Η Μάχη της Κρήτης. Ο «Τάφος» των Γερμανών Αλεξιπτωτιστών. Γιατί οι Γερμανοί κατάσκοποι πίστευαν, ότι οι Κρητικοί θα τους υποδεχτούν με ανακούφιση!

Γράφει ο Αναστάσιος-Σπυρίδων Μαλεσιάδας,

Στην Κρήτη πάει η λεβεντιά και η αντρειοσύνη αντάμα

και μαντινάδα γίνεται ο πόνος και το κλάμα

Για τη Μάχη της Κρήτης έχουν γραφτεί χιλιάδες σελίδες.

Μα ο σκοπός αυτού του σημειώματος, δεν είναι να κοινοποιήσει τις τετριμμένες αράδες περί λανθασμένης στρατηγικής ή τα λάθη που προκάλεσαν την κατάληψη της νήσου από τις Γερμανικές δυνάμεις.

Η«θυσία» του Σώματος των Γερμανών Αλεξιπτωτιστών για την επικράτησή τους, οι ευθύνες της Γερμανικής διοίκησης και της Συμμαχικής Αντικατασκοπείας με το θάρρος του απλού Κρητικού, που σε λίγες στιγμές βρέθηκε να πολεμά την ισχυρότερη πολεμική μηχανή με ευνοϊκές καταστάσεις υπέρ των εισβολέων.

Ο Χίτλερ, με τη διαταγή «υπ\’ αριθμόν 28» στις 25 Απριλίου, έδωσε την έγκρισή του για την εισβολή στην Κρήτη. Εκεί όπου είχαν καταφύγει οι εναπομείνασες Βρετανικές και Κοινοπολιτειακές μονάδες από την ηπειρωτική Ελλάδα.

Μαζί τους, διάφορα συγκροτήματα του Ελληνικού Στρατού, κυρίως διοικητικής μέριμνας και νεοσυλλέκτων, ένα Τάγμα της Χωροφυλακής και μετά από μία απίστευτη περιπέτεια, η 1η Τάξη της Στρατιωτικής Σχολής Ευελπίδων.

Ο διοικητής τους, στρατηγός Φράιμπεργκ, είχε στη διάθεσή του αρκετούς στρατιώτες για την υπεράσπιση του νησιού, με την κάλυψη του Βασιλικού Ναυτικού, όμως του έλειπαν βαρέα όπλα και τεθωρακισμένα, για την εκδίωξη των εισβολέων σε περίπτωση απόβασης. Η Βρετανική Αντικατασκοπεία γνώριζε πως οι Γερμανοί δεν ήθελαν με καμία δύναμη ν’ αφήσουν την Κρήτη στα χέρια των Βρετανών. Μάλιστα υπέθεταν και τον τρόπο που θα μπορούσαν ή θα επεδίωκαν να την καταλάβουν, δεδομένης της ναυτικής ισχύος της Βρετανίας στην Ανατολική Μεσόγειο.

Αυτό όμως που έλειπε, ήταν η Αεροπορία. Η RAF (Βρετανική Βασιλική Αεροπορία) είχε απωλέσει μεγάλο μέρος της δύναμής της, μπροστά στην ισχύ της Luftwaffe (Γερμανική Πολεμική Αεροπορία) στην περιοχή της ΝΑ Μεσογείου.

Οπότε ο δρόμος για την μεταφορά δυνάμεων ήταν μόνο ένας. Ο αέρας.

Το 11ο Σώμα Αλεξιπτωτιστών θα αναλάμβανε την αποστολή των δυνάμεών του, με ενίσχυση από την 7η Αερομεταφερόμενη Μεραρχία που θα έφτανε με ανεμοπλάνα μετά την κατάληψη των αεροδρομίων.

Εφεδρικά θα διατίθεντο η 22η Μεραρχία Αεραπόβασης κι εκείνη με ανεμοπλάνα σε δεύτερη ή τρίτη φάση εισβολής. Η 22η Μεραρχία τελικά δε συμμετείχε στην επιχείρηση καθώς αντικαταστάθηκε από την 6η Ορεινή Μεραρχία (GebirgsDivizion) που κρατήθηκε σε εφεδρεία. Απόφαση ορθή για το γερμανικό επιτελείο, διότι χρησιμοποιήθηκε όταν η εναέρια εισβολή είχε σχεδόν αποτελματωθεί.

