Η παραίτηση της υπουργού Εσωτερικών μετά τις φονικές πυρκαγιές στην Πορτογαλία το 2017. Οι περισσότεροι νεκροί εντοπίστηκαν σε μια περιοχή όπου οι κάτοικοι δεν έλαβαν οδηγίες εκκένωσης

“Έπειτα από τις πυρκαγιές των περασμένων ημερών, θεωρώ ότι δεν διαθέτω τις προϋποθέσεις, ούτε σε πολιτικό, αλλά ούτε και σε προσωπικό επίπεδο, για να παραμείνω στη θέση μου”. 

Με αυτά τα λόγια, στις 18 Οκτωβρίου 2017, η υπουργός Εσωτερικών της Πορτογαλίας, Κονστάνζα Ουρμπάνο ντε Σόουζα, υπέβαλλε την παραίτηση της, η οποία έγινε δεκτή από την κυβέρνηση της χώρας της.

Τον Ιούνιο και τον Οκτώβριο του ίδιου έτους, το 5% της έκτασης της χώρας καταστράφηκε από δεκάδες πύρινα μέτωπα που έκαψαν την κεντρική Πορτογαλία.

Ο τραγικός απολογισμός των επιβεβαιωμένων θυμάτων έφτασε στους 111. Εκατοντάδες εκτάρια βλάστησης κατακάηκαν και η χώρα ήρθε αντιμέτωπη με μια από τις μεγαλύτερες ανθρωπιστικές και οικολογικές κρίσεις της ιστορίας της.

17 -24 Ιουνίου 2017

Ο Ιούνιος του 2017 στην Πορτογαλία χαρακτηρίστηκε από υψηλές θερμοκρασίες, που έφταναν μέχρι και τους 40 βαθμούς Κελσίου, και πολύ ξηρό κλίμα. Το απόγευμα της 17ης Ιουνίου, δυνατοί άνεμοι σε συνδυασμό με τον συνεχή καύσωνα που επικρατούσε στην κεντρική Πορτογαλία, οδήγησαν σε μια σειρά πυρκαγιών.

Τουλάχιστον 156 φωτιές σημειώθηκαν σε δύσβατες περιοχές που κάλυπταν μία έκταση περισσότερο από 200 χιλιόμετρα, κοντά στη μικρή πόλη του Pedrógão Grande.

Το Pedrógão Grande βρισκόταν στην ευρύτερη δασική περιοχή του Pinhal Interior Norte.

Η κατάσταση γρήγορα βγήκε εκτός ελέγχου και πάνω από 1,700 πυροσβέστες ήρθαν αντιμέτωποι με τέσσερα τεράστια πύρινα μέτωπα που περικύκλωσαν την πόλη, πριν εξαπλωθούν στις παραπλήσιες πόλεις, Góis, Pampilhosa da Serra και Arganil.

Οι πυρκαγιές τέθηκαν υπό έλεγχο μία εβδομάδα αργότερα. Οι περισσότεροι νεκροί εντοπίστηκαν, στο Pedrógão Grande, όταν οι 2000 κάτοικοι εγκλωβίστηκαν και χωρίς καμία οδηγία από τις αρμόδιες αρχές, προσπάθησαν να ξεφύγουν με κάθε τρόπο. 

Στην επαρχιακή οδό EN 236-1, 47 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους, όταν εγκλωβίστηκαν στα αυτοκίνητά τους τη στιγμή που η πυρκαγιά περνούσε κυριολεκτικά από πάνω τους. Παράλληλα, περισσότερα 450 χιλιάδες στρέμματα δασικής έκτασης έγιναν στάχτη.

Τι προκάλεσε τις πυρκαγιές

Η κυβέρνηση του Αντόνιο Κόστα κήρυξε τριήμερο εθνικό πένθος. Λίγες μέρες μετά τα τραγικά αποτελέσματα της πυρκαγιάς, ξεκίνησε μια τεράστια διαμάχη, με πολιτικές προεκτάσεις. Κυρίαρχα ζητήματα, ο τρόπος  έναρξης της φωτιάς, αλλά και η ανικανότητα του κράτους να δράσει άμεσα, γεγονός που οδήγησε στους 64 νεκρούς.

Η κυβέρνηση, απέκλεισε τον εμπρησμό,  έκανε λόγο για φυσικά αίτια που οδήγησαν στην πυρκαγιά, καθώς αυτό που ξεκίνησε τη φωτιά ήταν το φαινόμενο της “ξηρής καταιγίδας”. Μια καταιγίδα, που χαρακτηρίζεται από αμέτρητους κεραυνούς χωρίς την ύπαρξη βροχής. Σε συνδυασμό με τους θυελλώδεις ανέμους, που σε δευτερόλεπτα άλλαζαν κατεύθυνση, οι πυρκαγιές ήταν ανεξέλεγκτες.

Ο επικεφαλής της πυροσβεστικής, ωστόσο, είχε αντίθετη άποψη. Υποστήριξε ότι οι φωτιές είχαν ήδη ξεσπάσει, πριν από την έντονη κεραυνική δραστηριότητα που έπληξε την κεντρική Πορτογαλία. “Μέχρι αποδείξεως του εναντίου, πρόκειται για εγκληματική ενέργεια”, δήλωσε ο Χάιμε Μάρτα Σοάρες, πρόεδρος της Ένωσης Πυροσβεστών της Πορτογαλίας.

