Η μυκηναϊκή πρωτεύουσα της Σαλαμίνας είχε ακρόπολη και ανάκτορο. Δείτε το βασίλειο του μυθικού Αίαντα (drone)

Στη νοτιοδυτική ακτή της Σαλαμίνας, και πιο συγκεκριμένα στον οικισμό Κανάκια που βρίσκεται απέναντι από την ομώνυμη νησίδα, δεσπόζει μια ακρόπολη των μυκηναϊκών χρόνων, την οποία οι αρχαιολόγοι έφεραν στο φως μόλις στις αρχές του 21ου αιώνα.

Ειδικότερα, η μυκηναϊκή ακρόπολη των Κανακίων τοποθετείται σε δύο συναπτόμενα βραχώδη υψώματα και αναδείχθηκε μετά από συστηματικές ανασκαφές που ξεκίνησαν το 2000, με υπεύθυνο τον καθηγητή προϊστορικής Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, Γιάννο Λώλο.

Σύμφωνα με τους ανασκαφείς, από όλες τις προϊστορικές οικιστικές θέσεις, που έχουν εντοπισθεί στη Σαλαμίνα, η ακρόπολη των Κανακίων παρουσιάζει την μεγαλύτερη διάρκεια χρήσης, τεκμηριωμένης ήδη από την Τελική Νεολιθική περίοδο (4η χιλιετία π.Χ.). Στις πλαγιές έχουν εντοπιστεί συνοικίες της κάτω πόλης.

Η θέση της ακρόπολης είχε στρατηγική σημασία. Έδινε τη δυνατότητα ελέγχου μεγάλου μέρους του δυτικού Σαρωνικού και προσέφερε οπτική επαφή με τα Γεράνεια Όρη, τον Ισθμό της Κορίνθου και τμήμα της περιοχής των Μεγάρων.

Λαμβάνοντας υπόψη τη θέση, την έκταση και τη λειτουργία της ακρόπολης, σε συνδυασμό με τις μαρτυρίες για τις θαλάσσιες επικοινωνίες και τις εξωτερικές σχέσεις της, το οικιστικό συγκρότημα μπορεί να ταυτιστεί με την “αρχαίαν πόλιν“, δηλαδή την παλαιότερη πρωτεύουσα του νησιού, που αναφέρεται από τον γεωγράφο Στράβωνα.

“Για πρώτη φορά τεκμηριώνεται με τόσα απτά αρχαιολογικά στοιχεία, το κέντρο μιας νησιωτικής ηγεμονίας της Μυκηναϊκής Ελλάδας“, είχε αναφέρει ο καθηγητής Λώλος.

Το ανάκτορο του Αίαντα

Ανάμεσα στα κτήρια δημοσίου χαρακτήρα που βρέθηκαν στην ακρόπολη υπάρχουν συγκροτήματα ανακτορικού επιπέδου, που πιστεύεται ότι αποτελούσαν την έδρα του Αίαντα του Τελαμώνιου, γιου του μυθικού βασιλιά της Σαλαμίνας Τελαμώνα, μνηστήρα της Ωραίας Ελένης και ενός από τους σπουδαιότερους ήρωες του Τρωικού Πολέμου.

“Είναι μία από τις ελάχιστες περιπτώσεις όπου Μυκηναϊκά μέγαρα μπορούν με κάθε δυνατή βεβαιότητα να αποδοθούν σε ονομαστό ομηρικό ήρωα και κορυφαίο πρωταγωνιστή του έπους“, συμπληρώνει ο κ. Λώλος.

Στα κορυφαία συγκροτήματα περιλαμβάνονται:

• το Κεντρικό Κτήριο (Γ), με εμβαδόν άνω των 750 τετραγωνικών μέτρων, που ενσωματώνει ένα σύνολο δωματίων και διαδρόμων, δίδυμο επίσημο μέγαρο και μικρό ιερό και
• το Ανατολικό Συγκρότημα, πολλαπλών χρήσεων δημοσίου χαρακτήρα, με κύρια πρόσβαση από μία ιδιότυπη πύλη οχυρής μορφής. Ανάμεσά τους αναπτύσσεται το Κτήριο Δ, με αποθηκευτικές, κυρίως, λειτουργίες.

Εκτός από το ανάκτορο, έχει αποκαλυφθεί και μια μεγάλη βιοτεχνική μονάδα, η οποία απαρτίζεται από τρία κτήρια και περιλαμβάνει 32 χώρους με εργαστήρια και αποθήκες. Εκεί βρέθηκαν, μεταξύ άλλων, αγγεία, κύπελλα, αμφορείς, πήλινοι λουτήρες και ένας θησαυρός με χάλκινα εργαλεία και ελάσματα.

Πολλά από τα ευρήματα της ακρόπολης των Κανακίων εκτίθενται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Σαλαμίνας. Το πιο ξεχωριστό από αυτά, που διεγείρει το ενδιαφέρον των αρχαιολόγων και των ιστορικών σχετικά με την εμβέλεια του μυκηναϊκού βασιλείου της Σαλαμίνας, είναι ένα χάλκινο έλασμα από φολιδωτή πανοπλία ανατολικού τύπου, το οποίο είναι σφραγισμένο με το όνομα του Φαραώ Ραμσή Β’.

Όπως και άλλα μυκηναϊκά ανακτορικά κέντρα στην ηπειρωτική Ελλάδα, έτσι και αυτό στα Κανάκια σημείωσε τη μεγαλύτερη ακμή του κατά τον 13ο αιώνα π.Χ. και κατά πάσα πιθανότητα εγκαταλείφθηκε οριστικά λίγο μετά το 1200 π.Χ..

Δείτε τη μυκηναϊκή ακρόπολη στα Κανάκια Σαλαμίνας μέσα από τα εντυπωσιακά εναέρια πλάνα του συνεργάτη μας, Michael Miller:

Με πληροφορίες από: Ακάμας – Όμιλος Ανάδειξης Μνημείων Σαλαμίνος

Πηγή κεντρικής φωτογραφίας: Michael Miller