Η μεγαλύτερη κόντρα πλοίων στο Αιγαίο, όπως την περιγράφει ο καπετάνιος που την ξεκίνησε. Παναγία Τήνου εναντίον Ναϊάς

Η δεκαετία του 1980 θεωρείται κατά πολλούς και όχι άδικα, η “χρυσή εποχή” της ακτοπλοΐας. Μετά τη μεταπολίτευση, αυξήθηκαν η εσωτερική μετανάστευση και ο τουρισμός. Τα αεροπορικά εισιτήρια όμως ήταν πολύ ακριβά και δεν υπήρχαν αεροδρόμια σε πολλά νησιά της Ελλάδας.

Έτσι, με κέντρο τον Πειραιά, εμφανίστηκαν δεκάδες ακτοπλοϊκές εταιρείες που συνέδεσαν την πρωτεύουσα με την νησιωτική Ελλάδα. Η παρουσία, πολλών ακτοπλοϊκών εταιρειών, δημιούργησε αναπόφευκτα και έντονο ανταγωνισμό.

Ενδεικτικά, τη δεκαετία του 1980 ο Πειραιάς είχε 35 ναυτιλιακές εταιρείες, κάθε μία από τις οποίες είχε δύο με τρία πλοία. Νέες εταιρείες και ονόματα μπήκαν στην “αρένα” του Αιγαίου, όπως εκείνη του Αγούδημου και του Στρίντζη και ανταγωνίζονταν εταιρείες, όπως αυτές των Αγαπητού, Τυρογαλά, Νομικού και άλλων.

Οι δημοφιλείς προορισμοί των Κυκλάδων 

Ένα από τα πιο αγαπημένα δρομολόγια των νησιωτών ήταν η σταθερή ακτοπλοϊκή γραμμή που ένωνε τον Πειραιά με τα νησιά της γνωστής άγονης γραμμής.

Το πλοίο που έφτανε στο λιμάνι σε ένα από τα νησιά της άγονης γραμμής, σήμαινε άμεσα και την εμπορική ανάπτυξη του νησιού.

Δημοφιλείς προορισμοί ήταν και τα μεγάλα νησιά της Ελλάδας, με πρώτη την Κρήτη, όπου τους χειμερινούς κυρίως μήνες τα κηπευτικά της προϊόντα ήταν ικανά να τροφοδοτήσουν ολόκληρη την Ελλάδα.

Οι προορισμοί, όμως, που προσέλκυαν περισσότερο κόσμο και αναπτύχθηκαν τουριστικά ήταν παραδοσιακά τα νησιά των Κυκλάδων. Πάρος, Ίος, Σαντορίνη, Μύκονος, Σύρος, Νάξος ήταν οι δημοφιλέστεροι προορισμοί.

Η “κόντρα” του αιώνα

Ένα από τα κυριότερα κριτήρια για να επιλέξει κάποιος ταξιδιώτης πλοίο ήταν η ταχύτητα.

Η τιμή του εισιτηρίου δεν ήταν απαγορευτική και δεν διέφερε αρκετά μεταξύ των ακτοπλοϊκών εταιρειών. Άλλωστε, οι τιμές των ναύλων ήταν καθορισμένες από την Πολιτεία.

Παράλληλα, συχνό φαινόμενο ήταν πλοία με το ίδιο δρομολόγιο να αναχωρούν από το λιμάνι του Πειραιά με διαφορά λίγων λεπτών.

Ανάμεσα σε αυτά ήταν το “Παναγία Τήνου” του πλοιοκτήτη Βαγγέλη Βεντούρη και το “Ναϊάς” των αδελφών Αγαπητού.

Τα δύο καράβια εκτελούσαν το δρομολόγιο Σύρος – Τήνος – Μύκονος και κάθε εβδομάδα αναχωρούσαν εναλλάξ στις 8:00 και στις 8:20 αντίστοιχα.

Παρά τη διαφορά λίγων λεπτών της ώρας, πολύ συχνά τα δύο πλοία έφταναν ταυτόχρονα στα λιμάνια των νησιών που προσέγγιζαν. Εκεί, υπήρχε ένα άλλο πρόβλημα.