Φυσικά, όσο μεγάλη και αν ήταν η δύναμη των Αλεξιπτωτιστών, η ισχύς πυρός των ελαφρά οπλισμένων μονάδων τους ήταν μειονέκτημα. Αυτό όμως αντισταθμίζονταν με την εξαιρετική δύναμη βομβαρδιστικών και γενικά πτητικών μέσων που θα τους υποστήριζαν.

Ξεκινώντας η «Επιχείρηση Ερμής» στις 20 Μαΐου, με φοβερό βομβαρδισμό και πολυβολισμό των Συμμαχικών θέσεων από τη γερμανική αεροπορία, ακολούθησε η ρίψη χιλιάδων Αλεξιπτωτιστών.

Και τώρα ξεκινά η θυσία και η εποποιία.

Ο Κρητικός λαός είχε παραδώσει με «Αναγκαστικό Νόμο» τα όπλα που παραδοσιακά κατείχε, στην Κυβέρνηση Μεταξά, τυπικά για να εξοπλίσει μονάδες του Στρατού με την επιστράτευση.

Επίσης, ο ανθός της Κρήτης, όλοι σχεδόν οι άνδρες μάχιμης ηλικίας και εκπαίδευσης, είχαν επιστρατευθεί στην 5η Μεραρχία και είχαν προ μηνών αναχωρήσει για το Αλβανικό Μέτωπο όπου και διέπρεψαν (κατάληψη υψώματος και ορεινού όγκου Κλεισούρας-Τρεμπεσίνας).

Με την αποστράτευση του Ελληνικού Στρατού μετά τη συνθηκολόγηση οι Κρήτες δεν μπορούσαν να γυρίσουν πίσω στο νησί τους.

Πίσω στην Κρήτη είχαν μείνει μόνο οι πολύ νέοι ή οι πολύ​ μεγάλοι, κοπέλες και γυναίκες, μα δε δείλιασαν στιγμή. Δεν έχει αναφερθεί ξανά στην ιστορία η άνευ διαταγής άμεση ενέργεια εναντίον στρατού από αμάχους.

Και οι απώλειες των Αλεξιπτωτιστών ήταν τραγικές.

(Στα Χανιά αναφέρεται πως μία υπέργηρη σκότωνε τους κρεμασμένους από τα δέντρα στρατιώτες με ένα δρεπάνι.)

Αξίνες, μαχαίρια, δίκρανα και τυφέκια του 1870 τύπου Gras (οι «γκράδες» που λέμε στην Ελλάδα) έγιναν φονικότερα για τους Γερμανούς απ’ ότι οι τεθωρακισμένες δυνάμεις των Γάλλων. Οι Γερμανοί Αλεξιπτωτιστές την πρώτη μέρα ανέφεραν απώλειες της τάξης των 1000 νεκρών και χιλιάδων τραυματιών.

Συμπληρώνοντας με τη δεύτερη ρίψη το απόγευμα οι Γερμανικές δυνάμεις ενισχύθηκαν σε προσωπικό και σε εφόδια.

Μα η έντονη άμυνα των χερσαίων δυνάμεων των Συμμάχων εν συναρτήση με το παράτολμο θάρρος των Αλεξιπτωτιστών, μετέτρεπαν τα άλλοτε εύφορα χωράφια, σε λίμνες αίματος, κλωθογυρισμένες από τις εκρήξεις και με τα διάσπαρτα πτώματα μαχητών. Οι Αλεξιπτωτιστές, είχαν μία πολύ μάχιμη φήμη ανάμεσα στη Βέρμαχτ, που απέρρεε από τις επιχειρήσεις που είχαν συμμετάσχει με μεγάλη επιτυχία και με μικρές απώλειες ανδρών. Η εκπαίδευσή τους ήταν πολύ απαιτητική και σκληρή και παρόλο το νεαρό της ηλικίας τους (μέσος όρος ηλικίας 22 έτη, με πολλούς 17χρονους ακόμα).

