Η περιοχή που έγινε συνώνυμο της τρέλας και η Βλαχοπούλου έδωσε ραντεβού με τον Μπάρκουλη στο “Μια τρελή σαραντάρα”. Εκεί ήταν το ιερό του Δάφνειου Απόλλωνα που μετά έγινε Μοναστήρι (βίντεο drone)

Το 1833 σε αυτό το σημείο είχε συγκεντρωθεί πλήθος κόσμου για να υποδεχτεί τον Όθωνα στην πρώτη του επίσκεψη στην Αθήνα. Ο νεαρός Βασιλιάς συνοδευόταν από τον αδερφό του Μαξιμιλιανό, τον θείο του Εδουάρδο του Άλτενμπουργκ, τους βασιλείς Άρμπανσμπεργκ και Χάιντεκ και τις κόρες του πρώτου που τις αποκαλούσαν το “χαρέμι του βασιλιά”.

Τον υποδέχτηκε ο πρώτος νομάρχης Μιχαήλ Σχινάς, ο οποίος χαιρέτησε επίσημα τον Όθωνα που συνέχισε τη διαδρομή του, ενώ ο λαός τον ακολουθούσε.

Ο λόγος για το Δαφνί την εξοχική κατοικία των Αθηναίων, όπου καταλήγει η Ιερά Οδός, η λεωφόρος που ξεκινά από το ύψος του Κεραμεικού και χρονολογείται από τα αρχαία χρόνια. Στην αρχαιότητα εκεί βρισκόταν το ιερό του Δάφνειου Απόλλωνα. Τα βυζαντινά χρόνια, όπως συνέβαινε συνήθως σε όλα τα αρχαία ιερά, ο χώρος μετατράπηκε από τους χριστιανούς σε ναό που τα επόμενα χρόνια οχυρώθηκε, επεκτάθηκε και έγινε η Μονή Δαφνίου. Η εκκλησία υπέστη πολλές φθορές στη διάρκεια των χρόνων με αποτέλεσμα τον 11ο αιώνα να έχει καταστραφεί πλήρως.

Οι χριστιανοί έχτισαν πάνω στα ερείπια καινούργιο ναό με ψηλό τρούλο που τα χρόνια της Φραγκοκρατίας έγινε μοναστήρι και νεκροταφείο για τους Φράγκους δούκες της Αθήνας.

Δείτε πως περιέγραφε ο Χανς Κρίστιαν Άντερσεν το Δαφνί όταν επισκέφθηκε την Αθήνα:

“Το Δαφνί είναι χωρίς αμφιβολία ένα από τα πιο ενδιαφέροντα, τα πιο γραφικά σημεία του δρόμου της Αθήνας για την Ελευσίνα. Πήγα εκεί συντροφιά τον Ross και τον Έλληνα Φίλιππο Ιωάννου… Κοντά μας απλωνόταν τα ερείπια του μοναστηριού. Ψηλά τείχη, που στις σχισμάδες τους φύτρωναν θάμνοι και περιπλοκάδες το περιτριγύριζαν. Εκεί κοντά είχαν χτίσει δύο ξύλινες παράγκες. Η μία ήταν κάτι σαν καφενείο κι άλλη πάλι ένα είδος μαγαζιού για τους μοναχικούς ταξιδιώτες. Οι ξύλινες αυτές παράγκες κοντά στα χαλάσματα έβαζαν, στο τοπίο την τελευταία πινελιά της ελληνικής μελαγχολίας. Μπήκαμε στην αυλή της μονής. Παντού φύτρωναν ως μια πήχη τσουκνίδες, που έκρυβαν ανάμεσά τους ξέσκεπα, άφραγκα πηγάδια. Σε λίγο φτάσαμε στη μισογκρεμισμένη στέγη της εκκλησίας. Όσο καταστραμμένο ήταν το κτίριο τόσο πυκνόφυτη βλάστηση το σκέπαζε… Στη μέση του μοναστηριού, τα κελιά των καλόγερων έχουν μεταβληθεί σ’ ένα μεγάλο στάβλο, όπου οι χωροφύλακες βάζουν τ’άλογά τους. Αυτά χλιμιντρίζουν τώρα εκεί, όπου άλλοτε ακούγονταν οι προσευχές των μοναχών. Είναι μια θαυμάσια εκκλησία που μπορεί και τώρα να επισκευαστεί. Στεκόμασταν κάτω από τον τρούλο της, που το αστραφτερό μωσαϊκό του εικόνιζε τον Χριστό”.

Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Αττικής

Βέβαια σήμερα η περιοχή είναι περισσότερο γνωστή για το ομώνυμο ψυχιατρικό νοσοκομείο το οποίο είναι ένα από τα μεγαλύτερα στα Βαλκάνια. Η λέξη “Δαφνί” έγινε συνώνυμο για όσους χρειάζονται ψυχιατρική βοήθεια και σύντομα έγινε το συνώνυμο της “τρέλας”. Ανάμεσα στο άλσος βρίσκονται οι εγκαταστάσεις της κλινικής η οποία ανεγέρθηκε αρχές του 20 αιώνα, μετά από πιέσεις των χωρών της Δύσης.

