Η ναυμαχία στο Άκτιο όπου η Κλεοπάτρα εγκατέλειψε τον Αντώνιο και αυτός την ακολούθησε. Η νίκη του Οκταβιανού σήμανε το τέλος της Ρωμαϊκής Δημοκρατίας

Η ναυτική νίκη του Οκταβιανού, επί του ενωμένου στόλου του Αντωνίου και της Κλεοπάτρας κοντά στο Άκτιο το 31 π.Χ. έφερε το τέλος της Ρωμαϊκής Δημοκρατίας και δημιούργησε την αυτοκρατορία που θα κυριαρχούσε τα επόμενα πεντακόσια χρόνια. Διασφάλισε επίσης ότι η πολιτιστική επιρροή της Ρώμης θα επικεντρωνόταν κυρίως στη Δύση, παρά στην Ανατολή.

Όταν η Ρώμη έγινε πολιτιστική και στρατιωτική δύναμη, οι Ρωμαίοι δημιούργησαν μια δημοκρατία υπό την ηγεσία μιας τριανδρίας. Η πρώτη τριανδρία τέλειωσε με τη δολοφονία του Ιουλίου Καίσαρα το 44 π.Χ. Ακολούθησε η δεύτερη, την οποία αποτελούσαν ο Μάρκος Αντώνιος, ο Μάρκος Λέπιδος και ο Καίσαρ Οκταβιανός, θετός γιος του Ιούλιου Καίσαρα. Λίγο μετά τη νίκη της Β’ Τριανδρίας επί των δολοφόνων του Καίσαρα στους Φιλίππους το 42 π.Χ., ο Λέπιδος καθαιρέθηκε από την ηγεσία, αφήνοντας τον Αντώνιο και τον Οκτάβιο επικεφαλής της Δημοκρατίας.

Αν και ο Αντώνιος παντρεύτηκε την αδελφή του Οκταβιανού, συνέχισε να κυνηγά την ηγεσία της Ρώμης. Το 33 π.Χ., ο Οκταβιανός κυβερνούσε τη Ρώμη και τις δυτικές επαρχίες, ενώ ο Αντώνιος εξουσίαζε την Αίγυπτο και την ανατολή. Η μεγαλύτερη δύναμη, αλλά και τα περισσότερα μελλοντικά προβλήματα του Αντωνίου προέρχονταν από αυτή τη συμμαχία και τον έρωτα του με την Αιγύπτια βασίλισσα Κλεοπάτρα. Η σχέση μεταξύ Αντώνιου και Κλεοπάτρας ήταν επωφελής τόσο για την Αίγυπτο, αφού συνέβαλε στην ανεξαρτησία της από τη ρωμαϊκή κυριαρχία, όσο και για τη Ρώμη, που είχε έναν πολύτιμο σύμμαχο.

Ωστόσο, ο Οκταβιανός δεν ήθελε να μοιράζεται την εξουσία με τον Αντώνιο.

Ο ανταγωνισμός κορυφώθηκε όταν ο Αντώνιος παντρεύτηκε την Κλεοπάτρα χωρίς να διαζευχθεί προηγουμένως την αδελφή του Οκταβιανού, ο οποίος άρχισε να διαδίδει ότι ο Αντώνιος σκόπευε να μεταφέρει το κέντρο της Δημοκρατίας στην Αίγυπτο και να περιλάβει την Κλεοπάτρα στην κυβέρνηση.

Κατάφερε να αποκτήσει ένα αντίγραφο της διαθήκης του Αντωνίου, το οποίο διάβασε στη σύγκλητο, αποκαλύπτοντας τις προθέσεις του ανταγωνιστή του να ανακηρύξει τα παιδιά του και τα παιδιά της Κλεοπάτρας κληρονόμους της θέσης του στην ηγεσία της Ρώμης.

Η ρωμαϊκή σύγκλητος οργίστηκε με τον Αντώνιο, επειδή σκόπευε να κάνει βασίλισσά τους μια Ελληνίδα και έτσι συμφώνησε με τον Οκταβιανό να αναληφθεί στρατιωτική δράση εναντίον του.

Στις αρχές του 31 π.Χ. ο Οκταβιανός αναχώρησε με 400 γαλέρες και στρατό 40.000 ανδρών για τη στενή ελληνική χερσόνησο που χώριζε το Ιόνιο Πέλαγος από τον Αμβρακικό κόλπο. Περίπου την ίδια εποχή, οι ενωμένοι στόλοι του Αντώνιου και της Κλεοπάτρας, 460 γαλέρες συνολικά, κατέλαβαν το Άκτιο νοτίως του στενού πορθμού, απέναντι από τον Οκταβιανό.