Επίσης θεωρούνταν βετεράνοι εκστρατειών και μαχών με μεγάλο επίπεδο δυσκολίας.

Γι’ αυτό το λόγο επιλέχθηκαν να συμμετάσχουν εκείνοι σε μία επιχείρηση που παρόμοιά της δεν είχε ξαναγίνει.

Και φυσικά πλήρωσαν το τίμημα πολύ ακριβά.

Η αντιμετώπιση που η Abwehr (Γερμανική Αντικατασκοπεία) είχε ενημερώσει τα επιτελεία πως αναμενόταν, εθεωρείτο μηδενική. Διατεινόταν μάλιστα πως ο κρητικός λαός θα υποδέχονταν λατρευτικά τους Γερμανούς, διότι λόγω του ελεύθερου χαρακτήρα τους καταπιεζόταν από τη Βρετανική κατάληψη. Αυτά φυσικά αποτέλεσαν θεωρίες ανυπόστατες και σε μεγάλο βαθμό ουτοπικές. Αποφάσεις που πάρθηκαν επί αναλύσεων χωρίς να λογαριάζουν το έντονο πατριωτικό αίσθημα των Κρητών και τους τεράστιους αγώνες που είχαν δώσειγια την ελευθερία τους.

Και αυτό στοίχισε στις επιτιθέμενες δυνάμεις.

Και οι Κρητικοί το πλήρωσαν κι εκείνοι ακριβά.

Πολλοί Γερμανοί ατίμασαν τις στολές των Αλεξιπτωτιστών και τη φήμη του «Ιπποτικού» τους Σώματος, διαπράττοντας μαζικές εκτελέσεις αμάχων και ολοκαυτώματα. (Το Σώμα των Αλεξιπτωτιστών δε διέπραξε καθ’ όλη τη διάρκεια του πολέμου, άλλα εγκλήματα, μάλιστα οι Αλεξιπτωτιστές συμπεριφέρονταν στους αιχμαλώτους με επιείκεια και συναδελφικότητα).

Μετά το πέρας της μάχης, το Γερμανικό επιτελείο δε χρησιμοποίησε ξανά σε ευρεία κλίμακα δυνάμεις αλεξιπτωτιστών, παρά μόνο ως επίλεκτο πεζικό και σε καταδρομικές επιχειρήσεις. Δεν ήταν, όπως εσφαλμένα αναφέρεται από την ιστοριογραφία, το ζήτημα της αναπλήρωσης των απωλειών, αλλά ο ψυχολογικός αντίκτυπος μεταξύ των στρατιωτών μετά το μακελειό. Η φήμη του Σώματος των Αλεξιπτωτιστών παρέμεινε υψηλά στην υπόληψη του Γερμανικού Στρατού και εκτιμούνταν ιδιαιτέρως.

Φυσικά η άρνηση της περαιτέρω χρησιμοποίησής τους αποτέλεσε μεγάλο στρατηγικό σφάλμα των Γερμανών επιτελών σε πολλές περιπτώσεις. Μα περισσότερο, αποτέλεσε ένα χρήσιμο μάθημα για τους Συμμάχους και τη χρησιμοποίησή τους και εφαρμόστηκε καθ’ έξιν σε Σαλέρνο, Σικελία, Βόρειο Αφρική, Νορμανδία και Ολλανδία.

Μαλεσιάδας Αναστάσιος-Σπυρίδων

Ιστορικός Ερευνητής

Όσοι αναγνώστες επιθυμούν να στέλνουν κείμενα μπορούν να μας τα στέλνουν στη διεύθυνση: [email protected] Εφόσον τηρούνται κάποιες προϋποθέσεις, που έχουν να κάνουν με το ύφος της ιστοσελίδας, θα δημοσιεύονται. Η «ΜτΧ» δεν ευθύνεται για τυχόν ανακρίβειες στα κείμενα των αναγνωστών.