Η Ναυμαχία του Γέροντα στην Μικρασία. Ο θρίαμβος των πυρπολικών του Μιαούλη κόντρα στον πανίσχυρο στόλο των τουρκοαιγυπτίων. Η σημασία της νίκης

H Nαυμαχία του Γέροντα ήταν μία από τις σημαντικότερες ναυμαχίες της Ελληνικής επανάστασης. Πραγματοποιήθηκε στις 29 Αυγούστου 1824 στον κόλπο του Γέροντα, απέναντι από τα νησιά Λειψοί και Λέρος των Δωδεκανήσων και έληξε με την νίκη του ελληνικού στόλου έναντι του τουρκοαιγυπτιακού.

Η νίκη είχε ως αποτέλεσμα τη σωτηρία της Σάμου, την οποία πολιορκούσε ο οθωμανικός στόλος και την σημαντική καθυστέρηση της απόβασης του Ιμπραήμ πασά στην Πελοπόννησο.

Ο στόχος του τουρκοαιγυπτιακού στόλου

Από την άνοιξη του 1824, οι οθωμανικές δυνάμεις με την βοήθεια των Αιγυπτίων επιχειρούσαν τον έλεγχο του Αιγαίου με σκοπό την απόβαση στην Πελοπόννησο και την κατάπνιξη της Επανάστασης. Οι πρώτες επιθέσεις στέφθηκαν με απόλυτη επιτυχία. Τόσο η καταστροφή της Κάσου, τον Μάιο του 1824 και των Ψαρών τον επόμενο μήνα όσο και η καταστολή της επανάστασης στην Κρήτη, είχαν αποδυναμώσει τους Έλληνες αγωνιστές υλικά και ηθικά.

Διαβάστε ακόμα: Η ναυμαχία του Καφηρέα όταν 20 ελληνικά πλοία νίκησαν 3 φρεγάτες και 48 πολεμικά πλοία των Οθωμανών. Η άτακτη φυγή του τουρκικού στόλου

Ωστόσο, μετά την ήττα στα Ψαρά, η συντονισμένη δράση του υδραιϊκού και σπετσιώτικου στόλου κατάφερε να χαρίσει ορισμένες νίκες στην ελληνική πλευρά, οι οποίες απέτρεψαν την κατάληψη του Αιγαίου από τον εχθρικό στόλο.

Όταν ο Τούρκος ναύαρχος Χοσρέφ Πασάς επιχείρησε την κατάληψη της Σάμου, συνάντησε τη σθεναρή αντίσταση του ελληνικού στόλου, που αποτελείτο από υδραίικα, σπετσιώτικα και ψαριανά πλοία, και αναγκάστηκε σε άτακτη υποχώρηση. Κατέφυγε την Κω και την Αλικαρνασσό και περίμενε ενισχύσεις από τον επικεφαλής της στρατιάς των Αιγυπτίων, Ιμπραήμ Πασά.

Η ναυμαχία

Μετά την άφιξη του Ιμπραήμ ξεκίνησαν οι πρώτοι κανονιοβολισμοί. Αρχηγοί του τουρκοαιγυπτιακού στόλου ήταν ο Αιγύπτιος Ισμαήλ Γιβραλτάρ και ο Τούρκος Χοσρέφ Πασάς, ενώ τον ελληνικό στόλο, που συνεπικουρούνταν από πυρπολικά των Σπετσών και της Ύδρας, διοικούσε ο “ναύαρχος της Επανάστασης”, Ανδρέας Μιαούλης. Σύμφωνα με την “Ιστορία του ελληνικού έθνους”, ο αντίπαλος στόλος ήταν επανδρωμένος με 50.000 ναύτες και 2.500 πυροβόλα ενώ ο ελληνικός διέθετε 70 πλοία και 800 πυροβόλα.

Η πιο κρίσιμη μάχη δόθηκε την Παρασκευή 29 Αυγούστου 1824. Όταν ο εχθρικός στόλος επιχείρησε να περικυκλώσει τα ελληνικά πυρπολικά, ο Μιαούλης έδωσε εντολή να μετακινηθούν προς τον κόλπο του Γέροντα. Κατέφτασαν εννιά πλοία και δύο πυροβολικά. Καθώς ήταν απομονωμένα από τον υπόλοιπο στόλο, η αιγυπτιακή στρατιά επιτέθηκε, με αποτέλεσμα τα πυρπολικά του Παπανικολή, του Ματρόζου και του Πιπίνου να καταστραφούν. Ο Υδραίος αγωνιστής, Ανδρέας Πιπίνος, ήταν ο μόνος που κατάφερε να βγάλει από τον κόρφο του κόλπου τα πλοία του.

Τα πυρπολικά εκδικούνται

Λίγο μετά το μεσημέρι της ίδιας ημέρας και την ανασύνταξη της ελληνικής πλευράς ξεκίνησε καταιγιστικός κανονιοβολισμός. Ο Μιαούλης έστειλε τα πυρπολικά. Πολλά οθωμανικά πλοία πυρπολήθηκαν ενώ τα πυρπολικά των Υδραίων, Γεωργάκη Θεοχάρη ή “Παπαντώνη” και Κυριάκου Βατικιώτη ανατίναξαν μια τυνησιακή φρεγάτα με σαράντα τέσσερα κανόνια. Ο οθωμανικός στόλος διασπάστηκε και η ναυαρχίδα των Αιγυπτίων, στην οποία επέβαινε και ο Ιμπραήμ, έσβησε τους φανούς της, για να περάσει απαρατήρητη από τους Έλληνες. Στο τέλος, ο τουρκοαιγυπτιακός στόλος αποσύρθηκε προς την Κω ενώ ο ελληνικός παρέμεινε στον κόλπο του Γέροντα.

Διαβάστε ακόμα στη “ΜτΧ”: Το επεισόδιο που οδήγησε στην ελευθερία των Ελλήνων. Πώς ξεκίνησε η ναυμαχία του Ναυαρίνου και συνετρίβη ο Ιμπραήμ. Ο ρόλος του Κόδριγκτον. Δείτε τα μαυσωλεία (drone)