Η μάχη, στην οποία σκοτώθηκε ο τελευταίος απόγονος του Κολοκοτρώνη και ο θρυλικός Βελισσαρίου. Ο Βασιλιάς είπε: “Τέτοιοι ήρωες δε ζουν πολύ”

Κατά τον Β’ Βαλκανικό πόλεμο, ο ελληνικός στρατός, με αρχιστράτηγο τον Βασιλιά Κωνσταντίνο Α’, ανέλαβε να ελευθερώσει τις περιοχές της Μακεδονίας που ήταν υπό βουλγαρική κατοχή.

Αν και διήρκεσε μόλις ένα μήνα, από τις 29 Ιουνίου του 1913 μέχρι τις 31 Ιουλίου, ήταν από τους πιο φονικούς πολέμους. Παρά την αριθμητική υπεροχή των βουλγαρικών στρατεύματων και την βαρβαρότητα των μαχών, η ελληνική πλευρά κατάφερε να ανακόψει την προέλαση των αντιπάλων.

Εκτός από την απελευθέρωση σημερινών μακεδονικών περιοχών, όπως της Δράμας και των Σερρών, ο ελληνικός στρατός βρέθηκε να πολεμά ακόμα και σε βουλγαρικό έδαφος.

Η μάχη στα στενά της Κρέσνας ήταν η αποκορύφωση του πολέμου και το “τελειωτικό χτύπημα” για τη Βουλγαρία. Στη φονικότατη μάχη της Κρέσνας σκοτώθηκαν ο τελευταίος απόγονος του Κολοκοτρώνη και ο απελευθερωτής των Ιωαννίνων, Βελισσαρίου.

Μάχη της Κρέσνα

Στις 23 Ιουνίου του 1913, ο ελληνικός στρατός κατέλαβε τον σιδηροδρομικό σταθμό της Δοϊράνης, αναγκάζοντας τους Βούλγαρους να εγκαταλείψουν τις θέσεις τους και να υποχωρήσουν προς βόρεια. Οι ελληνικές δυνάμεις συνέχισαν την καταδίωξη των εχθρών και αναπτύχθηκαν βόρεια των Στενών της Κρέσνας. Διέθεταν συνολικά επτά μεραρχίες και μία ταξιαρχία ιππικού.

Η βουλγαρική γραμμή άμυνας εκτεινόταν από το Σιμιτλί μέχρι την περιοχή της Άνω Τζουμαγιάς.

Στις 12 Ιουλίου, τα ελληνικά στρατεύματα εξαπέλυσαν επίθεση στον δεξιό και κεντρικό τομέα του μετώπου. Όμως, η σθεναρή αντίσταση των αντιπάλων, το ανώμαλο έδαφος και οι δυσμενείς καιρικές συνθήκες δεν επέφεραν τα επιθυμητά αποτελέσματα και η ελληνική πλευρά μέτρησε τους πρώτους νεκρούς της μάχης.

Εκεί σκοτώθηκε και ο τελευταίος απόγονος του Γέρου του Μοριά, ο Ταγματάρχης Γεώργιος Κολοκοτρώνης, ο οποίος και ενταφιάστηκε, σε συνθήκες πολέμου, χωρίς δόξα και τιμή στην τοποθεσία Ονιάρ Μαχαλά.

Την επόμενη μέρα, στις 13 Ιουλίου, η επίθεση εντάθηκε και η αμυντική γραμμή των Βουλγάρων έπεσε στον τομέα Βίντρεν. Ταυτόχρονα δύο μεραρχίες ενεργούσαν κατά του τομέα Σιμιτλί και κατάφεραν να καταλάβουν τα νοτιοδυτικά υψώματα του χωριού. Τα αντίπαλα στρατεύματα άρχισαν να συμπτύσσονται προς τα βόρεια, εγκαταλείποντας άφθονο πολεμικό υλικό. Μέχρι το μεσημέρι, οι Έλληνες είχαν καταλάβει το Σιμιτλί.

Αν και η πολιορκία συνεχίστηκε με αμείωτη ένταση και το ηθικό των Ελλήνων ακμαιότατο, τελικά η κύρια βουλγαρική αμυντική τοποθεσία δεν “έσπασε”. Ωστόσο, τη νύχτα της 14ης προς 15η Ιουλίου οι Βούλγαροι εγκατέλειψαν τις θέσεις τους και συμπτύχθηκαν στην περιοχή της Άνω Τζουμαγιάς.

Διαβάστε ακόμα: Η συγκλονιστική ιστορία δύο αδερφών που ξαναέσμιξαν μετά τη μάχη της Δοϊράνης. Στρατολογήθηκαν με τη βία στον βουλγαρικό στρατό, αλλά κατάφεραν να δραπετεύσουν. Ο ένας θεωρούσε τον άλλο νεκρό

Η ελληνική πλευρά συνέχισε την καταδίωξη και ακολούθησε αιματηρή μάχη, η οποία έληξε στις 18 Ιουλίου, την ημέρα που υπογράφηκε η ανακωχή μεταξύ των αντίπαλων χωρών.