Εκτός από το λιμάνι της Σύρου, τη δεκαετία του ’80 ελάχιστα ήταν τα λιμάνια των νησιών, στα οποίο μπορούσαν να “δέσουν” περισσότερα από ένα καράβια.

Έτσι, είχε τεράστια σημασία ποιο πλοίο θα έφτανε και θα “έδενε” πρώτο στο λιμάνι. Αυτό θα έπαιρνε και τους περισσότερους επιβάτες που τότε ανέβαιναν “χύμα” στο πλοίο και έκοβαν μέσα το εισιτήριο.

Τον Αύγουστο του 1992, στα νερά του Αιγαίου εκτυλίχθηκε μια από τις πιο διάσημες “κόντρες” στην ακτοπλοΐα.

Ήταν ανάμεσα στο “Παναγία Τήνου” με πλοίαρχο τον Σιδερή Μαμίδη και το “Ναϊάς” με καπετάνιο τον Αργύρη Σαρρή.

Στο “Παναγία Τήνου” βρισκόταν και ο τότε πλοιοκτήτης, Βαγγέλης Βεντούρης.

Οι καιρικές συνθήκες ήταν άσχημες. Οι άνεμοι άγγιζαν τα 8 μποφόρ.

Το “Ναϊάς” είχε ξεκινήσει από τον Πειραιά λίγα λεπτά νωρίτερα και προπορευόταν του “Παναγία Τήνου”.

Μόλις 1,4 ναυτικά μίλια μακριά από το λιμάνι της Σύρου, ο πλοίαρχος Σιδερής Μαμίδης, αποφάσισε να κάνει την κίνησή του.

Με πλήρη ταχύτητα, 22 μίλια την ώρα, “χώθηκε” στη δεξιά πλευρά του “Ναϊάς”, 15 μέτρα από τα βράχια.

Σύμφωνα με τον κ. Μαμίδη, το ρίσκο ήταν υπολογισμένο και “όλο το πλήρωμα ήταν σε εγρήγορση, καθώς μία παρακινδυνευμένη κόντρα σαν κι αυτή χρειαζόταν γερά νεύρα και χειρουργική ακρίβεια”.

Στην περιοχή Αγίου Δημητρίου, πολύ κοντά στη Σύρο, ο Σιδερής Μαμίδης ζήτησε από τον πρώτο μηχανικό να “ανοίξει” ταχύτητα στις μηχανές.

Με φουλ τις μηχανές, το “Παναγία Τήνου” , “έπιασε” την πρύμνη του “Ναϊάς”.

Τότε ο Σιδερής Μαμίδης, “έπαιξε την μπλόφα του”, όπως ο ίδιος δήλωσε στον Χρίστο Βασιλόπουλο.

“Την ώρα που έφτασε η πλώρη του “Παναγία Τήνου” στην πρύμνη του “Ναϊάς”, έκανα παρακινδυνευμένα, αλλά με υπολογισμένο ρίσκο, δεξιά και με την ταχύτητα που είχα, πέρασα περίπου στα πέντε μέτρα από την πρύμνη του “Ναϊάς”. Πρακτικά θα λέγαμε ότι πήρε την εσωτερική, αν και ο χώρος ήταν περιορισμένος και κανονικά δεν θα έπρεπε να το τολμήσει. 

“Θα πάμε και οι δύο για φούντο”

Κατά τη διάρκεια της προσπέρασης τα δύο καράβια ήταν δίπλα δίπλα, που και αυτό απαγορεύεται. Με τον ελιγμό του “Παναγία Τήνου”, αναπόφευκτα σε λίγα λεπτά τα δύο πλοία θα συγκρούονταν.

Ο καπετάνιος του “Ναιάς”, φώναζε στον Σιδερή Μαμίδη, ότι δεν υπάρχει χώρος και το “Παναγία Τήνου” πρέπει να κόψει ταχύτητα.

-“Αν με κλείσεις τώρα, θα πάνε και τα δύο βαπόρια για φούντο. Το καλύτερο που έχεις να κάνεις, είναι να ανοίξεις αριστερά“, ήταν η απάντηση του Σ. Μαμίδη.