Μετά τη δήλωση, φημολογείται ότι η αστυνομία προχώρησε σε 61 συλλήψεις υπόπτων για τις φονικές πυρκαγιές.

Ερωτήματα, επίσης, υπήρξαν, σχετικά με την υπολειτουργία και την έλλειψη συνεννόησης μεταξύ των κρατικών μηχανισμών, που δεν ήταν σε θέση να εκκενώσουν εγκαίρως πόλεις που καίγονταν. Η πυροσβεστική, για άλλη μια φορά, έκανε λόγο, ότι δεν υπήρξε καμία πληροφόρηση, και αρκετοί έπραξαν αυτοβούλως. Το σίγουρο είναι ότι η πυρκαγιά κατέστρεψε καλώδια τηλεφώνου, ενώ η επικοινωνία μέσω ραδιοφωνικών σημάτων και ασυρμάτου ήταν αδύνατη.

Οι φωτιές του Οκτωβρίου και η παραίτηση της Υπουργού Εσωτερικών

Τέσσερις μήνες μετά το καταστροφικό πέρασμα της πύρινης λαίλαπας στην Πορτογαλία, ξέσπασε μία νέα σειρά πυρκαγιών, αυτή τη φορά σε ολόκληρη την Ιβηρική Χερσόνησο.

Η πυρκαγιά ξεκίνησε στις 13 Οκτωβρίου στη βορειοδυτική αυτόνομη κοινότητα της Γαλικίας, στην Ισπανία.

Για άλλη μια φορά, η πυρκαγιά εξαπλώθηκε εξαιτίας των ισχυρών ανέμων και στη βόρεια Πορτογαλία.

Μέσα σε έξι μέρες, 45 άνθρωποι στην Πορτογαλία και 4 στην Ισπανία έχασαν τη ζωή τους, και εκατοντάδες τραυματίστηκαν.

Καθοριστικός παράγοντας για τις πυρκαγιές ήταν η τροπική καταιγίδα “Οφηλία”, που οδήγησε στην αύξηση της ταχύτητας των ανέμων, αλλά και στη δημιουργία μίας αποπνικτικής ατμόσφαιρας, με αφρικανική σκόνη, που στην κυριολεξία “κοκκίνισε” τον ήλιο.

Βέβαια, κανείς απέκλεισε εντελώς την περίπτωση εμπρησμού.

Συνολικά, η Πορτογαλία θρηνούσε 111 νεκρούς και πάνω από 4 εκατομμύρια στρέμματα καμμένης γης.

Πάνω από το 5% του συνολικού πρασίνου της χώρας χάθηκε μέσα σε ένα χρόνο, κάτι που θεωρείται η μεγαλύτερη φυσική καταστροφή του 21ου αιώνα για την Πορτογαλία.

Αναπόφευκτα, και η ίδια κυβέρνηση βρισκόταν σε κρίση.

Μετά από συνεχιζόμενες πιέσεις, στις 18 Οκτωβρίου 2017, η υπουργός Εσωτερικών, Κονστάνζα Ουρμπάνο ντε Σόουζα, παραιτήθηκε από το υπουργικό της αξίωμα, επικαλούμενη πολιτικούς και κυρίως συνειδησιακούς λόγους που την οδήγησαν στη συγκεκριμένη απόφαση.

Μάλιστα, η ντε Σόυζα, αποκάλυψε ότι είχε υποβάλλει την παραίτηση της και τον Ιούνιο, ωστόσο ο Πρωθυπουργός Κόστα δεν την έκανε δεκτή.

Γιατί κάηκαν τόσα στρέμματα

Εξαιτίας της οικονομικής κρίσης , η Πορτογαλία προχώρησε σε περικοπές. Μία από αυτές, αφορούσαν στις αρχές που ήταν υπεύθυνες για τη δασοπροστασία. Παράλληλα, η συντριπτική πλειοψηφία της υπαίθρου της Πορτογαλίας χωρίζεται σε μικρά κομμάτια γης, που ανήκουν σε ιδιώτες.

Η κυβέρνηση αδυνατεί να εφαρμόσει τις ανάλογες ρυθμίσεις, μέσω νόμου, ενώ είναι εξαιρετικά δύσκολο να βρεθούν οι ιδιοκτήτες, καθώς πολλοί μένουν σε μεγάλες πόλεις ή στο εξωτερικό.

Για καθαρά οικονομικό όφελος, οι δασικές εκτάσεις καλύπτονται με ευκαλύπτους, ένα εξαιρετικά εύφλεκτο δέντρο, το οποίο αναπτύσσεται πιο γρήγορα, από άλλα είδη δέντρων, και είναι το βασικό δέντρο για την βιομηχανία χαρτιού της χώρας.

Τέλος, η κλιματική αλλαγή, αποτελεί έναν πολύ σημαντικό παράγοντα.

Η αυξανόμενη θερμοκρασία του πλανήτη και η κλιματική ξηρότητα που εντοπίζεται σε αρκετές μεσογειακές χώρες, αρκούν, ώστε μέσα σε λίγα λεπτά μια τεράστια έκταση να γίνει παρανάλωμα.

Πηγή χαρακτηριστικής εικόνας: Wikimediamtx Commons

Διαβάστε στη “ΜτΧ”: Η πιο ολέθρια δασική πυρκαγιά στην ιστορία των ΗΠΑ. Μια πόλη αφανίστηκε από τις φλόγες. Όσοι δεν κάηκαν, πνίγηκαν στο ποτάμι όπου βούτηξαν για να σωθούν