Η ορμόνη του στρες ευθύνεται για την πρόωρη γήρανση σύμφωνα με νέα επιστημονική έρευνα

Τα χαμηλά επίπεδα της κορτιζόλης, της γνωστής ορμόνης του στρες, στους ηλικιωμένους συμβάλλουν σημαντικά στη διαδικασία της γήρανσης, μέσω της πρόκλησης φλεγμονωδών αποκρίσεων στον οργανισμό.

Σε μια νέα μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Aging Cell, οι επιστήμονες Alexandra K. Kiemer και Jessica Hoppstädter από το Πανεπιστήμιο Saarland αποκαλύπτουν διαδικασίες του ανοσοποιητικού συστήματος του ανθρώπου που συμβάλλουν στη γήρανση. Συγκεκριμένα, έδειξαν ότι τα χαμηλά επίπεδα της ορμόνης κορτιζόλης και μιας πρωτεΐνης γνωστής ως GILZ μπορούν να πυροδοτήσουν χρόνιες φλεγμονώδεις αποκρίσεις στο σώμα που συντελούν στη γήρανση.

Το φαινόμενο της γήρανσης στον άνθρωπο είναι αποτέλεσμα μιας πολύπλοκης αλληλεπίδρασης διαφόρων παραγόντων, στην οποία το ανοσοποιητικό σύστημα παίζει πρωτεύοντα ρόλο. Πιο αναλυτικά, η έμφυτη μη ειδική ανοσία, δηλαδή η πρώτη γραμμή άμυνας ενάντια στα διάφορα παθογόνα, γίνεται υπερδραστήρια καθώς μεγαλώνουμε, με αποτέλεσμα τη χρόνια φλεγμονή. Η μόνιμη κατάσταση φλεγμονής μπορεί να προκαλέσει σοβαρές βλάβες στο σώμα μας.

Αυτό που μέχρι τώρα ήταν αβέβαιο, ωστόσο, είναι το τι πραγματικά προκαλεί την έξαρση στις φλεγμονώδεις αυτές αποκρίσεις, με την παρούσα έρευνα να παρέχει κάποιες σημαντικές ενδείξεις. Όπως υποδεικνύουν τα αποτελέσματα, η φλεγμονώδης διαδικασία συνδέεται με το γεγονός ότι η ποσότητα της κορτιζόλης που παράγει το σώμα μειώνεται καθώς μεγαλώνουμε.

Η κορτιζόλη είναι γνωστή και ως ορμόνη του στρες και η ανεπάρκειά της στο σώμα οδηγεί σε φλεγμονώδεις αποκρίσεις. «Τα επίπεδα κορτιζόλης στο σώμα είναι χαμηλότερα στους ηλικιωμένους. Τα μακροφάγα, ένα σημαντικό είδος ανοσοκυττάρων, μπορούν να μετατρέψουν την ανενεργή κορτιζόνη σε ενεργή κορτιζόλη, όμως η ικανότητα αυτή φθίνει με την πάροδο του χρόνου. Καταλήγουμε, λοιπόν, σε μια διαταραχή στη λειτουργία των μακροφάγων που προκαλείται από την ηλικία», αναφέρει η Δρ. Hoppstädter.

Σύμφωνα με τη μελέτη, μία είναι η πρωτεΐνη που εμπλέκεται στην κακή λειτουργία των μακροφάγων στους γηραιότερους. Πρόκειται για την πρωτεΐνη GILZ, τα επίπεδα της οποίας ρυθμίζονται εν μέρει από την κορτιζόλη. «Γνωρίζαμε ότι η GILZ παίζει σημαντικό ρόλο στο ανοσοποιητικό σύστημα, σταματώντας τη φλεγμονώδη απόκριση των μακροφάγων, κι έτσι υποθέσαμε ότι η απώλειά της συνεισφέρει στη φλεγμονή που προκαλούν τα μακροφάγα στους ηλικιωμένους», εξηγεί η Δρ. Hoppstädter.

Σύμφωνα με τη μελέτη, μία είναι η πρωτεΐνη που εμπλέκεται στην κακή λειτουργία των μακροφάγων στους γηραιότερους. Πρόκειται για την πρωτεΐνη GILZ, τα επίπεδα της οποίας ρυθμίζονται εν μέρει από την κορτιζόλη. «Γνωρίζαμε ότι η GILZ παίζει σημαντικό ρόλο στο ανοσοποιητικό σύστημα, σταματώντας τη φλεγμονώδη απόκριση των μακροφάγων, κι έτσι υποθέσαμε ότι η απώλειά της συνεισφέρει στη φλεγμονή που προκαλούν τα μακροφάγα στους ηλικιωμένους», εξηγεί η Δρ. Hoppstädter. Τα δεδομένα δείχνουν ότι τα χαμηλότερα επίπεδα κορτιζόλης προκαλούν τη μικρότερη παραγωγή της GILZ από τα μακροφάγα, πράγμα που σημαίνει ότι τα κύτταρα αυτά συνεχίζουν να απελευθερώνουν τα φλεγμονώδη μόρια.

Η επιστημονική ομάδα θέλησε να διαπιστώσει αν τα χαμηλότερα επίπεδα GILZ στους γηραιότερους είναι από μόνα τους ικανά να προκαλέσουν φλεγμονώδη απόκριση, γι’αυτό και απενεργοποίησαν γενετικά την πρωτεΐνη, με τα δεδομένα να επιβεβαιώνουν τελικά την εικασία αυτή.

Το συμπέρασμα αυτό αποτελεί τη βάση για περαιτέρω μελέτες, στις οποίες οι επιστήμονες ευελπιστούν να βρουν μια ουσία ικανή να αναστείλει την εξέλιξη των φλεγμονωδών διαδικασιών που σχετίζονται με την ηλικία ή να εμποδίσει τη γήρανση των μακροφάγων κυττάρων. Κάτι τέτοιο, όμως, χρειάζεται ακόμη τεράστιο αριθμό ερευνών.