Η μάχη στο Τουμλού Μπουνάρ. Η πρώτη μεγάλη νίκη του ελληνικού στρατού στο Μικρασιατικό μέτωπο ένα χρόνο πριν την τραγωδία. Ο ρόλος του Μαύρου Καβαλάρη

Το 1920 ο ελληνικός στρατός επιχειρούσε σε ένα μέτωπο τρία χιλιομέτρα παραπάνω από το όριο που προέβλεπε η συνθήκη των Σεβρών . Μέχρι το καλοκαίρι του 1920 ο Πλαστήρας και οι άντρες του αντιμετώπιζαν συνεχείς επιθέσεις , από τους Τσέτες και ο μαύρος καβαλάρης για να τους ανακόψει επέκτεινε χωρίς άδεια το πεδίο εμπλοκής.

Η έναρξη της ελληνικής προέλασης

Το Ιούλιο του 1920 οι σύμμαχοι δίνουν έγκριση στον ελληνικό στρατό, να ξεκινήσει προέλαση πέρα του ορίου των 3 χιλιομέτρων. Στόχος αυτής της κίνησης ήταν να πεισθούν οι στρατιωτικοί και ειδικά ο Μουσταφά Κεμάλ να υπογράψει τη συνθήκη των Σεβρών, καθώς ο στρατός είχε αψηφήσει τον σουλτάνο και αντιστέκονταν δυναμικά στην εφαρμογή της συνθήκης.

Το εμπειροπόλεμο 5/42 σύνταγμα ευζώνων του Πλαστήρα, είχε από τις πρώτες μέρες της ελληνικής προέλασης επιτυχίες.

Η κατάληψη του Αξαρίου

Οι εύζωνες κατέλαβαν το πόλη του Αξαρίου, αιφνιδιάζοντας ακόμα και το διοικητή της 13^ης μεραρχίας, στην οποία υπαγόταν το σύνταγμα του Πλαστήρα. Ο στρατηγός Ιωάννου όταν βρέθηκε στην περιοχή, είδε έκπληκτος ένα μικρό τμήμα ευζώνων και τους ρώτησε:

– “Τι είστε εσείς”;

– “είμαστε από το 5/42 σύνταγμα ευζώνων και είμαστε εδώ από χτες το βράδυ, ήταν η απάντηση”.

Τότε ο στρατηγός Ιωάννου μονολόγησε: “Πάλι τον Πλαστήρα έχω μπροστά μου”.

Το 1921 το γενικό στρατηγείο διέταξε την έναρξη επιθετικών επιχειρήσεων με σκοπό τη κατάληψη του Εσκί Σεχίρ και του Αφιόν Καραχισάρ. Το σύνταγμα του Πλαστήρα, διατάχθηκε να δράσει στην ευρύτερη περιοχή της Κιουτάχειας και συγκεκριμένα στο Τουμλού Μπουνάρ. Η κυβέρνηση του Δημητρίου Γούναρη επιθυμούσε μια καθοριστική νίκη εναντίον των τούρκων, με σκοπό να βρεθεί σε διαπραγματευτική ισχύ απέναντι στους Τούρκους, τους Άγγλους και τους Γάλλους που επιθυμούσαν πλέον την αναθεώρηση της συνθήκης των Σεβρών.

Η επίθεση στο Τουμλού Μπουνάρ

Την επιχείρηση κατάληψης του Τουμλού Μπουνάρ ανέλαβε το Α΄σώμα στρατού με διοικητή τον πρίγκιπα Ανδρέα. Στη περιοχή υπήρχε το 34^ο σύνταγμα πεζικού που δεχόταν επιθέσεις από τις δυνάμεις του Κεμάλ και κινδύνευε με διάσπαση.

Ο πρίγκιπας Ανδρέας στέλνει αίτημα στον Πλαστήρα να βοηθήσει το 34^ο σύνταγμα πεζικού. Μόλις έφτασε ο Πλαστήρας κατάλαβε ότι ήταν αδύνατη η επίθεση κατά μέτωπο.

Έτσι προχώρησε στην εκτέλεση πλαγιομετωπικής επίθεσης, περνώντας μέσα από δασώδεις περιοχές και  βουνοπλαγιές. Το πρωί ο Πλαστήρας επιτέθηκε εναντίον των τουρκικών δυνάμεων στη πόλη. Η επίθεση προκάλεσε ολοκληρωτικό αιφνιδιασμό στα τουρκικά στρατεύματα , που βρέθηκαν ξαφνικά κάτω υπό διασταυρούμενα πυρά και αναγκάστηκαν να συμπτυχθούν άτακτα.

Σύντομα όμως θα αντεπιτεθούν με μεγάλες δυνάμεις κατά του Πλαστήρα , ο οποίος με τη βοήθεια ενισχύσεων από το Α σώμα στρατού απέκρουσε την επίθεση.

Το κλάμα του Μάυρου Καβαλάρη

Μετά την επιτυχή κατάληξη της μάχης ο μέραρχος στρατηγός Ιωάννου αναζήτησε τον Πλαστήρα. Οι εύζωνες τον οδήγησαν στη σκηνή του.

Ο στρατηγός Ιώαννου είδε τον Πλαστήρα να κλαίει διότι είχε χάσει 3 αξιωματικούς και 34 στρατιώτες του.

“Κλαίω γιατί έχασα τα καλύτερα παιδιά μου”, είπε στον στρατηγό, μαύρος Καβαλάρης που ήταν δεμένος με τους στρατιώτες του.

Η σημασία της μάχης του Τουμλού Μπουνάρ

Ο έλεγχος του Τουμλού Μπουνάρ από τον ελληνικό στρατό ήταν ύψιστης σημασίας γιατί αν την κατείχαν οι τούρκοι, ο στρατός τους θα είχε τη δυνατότητα να απειλήσει τα μετόπισθεν του ελληνικού στρατού. Παράλληλα ο Πλαστήρας έσωσε ολόκληρο το Α΄ σώμα στρατού αλλά και  την ελληνική στρατιά από τη περικύκλωση.

Ήταν μια από τις σωτήριες επεμβάσεις του συνταγματάρχη Πλαστήρα, που είχε το στρατιωτικό ταλέντο να αντιλαμβάνεται πάντα τη γενική εικόνα του μετώπου και την αποφασιστικότητα να δίνει λύσεις.

Ωστόσο την επόμενη χρονιά τον Αύγουστο του 1922 στην περίφημη μάχη του Αλή Βεράν ο ελληνικός στρατός υπέστη τρομερή ήττα και απώλεια χιλιάδων μάχιμων ανδρών. Ήταν η αρχή του τέλους για την Μικρασιατική εκστρατεία και τον ελληνισμό της Ανατολής.

Διαβάστε επίσης στην ΜτΧ: Το ολοκαύτωμα των Ιταλών στο Δομένικο της Λάρισας έγινε με τη συνεργασία του διορισμένου δοσίλογου προέδρου. Εκτελέστηκαν 194 άμαχοι και βασάνισαν μέχρι θανάτου τον ιερέα.