Επί αρκετούς μήνες οι δύο δυνάμεις εμπλέκονταν σε άκαρπες αψιμαχίες. Η μοναδική σημαντική ενέργεια εκδηλώθηκε όταν το ναυτικό του Οκταβιανού απέκλεισε την οδό ανεφοδιασμού του Αντώνιου. Στο τέλος του καλοκαιριού τα εφόδια του Αντώνιου είχαν μειωθεί σε επικίνδυνο βαθμό και το φρόνημα του στρατού του άρχισε να χάνεται. Ο Αντώνιος επέλεξε την ανοικτή ναυμαχία. Προτίμησε το δεύτερο.

Η ναυμαχία

Την αυγή της 2ας Σεπτεμβρίου βγήκε στο Ιόνιο Πέλαγος με τις 400 γαλέρες του στόλου παρατεταγμένες σε τρεις σειρές, ενώ πίσω του ακολουθούσε το ναυτικό της Κλεοπάτρας με 60 πλοία, περιλαμβανομένου του προσωπικού του σκάφους-θησαυροφυλακίου με πορφυρά ιστία.

Οι στρατιώτες του Αντωνίου και αρκετοί ανώτεροι αξιωματικοί του διαμαρτυρήθηκαν, επειδή επρόκειτο να δώσουν μάχη κατά του Οκταβιανού στη θάλασσα και όχι στην ξηρά. Όταν δεν κατάφεραν να τον μεταπείσουν, πολλοί λιποτάκτησαν ή πέρασαν στην αντίθετη παράταξη. Το αποτέλεσμα ήταν να πληροφορηθεί ο Οκταβιανός τα σχέδια του αντιπάλου του και να τα παρατάξουν τα πλοία τους σε μια σειρά απέναντι από την οδό διαφυγής.

Στο μεγαλύτερο διάστημα της ημέρας κάθε παράταξη προσπάθησε να υπερκεράσει τη βόρεια πτέρυγα της άλλης. Δεν τα κατάφεραν και δεν απέκτησαν κανένα πλεονέκτημα, αλλά το απόγευμα δημιουργήθηκε ένα κενό στη βόρεια γραμμή του Αντωνίου. Αντί να το καλύψει με τα πλοία της, η Κλεοπάτρα εκμεταλλεύτηκε την ευκαιρία για να περάσει από το άνοιγμα και να ακολουθήσει πορεία προς την Αίγυπτο. Όταν αντιλήφθηκε τη φυγή της, ο Αντώνιος συγκέντρωσε 40 από τα ταχύτερα πλοία του και άρχισε να την ακολουθεί. Το υπόλοιπο ναυτικό του, προδoμένο και ακέφαλο, παραδόθηκε σύντομα. Οι στρατιώτες που βρίσκονταν στη ξηρά είτε κατέθεσαν το όπλα είτε εξαφανίστηκαν στο εσωτερικό της χώρας.

Στις 9 Σεπτεμβρίου ο Οκταβιανός είχε υπό την κατοχή του το Άκτιο και τη γύρω περιοχή. Τον επόμενο χρόνο ο Οκταβιανός άρχισε μια επίθεση εναντίον της Αιγύπτου για να ολοκληρώσει την ήττα του Αντώνιου και της Κλεοπάτρας. Οι λεγεώνες του Αντώνιου, ξέροντας πως είχε εγκαταλείψει τον στρατό του στο Άκτιο, λιποτάκτησαν χωρίς να δώσουν μάχη.

Ο Αντώνιος αυτοκτόνησε για να μη συλληφθεί αιχμάλωτος και, λίγες μέρες αργότερα, τον ακολούθησε η Κλεοπάτρα.

Ο Οκταβιανός επέστρεψε στη Ρώμη σαν ήρωας με όλους τους θησαυρούς της Αιγύπτου και απέμεινε ο μοναδικός Ρωμαίος ηγέτης.

Τρία χρόνια αργότερα, η σύγκλητος τον ανακήρυξε «Αύγουστο», δημιουργώντας έτσι τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία που κυριάρχησε για τα επόμενα 500 χρόνια.

ΠΗΓΗ: ΟΙ 100 ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΕΣ ΜΑΧΕΣ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΕΠΟΧΩΝ, MICHAEL LEE LANNING. ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΕΝΑΛΙΟΣ

Διαβάστε στη “ΜτΧ”: Καλλιεργημένη, πλούσια, γοητευτική. Τα προσόντα της Κλεοπάτρας που γοήτευσαν τον Μάρκο Αντώνιο. Έκαναν τρία παιδιά, πολέμησαν και πέθαναν μαζί