Ο καπετάνιος του “Ναϊάς”, υποχώρησε, “άνοιξε” προς τα αριστερά και το “Παναγία Τήνου” ήταν το πλοίο που κέρδισε τη θρυλική “κόντρα” και μπήκε πρώτο στο λιμάνι της Σύρου.

Ένα επικίνδυνο “άθλημα”

Οι  “κόντρες” των πλοίων κατά τη δεκαετία του ΄80 μπορεί να έγραψαν ιστορία, δεν έπαψαν όμως να είναι επικίνδυνες.

Για καπετάνιους και επιβάτες συχνά αντιμετωπίζονταν ως ένα είδος παιχνιδιού.

Για τους πλοιοκτήτες όμως, η νίκη σε μια κόντρα ήταν εξαιρετικά σημαντική.

Το 1980 δεν υπήρχε ονομαστικό εισιτήριο και οι περισσότεροι επιβάτες έκοβαν εισιτήριο μέσα στο πλοίο. Οπότε, είχε τεράστια σημασία για ένα πλοίο να μπει πρώτο στο λιμάνι.

“Το πλοίο που θα έφτανε πρώτο στο λιμάνι, θεωρούνταν ότι είναι και το καλύτερο πλοίο”, ανέφερε ο πλοιοκτήτης Αντώνης Αγαπητός.

Στην πραγματικότητα οι κόντρες ήταν ένα παιχνίδι μεταξύ των ναυτικών και των ιδιοκτητών που το ζούσαν με ενθουσιασμό και οι επιβάτες. Όσο κανείς δεν πάθαινε τίποτα δεν υπήρχε πρόβλημα. Το λιμενικό γνώριζε αλλά όσο τα πλοία δεν χτυπούσαν μεταξύ τους έκανε τα στραβά μάτια και κατά καιρούς αυστηρές συστάσεις.

Ήταν ένα κομμάτι της δεκαετίας του ΄80, όταν η ακτοπλοΐα αναζητούσε το “βήμα” της και την επόμενη μέρα μέσα στον σκληρό ανταγωνισμό και τη μικρή σεζόν.

‘Οταν οι ναυτικοί εκτός από άξιοι καπετάνιοι είχαν την σπίθα της γειτονιάς και την μαγκιά του λιμανιού. ‘Οταν οι άγραφοι νόμοι ήταν πιο ισχυροί από τους γραπτούς.

Φυσικά οι νόμοι απαγόρευαν τις κόντρες αλλά αυτό δεν υπήρξε πρόβλημα ούτε στη θάλασσα ούτε στη στεριά!

Τη δεκαετία του 2000, οπότε και θεσπίστηκε το ονομαστικό εισιτήριο και εκσυγχρονίσθηκαν τα λιμάνια οι “κόντρες” στο Αιγαίο εξαφανίστηκαν.

‘Αλλωστε άλλαξε και το ταξίδι στο Αιγαίο με καινούρια καράβια που προσφέρουν ανέσεις, ασφάλεια και συνέπεια. Οι κόντρες είναι πλέον στο ποια εταιρεία διαθέτει καλύτερα σαλόνια, αναπαυτικότερες αεροπορικές θέσεις και καθαρό πλοίο με εξυπηρετικό πλήρωμα.

Για όσους όμως έζησαν την εμπειρία των ΄80ς και υπήρξαν μάρτυρες μιας κόντρας η εμπειρία είναι αξέχαστη. Άλλωστε τότε, κάθε ταξίδι του Αυγούστου ήταν μια αξέχαστη εμπειρία για πολλούς λόγους.

Για περισσότερες λεπτομέρειες διαβάστε το επόμενο άρθρο.

Πηγή χαρακτηριστικής εικόνας: Αρχείο Ι. Μαμίδη

Διαβάστε στη “ΜτΧ”: «The seat is taken»…Έχεις ταξιδέψει κατάστρωμα σε πλοίο για Κυκλάδες στα 80s, χωρίς sleeping bag;