Η μυστηριώδης ανατίναξη του αμερικανικού θωρηκτού στο λιμάνι της Αβάνας. Ήταν η αφορμή για να ξεκινήσει ο πόλεμος των Αμερικανών εναντίον των Ισπανών. Ήταν εσκεμμένη ενέργεια ή προβοκάτσια;

Πηγή: Βιβλίο “Ανατρέποντας την ιστορία” εκδόσεις ενάλιος

Ένας από τους μεγαλύτερους μύθους της Αμερικάνικης Ιστορίας είναι ότι ο πόλεμος της Αμερικής εναντίον της Ισπανίας το 1898 ήταν δίκαιος, διότι οι Ισπανοί είχαν εσκεμμένα ανατινάξει ένα αμερικανικό πολεμικό πλοίο.

Επακόλουθο ετούτης της ερμηνείας είναι ότι οι Αμερικανοί πήγαν στον πόλεμο με απροθυμία, αλλά δεν είχαν επιλογή με δεδομένη την πρόκληση και το ότι οι αμερικανικές προσαρτήσεις μετά τον πόλεμο δεν αποτελούσαν δείγματα αμερικανικού ιμπεριαλισμού, αλλά μόνον αποζημίωση έναντι της ισπανικής ατιμίας.

Όλα ετούτα είναι μυθοπλασίες, αλλά ήταν επίκαιρα εκείνη την εποχή και εξακολουθούν να παρουσιάζονται μέσα σε ορισμένα λαϊκά κείμενα.

Στις 15 Φεβρουαρίου 1898, το αμερικανικό πολεμικό πλοίο, Μέιν, ανατινάχθηκε στο λιμάνι της Αβάνας με απώλειες 260 ανδρών.

Το πλοίο βρισκόταν στην Αβάνα επί τρεις εβδομάδες, όπου παρακολουθούσε την εξέγερση της Κούβας εναντίον της Ισπανίας και για να εγγυηθεί την ασφάλεια των αμερικανών πολιτών που βρίσκονταν ακόμη στην Κούβα.

Η βύθιση του πλοίου αναβίωσε τον πολεμικό πυρετό στην Αμερική που είχε υποχωρήσει μετά την ανάκληση του Στρατηγού Ουέιλερ, διαβόητου για την εκ μέρους του σκληρή αντιμετώπιση των κουβανών επαναστατών.

Ο αμερικανικός Τύπος κατηγόρησε την Ισπανία για τη βύθιση του πλοίου και ξεσήκωσε τους πολίτες με τη φράση “Θυμηθείτε το Μέιν”.

Στις 25 Απριλίου οι ΗΠΑ κήρυξαν τον πόλεμο εναντίον της Ισπανίας: σχεδόν ολόκληρη η Αμερική πίστευε ότι η βύθιση δικαιολογούσε τον πόλεμο. Αλλά, ήταν πράγματι η Ισπανία υπεύθυνη για τη βύθιση του πλοίου;

Μοιάζει μάλλον απίθανο ότι οι Ισπανοί θα προκαλούσαν εσκεμμένα τους Αμερικανούς σε πόλεμο, κατ’ αυτόν τον τρόπο.

Τι θα μπορούσαν να ελπίσουν ότι θα κέρδιζαν από κάτι τέτοιο; Κύριος στόχος τους υπήρξε η αποφυγή του ανταγωνισμού με τις ΗΠΑ. Πράγματι, μόλις έξι ημέρες πριν από τη βύθιση του Μέιν, ο ισπανός πρέσβης στην Ουάσιγκτον είχε ανακληθεί στη Μαδρίτη μετά την αμερικανική κατακραυγή που είχαν προκαλέσει ορισμένα απρόσεκτα αντι-αμερικανικά σχόλια, τα οποία είχε κάνει σε μια προσωπική επιστολή.

Ακόμη και αν οι Ισπανοί είχαν θεωρήσει αναπόφευκτη την αμερικανική παρέμβαση, η βύθιση του Μέιν θα είχε ελάχιστη στρατηγική αξία και θα μπορούσε να αναβληθεί μέχρι την κήρυξη του πολέμου.

Αντιθέτως, οι Κουβανοί επαναστάτες είχαν πολύ μεγαλύτερο λόγο να ανατινάξουν το Μέιν.

Με αυτόν τον τρόπο θα μπορούσαν να διασφαλίσουν την αμερικανική είσοδο στον πόλεμο, κάνοντας έτσι την ανεξαρτησία της Κούβας σχεδόν βέβαιη. Αλλά και για αυτό δεν υπάρχουν αρκετά στοιχεία.

Την εποχή της καταστροφής, ο καπετάνιος του Μέιν είχε προειδοποιήσει για τον κίνδυνο που ενείχαν οι βιαστικές αποφάσεις.

Όμως, ένα άμεσα συγκροτημένο ναυτικό δικαστήριο διερεύνησε την υπόθεση βρίσκοντας ότι το Μέιν είχε ανατιναχθεί ως αποτέλεσμα μιας εξωτερικής έκρηξης.

Άρα, το βύθισαν είτε οι Ισπανοί είτε οι Κουβανοί.

Από την άλλη, το ισπανικό δικαστήριο αποφάνθηκε ότι το πλοίο ανατινάχθηκε εξαιτίας μιας εσωτερικής έκρηξης, αθωώνοντας έτσι τόσο τους Ισπανούς όσο και τους Κουβανούς, οι οποίοι ενδεχομένως να ήταν προς το ισπανικό συμφέρον να εμπλακούν.

Ελάχιστη βαρύτητα δόθηκε στην πιθανότητα Κουβανοί επαναστάτες ντυμένοι σαν λιμενεργάτες να είχαν περάσει τα εκρηκτικά κρυφά στο πλοίο.

Το Μέιν ανελκύστηκε στα 1911 και λέγεται ότι τα αρχικά αμερικανικά ευρήματα επιβεβαιώθηκαν, δίνοντας έτσι μια νέα πνοή στον μύθο, αλλά χωρίς να προσφέρουν ουσιαστική απόδειξη.

Εξακολουθεί να φαίνεται πιο πιθανό το ότι η έκρηξη προκλήθηκε από ελαττωματικά πυρομαχικά στην πυριτιδαποθήκη του πλοίου, ή από ένα εκρηκτικό μείγμα αέρα και σκόνης άνθρακα στο αμπάρι των καυσίμων. Αλλά η βύθιση είχε εκπληρώσει τον σκοπό της, δικαιολογώντας έναν αμερικανικό ιμπεριαλιστικό πόλεμο και ακόμη και σήμερα ο μύθος της βύθισης, ενώ πνέει τα λοίσθια, εξακολουθεί με επιμονή να αρνείται να σβήσει.

ΠΗΓΗ:“Ανατρέποντας την ιστορία”, Εντ Ράϋνερ, Ρον Στάπλεϋ, εκδόσεις Ενάλιος

Διαβάστε επίσης στη “ΜτΧ”: Θωρηκτό Ποτέμκιν. Η συνταρακτική ιστορία και η ταινία που ενέπνευσε τον Γιόζεφ Γκέμπελς