Η “Μεγάλη Tορίνο”, που έβαλε 6 γκολ στη Ρόμα σε 18 λεπτά. Η μαγική ομάδα της Ιταλίας χάθηκε σε αεροπορική τραγωδία. Τα ρεκόρ της ακόμη δεν έχουν ξεπεραστεί

H Τορίνο υπήρξε, ίσως, η κορυφαία ομάδα του πλανήτη τη δεκαετία του ’40. Τα ρεκόρ της, ακόμη και σήμερα, παραμένουν αξεπέραστα. Αγαπήθηκε με πάθος, αλλά έφυγε άδοξα. Πρόλαβε όμως να αφήσει ανεξίτηλη τη σφραγίδα της στην ιστορία του παγκοσμίου ποδοσφαίρου.

Η Τορίνο ιδρύθηκε στις 3 Δεκεμβρίου 1906. Το πρώτο της πρωτάθλημα ήρθε την περίοδο 1927-’28.

Το 1936 κέρδισε και το πρώτο της κύπελλο Ιταλίας. Το καλοκαίρι του 1939 πρόεδρος της ομάδας ανέλαβε ο Φερούτσιο Νόβο.

Η εφαρμογή του βρετανικού μοντέλου διοίκησης της ομάδας (τοποθέτηση πρώην ποδοσφαιριστών σε διευθυντικές θέσεις), η αγορά σπουδαίων παικτών και η εφαρμογή του πρωτοποριακού συστήματος 3-2-2-3, έμελλε να συντελέσουν στη δημιουργία μιας ασυναγώνιστης ομάδας.

Την περίοδο 1942-’43 και ενώ ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος μαινόταν, η Τορίνο, με ηγέτες τους Βαλεντίνο Ματσόλα και Έτζιο Λόικ τερμάτισε πρώτη στο πρωτάθλημα έχοντας μόλις εννέα γκολ παθητικό και 15 εκτός έδρας νίκες σε 16 παιχνίδια! Το επιστέγασμα της επιτυχημένης χρονιάς ήταν η κατάκτηση του νταμπλ.

Η «GrandeTorino» κρατάει ακόμη άπιαστα ρεκόρ

Αμέσως μετά το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, με τη βοήθεια σπουδαίων μετεγγραφών (Βαλέριο Μπατσιγκαλούπο, Άλντο Μπάλαριν, Βιργίλιο Μαρόζο, Μάριο Ριγκαμόντι, Εουσέμπιο Καστελιάνο) και υπό την τεχνική καθοδήγηση του Λουίτζι Φερέρο, αναδείχθηκε πρωταθλήτρια Ιταλίας την περίοδο 1945-’46, διατηρώντας το αήττητο στην έδρα της.

Στην τελική φάση της διοργάνωσης μάλιστα, πέτυχε την μεγαλύτερη εκτός έδρας νίκη στην ιστορία του ιταλικού ποδοσφαίρου, συντρίβοντας τη Ρόμα με 7-0 (τα έξι τέρματα σημειώθηκαν σε διάστημα 18 λεπτών).

Την επόμενη περίοδο η «Μεγάλη Τορίνο» («GrandeTorino» ή «Grande Granata») κατέκτησε το πρωτάθλημα αήττητη στην έδρα της και με μόλις τρεις ήττες εκτός. Όμως, τη σεζόν 1947-’48 έσπασε όλα τα κοντέρ.

Με προπονητή τον Μάριο Σπερόνε η ομάδα κατέκτησε για τρίτη συνεχόμενη χρονιά το πρωτάθλημα – με το συνηθισμένο αήττητο εντός έδρας (19 νίκες και μια ισοπαλία σε 20 αγώνες). Συγκέντρωσε 65 βαθμούς, ρεκόρ βαθμών για το ιταλικό πρωτάθλημα πριν την εισαγωγή του συστήματος των τριών βαθμών για τη νίκη. Επίσης, σημείωσε τον αριθμό ρεκόρ των 125 τερμάτων σε μια σεζόν, ενώ δέχθηκε μόλις 33.

