Η μητέρα του Ξέρξη εφηύρε το παντελόνι και πίεζε τον Δαρείο να εκστρατεύσει εναντίον της Ελλάδας. Η γυναίκα που ενέπνευσε τον Αισχύλο να γράψει τους “Πέρσες”

Το κείμενο έστειλε η αναγνώστριά μας, Ανδρονίκη Λιακοπούλου

Οι γυναίκες των βασιλείων της Ανατολής κατά τους πρώτους αιώνες της περσικής ηγεμονίας κατέχουν ιδιαίτερα σημαντική θέση στο έργο των ιστοριογράφων της εποχής και κυρίως του Ηροδότου. Γενναίες, ευφυείς, δυναμικές, συχνά αιμοσταγείς και ακραίες, φαίνεται να παίζουν καθοριστικό ρόλο στην πολιτική, αλλά και στρατιωτική ζωή των βασιλείων τους.

Ακροβατώντας μεταξύ θρύλου και ιστορικής αλήθειας, οι ιστοριογράφοι που ασχολήθηκαν με τον βίο και την πολιτεία των γυναικών αυτών, περιγράφοντας τη δράση τους, σκιαγραφούν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο προσωπικότητες που όχι μόνο άφησαν ανεξίτηλο το στίγμα τους, αλλά ταυτόχρονα κατάφεραν να ξεπεράσουν τα στεγανά, εντός των οποίων οι συνδεόμενες με το φύλο τους προκαταλήψεις περιόριζαν τις γυναίκες της εποχής τους.

Άτοσσα, η γυναίκα που εφηύρε το παντελόνι

Μία από τις πιο εξέχουσες γυναικείες μορφές κατά την ιστορική περίοδο της πρώτης Περσικής Αυτοκρατορίας ήταν η Άτοσσα. Η Άττοσα γεννήθηκε το 550 π.Χ στην πόλη Πασαργάδες της Περσίας. Ήταν κόρη του βασιλιά της Περσίας Κύρου του Μέγα, σύζυγος του Δαρείου του Μέγα και μητέρα του Ξέρξη Ά.

Σύμφωνα με τον Ηρόδοτο, ο Κύρος τη μεγάλωσε σαν αγόρι και την όρισε διάδοχό του. Από τον Ελλάνικο μαθαίνουμε ότι εφηύρε το παντελόνι, προφανώς προκειμένου να μην αποσπάται η προσοχή των αξιωματούχων του περσικού κράτους από το γεγονός ότι είναι γυναίκα.

Αρχικά υπήρξε σύζυγος του αδερφού της Καμβύση και εν συνεχεία του Μάγου, ο οποίος είχε ανεβεί στον θρόνο μετά τον θάνατο του Καμβύση.

Στον Ηρόδοτο η Άτοσσα παρουσιάζεται ως γυναίκα με μεγάλη επιρροή. Χαρακτηριστική είναι η σκηνή, στην οποία ο Ηρόδοτος περιγράφει τον διάλογο του βασιλικού ζεύγους, όπου η Άτοσσα προσπαθεί να πείσει τον σύζυγό της να εκστρατεύσει κατά της Ελλάδας. Είχε προηγηθεί η γνωριμία της με τον γιατρό Δημοκήδη, από τον Κρότωνα της Κάτω Ιταλίας. Ο Δημοκήδης είχε βρεθεί αιχμάλωτος στα Σούσα και φέρεται να την έχει θεραπεύσει από όγκο στο στήθος. Η βασίλισσα, επηρεασμένη από τον Δημοκήδη, ο οποίος προφανώς θεωρώντας πως μια ενδεχομένη εκστρατεία στην Ελλάδα θα τον βοηθούσε να ξεφύγει από το καθεστώς αιχμαλωσίας, την είχε παρασύρει προς τέτοιου είδους σκέψεις.

Η Άτοσσα προσπάθησε επίμονα να πείσει το Δαρείο πως μόνο μέσα από την κατάκτηση μιας τόσο σημαντικής χώρας θα αποδείξει την αξία του.

Η συζήτηση, σύμφωνα με τις αφηγήσεις του Ηροδότου, διαδραματίζεται στην κάμαρη του βασιλιά.

Η Άτοσσα, κολακεύοντας την ήδη υπάρχουσα φιλοδοξία του άντρα της τον παρότρυνε να επεκτείνει τα σύνορα της χώρας, όσο ήταν ακόμα νέος ρωμαλέος και με καθαρό μυαλό. Ο Δαρείος ήδη σχεδίαζε να εκστρατεύσει στη Σκυθία, όμως η Άτοσσα του προέβαλε την επιθυμία της να έχει υπηρέτριες από το Άργος, την Αττική και την Κόρινθο, επιλέγοντας συνειδητά ευκλεείς πόλεις. Ο διάλογος συνεχίστηκε με επιχειρήματα εκατέρωθεν, μέχρι που ο Δαρείος κάμφθηκε και άρχισε να σκέφτεται θετικά το ενδεχόμενο τουλάχιστον μιας διερευνητικής αποστολής με τη συμμετοχή του Δημοκήδη.

Ο Αλικαρνασσεύς ιστορικός, στον διάλογο αυτό «της κρεβατοκάμαρας» καταφέρνει να δημιουργήσει μια πολύπλευρη εικόνα της βασίλισσας, η οποία πότε χρησιμοποιεί τη θηλυκή της υπόσταση, πότε τη ρητορική της δεινότητα, προκειμένου να χειριστεί τα αισθήματα του Πέρση βασιλιά.

Η Άτοσσα ήταν ο βασικός χαρακτήρας του Αισχύλου στην τραγωδία «Πέρσες».

Την παρουσιάζει ως την τραγική και ταυτόχρονα αλαζονική μητέρα που, ανήσυχη, αναμένει τα νέα για την έκβαση της εκστρατείας του γιού της, Ξέρξη, στην Ελλάδα. Διηγείται στον χορό το προφητικό και συμβολικό όνειρό της (δίνοντάς μας την πρώτη περιγραφή ονείρου στην παγκόσμια δραματουργία) και στη συνέχεια επικαλείται το πνεύμα του νεκρού αυτοκράτορα και συζύγου της, Δαρείου. Και ο Αισχύλος την παρουσιάζει σαν απολυταρχική βασίλισσα, με μόνη της έννοια την τύχη του γιου της και του παλατιού της που ελάχιστη συμπόνοια δείχνει για τις οικογένειες των Περσών στρατιωτών που οδηγήθηκαν στον θάνατο από την αλαζονεία του γιου της.

Όσοι αναγνώστες επιθυμούν να στέλνουν κείμενα μπορούν να μας τα στέλνουν στη διεύθυνση: [email protected] Εφόσον τηρούνται κάποιες προϋποθέσεις, που έχουν να κάνουν με το ύφος της ιστοσελίδας, θα δημοσιεύονται. Πολύ μεγάλα κείμενα ενδεχομένως να μειώνονται. Η «ΜτΧ» δεν ευθύνεται για τυχόν ανακρίβειες στα κείμενα των αναγνωστών

Διαβάστε στη “ΜτΧ”: Κοκορέτσι έτρωγαν οι Αρχαίοι Έλληνες από τα χρόνια του Ομήρου και το ονόμαζαν «πλεκτή». Πως μαρίναραν το αρνί και το κατσίκι στη σούβλα