Η περούκα στην αρχαιότητα ήταν σύμβολο εξουσίας. Έγινε μόδα στις βασιλικές αυλές της Ευρώπης και φτιαχνόταν από ανθρώπινες τρίχες ραμμένες σε σκουφάκια. Τις στόλιζαν με μαργαριτάρια

Οι χειρότερες εφευρέσεις της ιστορίας του Eric Chaline

Η περούκα την περίοδο του καρναβαλιού έχει την τιμητική της. Οι μασκαράδες φορούν αποκριάτικες περούκες για να πετύχουν όσο το δυνατόν καλύτερη μεταμφίεση.

Από την αρχαιότητα όμως, οι άνθρωποι φορούσαν φενάκες και περούκες όχι μόνο για να κρύβουν τη φαλάκρα τους ή για να μεταμφιέζονται αλλά για να προβάλλουν την κοινωνική τους θέση.

Στη Δυτική Ευρώπη, οι περούκες έφυγαν από τη μόδα τον 5ο αιώνα, μετά την πτώση της Δυτικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, αλλά επέστρεψαν τον 16ο αιώνα.

Στο αποκορύφωμα της έφτασε όμως η περούκα τον 18ο αιώνα, όταν κατέλαβε μανία τη γαλλική αυλή στις Βερσαλίες για ολοένα και πιο εξεζητημένες περούκες.

Τα δημιουργήματα αυτά, τα οποία χρησιμοποίησαν οι κοινωνικοί μεταρρυθμιστές ως παραδείγματα σπάταλου ξεπεσμού, επιτάχυναν την κατάλυση της γαλλικής μοναρχίας.

Από τα παλιά χρόνια, οι άνθρωποι θεωρούσαν τον χείμαρρο από μπούκλες, σημάδι θεϊκής και βασιλικής προέλευσης.

Στην αρχαία Αίγυπτο, την Ασσυρία, και την Περσία, ο βασιλιάς και οι αυλικοί του, φορούσαν στις κρατικές υποθέσεις τους περίτεχνες επίσημες περούκες, ενώ συνήθως κουρεύονταν κοντά ή ξύριζαν τα κεφάλια τους για άνεση και καθαριότητα στο ζεστό κλίμα της Εγγύς Ανατολής.

Ο στενός συσχετισμός εξουσίας και σεξουαλικής ρώμης και τριχοφυΐας οδήγησε τους αρχαίους Έλληνες και Ρωμαίους με φθίνουσα κόμη να χρησιμοποιούν περούκες και περουκίνια.

Ένας από τους πιο διάσημους περουκοφόρους της ιστορίας ήταν ο μεγάλος Ιούλιος Καίσαρας.

Με την πτώση της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας οι περούκες εξαφανίστηκαν από την ευρωπαϊκή ιστορία για μια χιλιετία.

Η χρήση της περούκας ξανάρχισε τον 16ο αιώνα στις βασιλικές αυλές της βόρειας Ευρώπης

Η Ελισάβετ Α’ της Αγγλίας φορούσε μια περούκα με σφιχτές κόκκινες μπούκλες «ρωμαϊκού» στυλ για να σκεπάσει τα άσπρα μαλλιά της που αραίωναν.

Στη δεκαετία του 1660, ο Κάρολος Β’ της Αγγλίας, που είχε περάσει μεγάλο μέρος της ζωής του εξόριστος στη Γαλλία, έφερε αυτή τη μόδα και στην Αγγλία όταν αποκαταστάθηκε στον αγγλικό θρόνο. Όπως και σε προηγούμενες περιόδους, αρχικά ο σκοπός της περούκας ήταν να καλύπτει την απώλεια ή την αραίωση των τριχών της κεφαλής σε άντρες και γυναίκες αλλά και να αντιμετωπίσει το πρόβλημα με τις ψείρες του τριχωτού.

Αλλά κατά τη βασιλεία του Λουδοβίκου ΙΔ’ στη Γαλλία, η περούκα εξελίχθηκε σε εντελώς νέες διαστάσεις, που θα συνέβαλαν μέσα σε δύο γενεές να σφραγιστεί η τύχη της γαλλικής μοναρχίας.