Ιωάννης Βελισσαρίου. Ο απελευθερωτής των Ιωαννίνων

Στη μάχη της Τζουμαγιάς σκοτώθηκε και ο ταγματάρχης Ιωάννης Βελισσαρίου.

Ο Ιωάννης Βελισσαρίου υπήρξε επιφανής αξιωματικός του Ελληνικού Στρατού και ήρωας των Βαλκανικών Πολέμων.

Διακρίθηκε ιδιαίτερα στη Μάχη του Μπιζανίου, μεταξύ του ελληνικού και του τουρκικού στρατού στο μέτωπο της Ηπείρου κατά τον Α’ Βαλκανικό Πόλεμο.

Αποφασιστικός και θαρραλέος στρατιωτικός, κατάφερε να αναγκάσει τους εχθρούς σε άμεση παράδοση, περικυκλώνοντάς τους. Η νίκη στο Μπιζάνι ήταν το κλειδί για την απελευθέρωση των Ιωαννίνων, καθώς και ολόκληρης της ευρύτερης περιοχής της Ηπείρου.

Γι’ αυτό άλλωστε ο Βελισσαρίου έχει χαρακτηριστεί και ως “απελευθερωτής των Ιωαννίνων“.

Ο μαύρος καβαλάρης

Στον Β’ Βαλκανικό Πόλεμο, ο Βελισσαρίου συνέχισε με την ίδια πολεμική δεινότητα. Συμμετείχε μεταξύ άλλων και στη Μάχη του Λαχανά, όπου κινούμενος έφιππος και ακάλυπτος περνούσε από τις θέσεις όλων των ανδρών του για να τους εμψυχώνει.

Έτσι, κέρδισε την προσωνυμία “μαύρος καβαλάρης“.

Διαβάστε ακόμα: Η ιστορική φωτογραφία του διαδόχου Κωνσταντίνου ως απελευθερωτή των Ιωαννίνων δεν θα υπήρχε, εάν ο ταγματάρχης Βελισσαρίου δεν τον είχε παρακούσει. Η καταδρομική επιχείρηση

Στις 12 Ιουλίου 1913, συμμετείχε με άλλες δυνάμεις στην μάχη της Κρέσνας και ανέλαβε από το Γενικό Στρατηγείο να περικυκλώσει το άκρο της αμυνόμενης βουλγαρικής παράταξης προς το Ουράνοβο. Αργότερα, κατά τη διάρκεια της μάχης για την κατάληψη του υψώματος 1378, στο οποίο είχαν εγκατασταθεί οι βουλγαρικές δυνάμεις, ο Βελισσαρίου και οι άνδρες του αντιμετώπισαν ισχυρή αντίσταση ενώ οι απώλειες των ελληνικών δυνάμεων ήταν μεγάλες.

Στην πιο κρίσιμη στιγμή της μάχης, και αφού προηγουμένως είχε πολεμήσει με πέτρες και βράχους τους Βουλγάρους, λόγω έλλειψης πυρομαχικών, ο Βελισσαρίου σηκώθηκε όρθιος και κραδαίνοντας το περίστροφό του φώναξε ώστε να ακουστεί από όλους:

«Όποιος θέλει την νίκη ή αλλιώς τον θάνατο ας με ακολουθήσει»

Πρώτος άρχισε να τρέχει προς τον εχθρό. Πίσω του, συνεπαρμένοι από τον ηρωισμό του διοικητή τους, όρμησαν οι εύζωνοί του.

Το θεριστικό πυρ των εχθρικών πολυβόλων προκάλεσε μεγάλες απώλειες στο τάγμα, το οποίο όμως συνέχιζε να πολεμά. Κάποια στιγμή ο ταγματάρχης Βελισσαρίου τραυματισμένος έπεσε στο έδαφος. Μεταφέρθηκε σε κάποιο ορεινό χειρουργείο, στο οποίο άφησε την τελευταία του πνοή.

Όταν ο Βασιλιάς πληροφορήθηκε το θάνατό του λέγεται πως είπε: “Ήταν επόμενο. Τέτοιοι ήρωες δε ζουν πολύ”.

Στο συλλυπητήριο τηλεγράφημα που συνέταξε και απέστειλε προς τη σύζυγό του έγραφε, “Χαιρετίζω τον Ήρωα των Ηρώων”.

Σήμερα, τόσο τα οστά του “μαύρου καβαλάρη” όσο και του εγγονού του Κολοκοτρώνη βρίσκονται θαμμένα σε βουλγαρικό έδαφος και κινδυνεύουν να χαθούν στη λήθη.

αρχική φωτογραφία: Η μάχη του ταγματάρχη Βελισσαρίου, επί κεφαλής των Ευζώνων του, στην Κρέσνα (Πηγή:Wikipedia)

Διαβάστε ακόμα στη “ΜτΧ”: «Δεν εβλέπαμεν τίποτε άλλο παρά κεφαλάς και πόδια παιδιών, γυναικών και ανδρών». Η τριπλή σφαγή των κατοίκων του Δοξάτου Δράμας από τον Βουλγαρικό στρατό