Μέχρι τότε οι ψυχικά ασθενείς κρατούνταν στα αστυνομικά τμήματα και κυρίως στο υπόγειο του κεντρικού αστυνομικού καταστήματος της οδού Κυδαθηναίων.

Αρχές του 1900 άρχισαν να δημιουργούνται τα πρώτα ψυχιατρικά νοσοκομεία με τους γιατρούς να διανυκτερύουν σε πολλές περιπτώσεις στα ψυχιατρεία. Ωστόσο, η μεγάλη αύξηση των τροφίμων οδήγησε στη δημιουργία νέων υποδομών στο Δαφνί κοντά στη Μονή. Ο γιατρός του «Δημόσιου Ψυχιατρείου Αγίας Ελεούσης» Ταστσόγλου έγινε  ιευθυντής του Δαφνιού, ενώ οι ελάχιστοι ασθενείς έμεναν σε παράγκες. Έπαιρναν νερό από το πηγάδι του Δαφνιού, ενώ ο φωτισμός γινόταν με λάμπες πετρελαίου και θυέλλης.

Τη δεκαετία του 1930 ο λογοτέχνης Ζάρκος νοσηλεύτηκε στο Δαφνί ως επικίνδυνος για τη δημόσια τάξη αριστερός:

«Οι νοσοκόμοι που είναι στο ψυχιατρείο δεν είναι σαν τους νοσοκόμους που ξέρει ο καθένας, που ξέρουν να αλλάζουν τις πληγές, να κάνουν ενέσεις και γενικά να περιποιούνται έναν ασθενή. Αυτοί είναι γεροί άνδρες με σκληρή καρδιά που ξέρουν να δέρνουν τους τρελούς, όπως ο θηριοδαμαστής τα θηρία του, όταν τα πιάνουν εξάψεις… για να πούμε την αλήθεια, αν δεν ήτανε τέτοιοι δεν θα μπορούσαν να χειριστούν 50 τρελούς”

Το 1934 κτίστηκαν επιπλέον περίπτερα συνολικής χωρητικότητας 380 κρεβατιών και μέχρι το 1939 ο αριθμός των ασθενών ξεπερνούσε τους 1800. Σε επίσκεψη του στο νοσοκομείο ο Κ. Βαρνάλης περιγράφει το 1938 την κατάσταση που επικρατούσε στο νοσοκομείο: 

«Το πλήθος όμως των αρρώστων δημιουργεί μέσα στο ίδρυμα μεγάλο συνωστισμό. Η κυριότερη από τις ανάγκες του Ψυχιατρείου είναι του χώρου… οι περισσότεροι άποροι δεν έχουνε κρεβάτια… Μολονότι είναι ορισμένος ο αριθμός των ψυχοπαθών που μπορεί να δεχθεί το Ίδρυμα (και αυτός είναι κεκορεσμένος τώρα 2000) ωστόσο, όπως είναι τα πράγματα, δεν θα μπορέσει να αντέξει την πίεση των απέξω. Οι ψυχοπαθείς όλο και πληθαίνουν. Η Αστυνομία όλο και περιμαζεύει περιπλανώμενους και αδέσποτους τρελούς που δεν ξέρει τι να τους κάνει… Επειδή υπάρχει μεγάλος συνωστισμός στους θαλάμους, τα τραπέζια της τραπεζαρίας μεταβάλλονται τη νύχτα σε κρεβάτια…».

Τα χρόνια του πολέμου μετατράπηκε σε καταφύγιο των αγγλικών στρατευμάτων, ενώ η πείνα της κατοχής οδήγησε στον θάνατο εκατοντάδες ασθενείς. Οι συνθήκες παρέμειναν άθλιες σε όλη τη διάρκεια του εμφυλίου.

Τη δεκαετία του ’50 επεκτάθηκαν οι εγκαταστάσεις, το 1956 κτίστηκε ο οίκος αδελφών και η βιβλιοθήκη και το 1961 ιδρύθηκε το τμήμα τοξικομανών και αλκοολικών του Ψυχιατρείου. Οι εργαζόμενοι στο νοσοκομείο άρχισαν να εκπαιδεύονται και να παρακολουθούν μαθήματα ψυχιατρικής νοσηλευτικής. Βέβαια οι ελλείψεις και τα προβλήματα στα χρόνια λειτουργίας του ήταν πολλά και παραμένουν μέχρι σήμερα.

Το Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Αττικής, γνωστό ως “Δαφνί” διαθέτει 560 κλίνες σε εξωτερικές δομές και 500 μέσα στο ψυχιατρείο.

Δείτε στο βίντεο-drone από το Δαφνί: 

Διαβάστε ακόμα : Έτσι ήταν ο αρχαιότερος δρόμος της Ελλάδας στα τέλη του 19ου αιώνα. Εκεί ο Έλγιν έκανε μια στάση για να αρπάξει τρεις ιωνικούς κίονες και ο Σικελιανός έγραψε ποίημα