Το εντυπωσιακό σκορ 10-0 με το οποίο επιβλήθηκε επί της Αλεσάντρια είναι η μεγαλύτερη νίκη που σημειώθηκε ποτέ στο ιταλικό πρωτάθλημα.

Διαβάστε ακόμα: Ο διαιτητής που έβγαλε 3 φορές κίτρινη κάρτα στον ίδιο ποδοσφαιριστή στον ίδιο αγώνα! Πώς δικαιολόγησε, μαζί με τους βοηθούς του, την πρωτοφανή γκάφα

Την περίοδο εκείνη η Τορίνο μπορούσε να νικήσει ακόμη και τον κακό εαυτό της. Σε εκτός έδρας αγώνα εναντίον της Φιορεντίνα οι παίκτες των «ταύρων» αρνούνταν να βγουν στο γήπεδο μαζί με τον αρχηγό τους Βαλεντίνο Ματσόλα, τον οποίο αντιπαθούσαν λόγω του ιδιόρρυθμου χαρακτήρα του.

Τελικά, οι «γκρανάτα» παρατάχθηκαν στον αγωνιστικό χώρο, αποφασισμένοι όμως να μη δώσουν ούτε μια πάσα στον αρχηγό τους. Η απάντηση του τελευταίου ήταν αποστομωτική. Γύρισε στην άμυνα του, πήρε τη μπάλα μόνος του, πέρασε όποιον βρήκε μπροστά του και σκόραρε στην αντίπαλη εστία. Το σφύριγμα της λήξης τον βρήκε αποθεωμένο στα χέρια των συμπαικτών του.

Είναι σίγουρο πως αν εκείνη την περίοδο είχε ξεκινήσει η διεξαγωγή του κυπέλλου Πρωταθλητριών Ευρώπης, η Τορίνο θα ήταν το ακλόνητο φαβορί για την κατάκτησή του.

Οι ποδοσφαιριστές της Τορίνο μονοπωλούσαν τις θέσεις και στην εθνική ομάδα της Ιταλίας. Στις 11 Μαΐου 1947, στον φιλικό αγώνα μεταξύ Ιταλίας και Ουγγαρίας (3-2), οι «ατζούρι» ξεκίνησαν με τον Σεντιμέντι της Γιουβέντους κάτω από τα δοκάρια και… δέκα παίκτες της Τορίνο. Για την ιστορία, ο βασικός τερματοφύλακας της Τορίνο Βαλέριο Μπατσιγκαλούπο βρισκόταν στον πάγκο ως αναπληρωματικός.

Την περίοδο 1948-’49 η μονότονη, αλλά και μαγευτική όσον αφορά στον τρόπο παιχνιδιού, κυριαρχία της Τορίνο συνεχιζόταν υπό την καθοδήγηση του Άγγλου προπονητή Λέσλι Λίβεσλεϊ. Τέσσερις αγωνιστικές όμως, πριν το τέλος του πρωταθλήματος επρόκειτο να συμβεί το μοιραίο.

Το μοιραίο ταξίδι

Την άνοιξη του 1949 ο Πορτογάλος ποδοσφαιριστής Ζοζέ Φερέιρα, που είχε αγωνιστεί παλαιότερα με τα χρώματα της Τζένοα και ήταν προσωπικός φίλος του Ματσόλα, αποφάσισε να κλείσει την καριέρα του με ένα αποχαιρετιστήριο παιχνίδι στη Λισσαβόνα μεταξύ της Μπενφίκα και της Τορίνο.

Παρακάλεσε, λοιπόν, τον Ματσόλα να εξασφαλίσει τη συμμετοχή της «Γκρανάτα». Ο τελευταίος έπεισε τη διοίκηση της ομάδας και αυτή με τη σειρά της ζήτησε και πέτυχε από την Ιταλική Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία τη μετάθεση του αγώνα με την Ίντερ για τις 30 Απριλίου, τρεις μόλις ημέρες πριν από το διεθνές φιλικό.

Παρά το γεγονός ότι πολλοί παίκτες της Τορίνο τραυματίστηκαν σε εκείνο τον αγώνα αποφάσισαν να ταξιδέψουν στην Πορτογαλία. Στις 3 Μαΐου, βρέθηκαν στη Λισσαβόνα για το παιχνίδι με την Μπενφίκα το οποίο τελείωσε με σκορ 4-3 υπέρ των Πορτογάλων.

