Η μονή της Βόρειας Πίνδου με τα αμπέλια και την πλούσια ιστορία. Ήταν σημαντικός σταθμός για τα καραβάνια (drone)

Ανάμεσα στα Ζαγοροχώρια Γρεβενίτι, Φλαμπουράρι και Δόλιανη και σε υψόμετρο 720 μέτρων, βρίσκεται η Ιερά Μονή Βοτσάς ή Βουτσάς. Είναι αφιερωμένη στην Παναγία και περιβάλλεται από έναν αμπελώνα έκτασης 70 στρεμμάτων.

Το καταπράσινο δασώδες τοπίο που την περιτριγυρίζει εντυπωσιάζει κάθε επισκέπτη.

Η Μονή είναι βυζαντινού ρυθμού και η ονομασία της προήλθε από τον οικισμό Βοτσά, που υπήρχε στην περιοχή από τη βυζαντινή εποχή. Κατά την παράδοση, κτίστηκε το 672 μ.Χ. από τον Βυζαντινό Αυτοκράτορα, Κωνσταντίνο Δ’ Πωγωνάτο, εξού και η παλαιότερη ονομασία της “Παναγιά Πωγωνιώτισσα”.

Ο αυτοκράτορας αυτός πέρασε στην ιστορία για την σκληρότητα του, τα πρώτα χρόνια μετά την ανάληψη της εξουσίας, καθώς διέταξε τον ακρωτηριασμό των ρινών των δύο μικρότερων αδελφών του, προκειμένου να τους καταστήσει αδύναμους στον ανταγωνισμό για το θρόνο.

Στη συνέχεια όμως, θεωρήθηκε ότι επέδειξε ηγετικές και στρατιωτικές ικανότητες. Η πολυετής αντίσταση στους Άραβες που απειλούσαν το Αιγαίο, έκανε τον Αυτοκράτορα πολύ δημοφιλή.

Επί των ημερών του εξάλλου χρησιμοποιούταν το περίφημο ὑγρόν πῦρ, που ήταν το υπερόπλο των Βυζαντινών για την αντιμετώπιση εχθρικών στόλων και πολιορκιών.

Τα καραβάνια

Στο παρελθόν, η θέση που βρίσκεται το μοναστήρι είχε μεγάλη στρατηγική σημασία. Αποτελούσε σταθμό για τα καραβάνια που ταξίδευαν από τη Θεσσαλία και τη Μακεδονία προς την Ήπειρο και αντίστροφα. Ακολουθούσαν μία από τις σημαντικότερες οδικές αρτηρίες επί ρωμαϊκής εποχής και Τουρκοκρατίας, τη λεγόμενη “Βασιλικόστρατα”.

Στα μέσα του 18ου αιώνα, το μοναστήρι είχε μεγάλη περιουσία και διέθετε αξιόλογη βιβλιοθήκη. Σε αυτήν φυλασσόταν το χειρόγραφο “Χρονικό της Βοτσάς”, όπου καταγράφονταν σημαντικά γεγονότα της Ηπείρου και, ειδικότερα, του Ζαγορίου. 

Εσωτερικά, ο ναός είναι διακοσμημένος με αξιόλογες τοιχογραφίες που παρουσιάζουν ποικιλία θεμάτων από τη ζωή του Χριστού και την Παλαιά Διαθήκη.

Στο εξωτερικό του ναού σώζεται τοιχογραφία του 1697, με τη Θεοτόκο Βρεφοκρατούσα πλαισιωμένη από αγγέλους. Στην τελευταία εικοσαετία του 17ου αιώνα χρονολογείται, επίσης, το ξυλόγλυπτο τέμπλο του ναού.

Η ταραχώδης ιστορία της Μονής

Στη μακρόχρονη ιστορία της, η Μονή Βοτσάς υπέστη πολλές καταστροφές. Το 1430, κατά την άλωση της Ηπείρου από τους Οθωμανούς, πυρπολήθηκε από τα στρατεύματα του Καρά Σινάν Πασά.

Σύμφωνα με την επιγραφή που υπάρχει στο καθολικό, το μοναστήρι ανακαινίστηκε και αγιογραφήθηκε το 1680, από τον ιερέα και πρώτο ηγούμενό του Αθανάσιο, τους ιερομονάχους Νικόδημο και Αννανία και τον ιεροδιάκονο Δανιήλ.

Στις 13 Οκτωβρίου 1943, η Μονή Βοτσάς κάηκε ολοκληρωτικά από τους Γερμανούς και, γι’ αυτό, χαρακτηρίστηκε ιστορικό και διατηρητέο μνημείο. Από την πυρπόληση σώθηκε μονάχα το καθολικό.

Το 1993, επλήγη από ακόμη μία πυρκαγιά και έμεινε έρημη και λεηλατημένη μέχρι το 1998, οπότε επανδρώθηκε και ξεκίνησε η λειτουργία και η ανακαίνισή της.

Παρακολουθήστε εντυπωσιακά εναέρια πλάνα μέσα από το βίντεο drone του συνεργάτη μας Μάκη Θεοδώρου (Nature Drone):

Πηγή κεντρικής φωτογραφίας: Μάκης Θεοδώρου (Nature Drone)