Ομόνοια γρήγορα εξαντλούνται.

Αναγκάζεται να συνάψει τραπεζικό δανεισμό προκειμένου να προχωρήσει τις εργασίες σε βάθος 300 μέτρων που όλοι υπόσχονται, με πρώτο τον χημικό Λ. Ζαμάνο (ήδη μέλος της εταιρείας) πως το πετρέλαιο σε εκείνο το βάθος θα είναι χωρίς πρόσμιξη από νερό. Μα το όνειρο κάποτε τελειώνει και μάλιστα απότομα.

Σε μεγαλύτερο βάθος αντί για καθαρό πετρέλαιο βγαίνει καθαρό νερό…. Το υπουργείο εθνικής οικονομίας εξάγει συμπέρασμα πως το πετρέλαιο είναι αποτέλεσμα διαρροής παρακείμενου οικοπέδου που διατηρούσε δεξαμενές αποθήκευσης. Ίσως να είχε σημειωθεί κάποια διαρροή και το έδαφος να είχε απορροφήσει το πετρέλαιο που με τη σειρά του μόλυνε τον υδροφόρο ορίζοντα.

Οι ίδιοι που μέχρι τότε τον θεωρούσαν τυχερό άνθρωπο απομακρύνθηκαν. Το μόνο που έμεινε ήταν το τραπεζικό δάνειο για το οποίο ο Ζαμπέλης δεν γνωρίζουμε αν κατάφερε να αποπληρώσει με το μισθό του σερβιτόρου. Το όνειρο για πετρελαιοπηγές στο Μοσχάτο έμεινε για πάντα καταγεγραμμένο στις σελίδες των εφημερίδων.