Οι αντρικές περούκες

Κατά τον 17ο αιώνα, οι περούκες άνηκαν στην επικράτεια των αντρικών ειδών και καθένας σημαντικός, από τον βασιλιά και κάτω, έπρεπε να φοράει περούκα. Οι αντρικές περούκες ήταν πολυτελή κατασκευάσματα με μπούκλες που έπεφταν σαν καταρράκτης μέχρι τους ώμους ή ακόμη και μέχρι το στήθος και την πλάτη. Κατασκευάζονταν από ανθρώπινες τρίχες που ράβονταν σε σκουφάκια, ήταν εξαιρετικά βαριές, ζεστές και άβολες.

Ο Λουδοβίκος ΙΔ’ μετακίνησε τη γαλλική αυλή στο εξαιρετικό δημιούργημα της έμπνευσης του, το παλάτι στις Βερσαλλίες, 17 χιλιόμετρα από το υπερκορεσμένο, βρώμικο και απείθαρχο Παρίσι.

Εκεί ο Βασιλιάς Ήλιος ανέπτυξε ένα εξεζητημένο αυλικό πρωτόκολλο βασισμένο στη μόδα και την περίοπτη επίδειξη πλούτου.

Σκοπός του ήταν να παρεμποδίσει τις εξεγέρσεις των σημαντικών αριστοκρατών της Γαλλίας.

Στα τέλη του 18ου αιώνα οι αντρικές περούκες συρρικνώθηκαν σε πιο διαχειρίσιμα μεγέθη, διατηρώντας τις χαρακτηριστικές μπούκλες στο πλάι και μια αλογοουρά στην πίσω μεριά, και τις πουδράριζαν λευκές.

Αλλά με την άνοδο της Μαρίας Αντουανέτας στο θρόνο το 1775, μαζί με το σύζυγο της Λουδοβίκο ΙΣτ’, η μόδα στις γυναικείες κομμώσεις εκτοξεύτηκε στο διάστημα και δεν προσγειώθηκε παρά μόνο όταν κάποιοι ευγενείς έχασαν, όχι μόνο τα μαλλιά, αλλά και ολόκληρη την κεφαλή τους.

Καθώς μεγάλωναν οι κομμώσεις της μόδας, οι γυναίκες συμπλήρωναν με ποστίς και με περούκες όσα τους είχε δώσει η φύση και τα διακοσμούσαν με πετράδια, μαργαριτάρια, και σπάνια με εξωτικά φτερά.

Μάλιστα όταν η γαλλική φρεγάτα Μπελ-Πούλ σημείωσε μια διάσημη νίκη επί της αγγλικής Αρετούσας τον Ιούνιο του 1778, οι γυναίκες εμφανίστηκαν με κόμμωση στολισμένη με πλησίστιο το μοντέλο της νικήτριας φρεγάτας και με τα 26 πυροβόλα της να αστράφτουν πάνω στα κεφάλια τους.

Οι τελετουργικές περούκες, που είχαν συνδεθεί με τις υπερβολές του παλιού καθεστώτος, έπαψαν να είναι δημοφιλείς τον 19ο αιώνα και δεν εμφανίστηκαν ποτέ ξανά.

Επιβιώνουν μόνο στις επίσημες ενδυμασίες δικαστών και δικηγόρων στο βρετανικό νομικό σύστημα και κοινοβούλιο.

Αλλά και σε αυτές τις περιστάσεις υπάρχουν πολλοί που ασπάζονται τα συναισθήματα του προέδρου Τόμας Τζέφερσον που είπε « Για όνομα των ουρανών, ξεφορτωθείτε αυτές τις τερατώδεις περούκες που κάνουν τους Άγγλους δικαστές να μοιάζουν με αρουραίους».

ΠΗΓΗ: Οι χειρότερες εφευρέσεις της ιστορίας, Eric Chaline, εκδόσεις Κλειδαριθμος

Διαβάστε επίσης στη “ΜτΧ”: Απόκριες. Η περιφορά της Γκαμήλας στους δρόμους της παλιάς Αθήνας