Την επομένη άρχισε το ταξίδι της επιστροφής στην Ιταλία με ενδιάμεση στάση στη Βαρκελώνη. Στην Πορτογαλία παρέμειναν ο πρόεδρος Φερούτσιο Νόβο και ο τραυματίας παίκτης Σάουρο Τομά.

Πάνω από το Τορίνο το αεροπλάνο της αποστολής, ένα FiatG. 212CP της AvioLineeItaliane συνάντησε κακές καιρικές συνθήκες. Πετώντας εν μέσω καταιγίδας αναγκάστηκε να κατέβει σε χαμηλό ύψος λόγω περιορισμένης ορατότητας.

Τότε, στις 17.05, προσέκρουσε στους τοίχους της βασιλικής του λόφου της Σουπέργκα (χώρος ενταφιασμού των βασιλέων της Σαρδηνίας). Από τη σύγκρουση σκοτώθηκαν όλοι οι επιβαίνοντες: 18 μέλη της ομάδας, δύο τεχνικοί, τρία μέλη της διοίκησης, ένας μεταφραστής, τρεις δημοσιογράφοι και τα τέσσερα μέλη του πληρώματος. Οι αρχές απέδωσαν το δυστύχημα στο συνδυασμό της περιορισμένης ορατότητας, το προβληματικό σήμα επικοινωνίας με το αεροδρόμιο του Τορίνο και σε λανθασμένο χειρισμό του πιλότου.

Η «Μεγάλη Τορίνο» χάθηκε μέσα σε μια στιγμή. Το σοκ για την φίλαθλη Ιταλία ήταν μεγάλο. Δύο ημέρες αργότερα, κατά τη διάρκεια της κηδείας των παικτών, περισσότερα από 800.000 άτομα πέρασαν μπροστά από τα φέρετρα των άτυχων άσσων.

Το πρωτάθλημα δεν είχε ακόμη τελειώσει. Μια ομάδα από παίκτες ηλικίας 16-18 ετών συγκροτήθηκε για να δώσει το παρών στους υπόλοιπους αγώνες και ονομάστηκε «Συμβολική Τορίνο».

Σε ένδειξη σεβασμού οι Τζένοα, Παλέρμο, Σαμπντόρια και Φιορεντίνα, οι οποίες ήταν οι ομάδες που έπαιξαν κόντρα στη νέα αυτή ομάδα, παρέταξαν ομάδες με νεαρούς παίκτες. Η Συμβολική Τορίνο κέρδισε και τα τέσσερα αυτά παιχνίδια.

Ωστόσο, η ομάδα σύμβολο η «Μεγάλη Τορίνο» δεν υπήρχε πια. Εξακολουθεί να ρίχνει βαριά τη σκιά της σε όλες τις επόμενες ομάδες της Τορίνο, οι οποίες δεν κατάφεραν στο ελάχιστο να προσεγγίσουν την ποιότητα της.

Νίκος Γιαννόπουλος, ιστορικός

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:

(1)  Χρήστος Σωτηρακόπουλος: ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΧΩΡΙΣ ΟΡΙΑ, Εκδόσεις Τόπος, Αθήνα 2008.

(2)  Θεολόγος Αλεξανδράτος: ΙΕΡΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ, Εκδόσεις IntroBooks, Αθήνα, 2010.

(3)  Βικιπαίδεια: ΤΟRINO F.C.

(4)  Contra. Gr: ΟΤΑΝ Η ΣΟΥΠΕΡΓΚΑ ΑΛΛΑΞΕ ΤΗΝ ΙΤΑΛΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ.

(5)   PAS. Gr: ΤΟΡΙΝΟ.

(6)  Torino Calcio (1906-2006): La Granata d’ Italia

Πηγή χαρακτηριστικής εικόνας: YouTube

Διαβάστε επίσης στη “ΜτΧ”: Πώς καθιερώθηκαν η κόκκινη και η κίτρινη κάρτα στο ποδόσφαιρο