Οι Λόρδοι που αποκεφαλίστηκαν από τον λαό για τον κεφαλικό φόρο. Πολλούς αιώνες μετά, όταν η Θάτσερ επέβαλε την ίδια βαριά φορολογία, προκάλεσε πρωτοφανείς ταραχές και έχασε την εξουσία

ΠΗΓΗ: ΤΑ Μεγαλύτερα Λάθη της Ιστορίας, Ian Whitelaw, εκδόσεις Κλειδάριθμος

Το 1377 ο βασιλιάς Ριχάρδος Β’ της Αγγλίας καθιέρωσε έναν κεφαλικό φόρο ή “χαράτσι”, που θεωρήθηκε τουλάχιστον αντιδημοτικός. Όταν τριπλασίασε τον φόρο 14 χρόνια αργότερα και επέμεινε πως ο φτωχός κοσμάκης έπρεπε να πληρώνει το ίδιο με τους πλούσιους ξέσπασε η Επανάσταση των Χωρικών.

Τον Ιούνιο 1381, ένοπλοι χωρικοί από τις κομητείες του Κέντ και του Έσεξ συγκεντρώθηκαν στο Λονδίνο, όπου επιτέθηκαν με σφοδρότητα στον Πύργο του Λονδίνου και αιχμαλώτισαν τον λόρδο και καγκελάριο Σάιμον Σάντμπουρι και τον λόρδο θυσαυροφύλακα Ρόμπερτ Χέιλς.

Οι δύο άντρες που θεωρήθηκαν βασικοί αυτουργοί του κεφαλικού φόρου, αποκεφαλίστηκαν στο Τάουερ Χιλ.

Αν η Μάγκαρετ Θάτσερ, πρωθυπουργός της Αγγλίας από το 1979 έως το 1990 είχε σπουδάσει ιστορία στην Οξφόρδη αντί για χημεία, ίσως να μην επέλεγε να υπεραμυνθεί της “Κοινοτικής Εισφοράς”.

Πριν από τις εκλογές του 1987 οι τοπικές κυβερνητικές υπηρεσίες στο Ηνωμένο Βασίλειο χρηματοδοτούνταν μέσω ενός τέλους ακίνητης περιουσίας. Ήταν ένα ετήσιο ποσό το οποίο πλήρωνε κάθε ιδιοκτήτης σπιτιού με βάση ένα εκτιμώμενο τεκμαρτό ενοίκιο για το ακίνητο.

Μπορεί το σύστημα να μην ήταν τέλειο, αλλά εφαρμοζόταν για 400 χρόνια και λειτουργούσε.

Για την Μάργκαρετ Θάτσερ ο φόρος δεν συμβάδιζε με τη λογική των Συντηρητικών και ο φόρος έπρεπε να αλλάξει. Στην πραγματικότητα, τον είχε βάλει στο στόχαστρο από το 1974, πέντε χρόνια πριν να γίνει πρωθυπουργός και αποτελούσε από τότε κομμάτι του προγράμματος του Συντηρητικού Κόμματος.

Κεφαλικός φόρος

Το 1986, μια πράσινη βίβλος της κυβέρνησης πρότεινε την αντικατάσταση του τέλους από μια κοινοτική εισφορά, έναν κατ’ αποκοπή φόρο που θα επιβαλλόταν σε κάθε ενήλικο πολίτη ανεξάρτητα από τα εισοδήματά του- με άλλα λόγια έναν κεφαλικό φόρο.

Η πρόταση ενσωματώθηκε στο προεκλογικό πρόγραμμα της Μάργκαρετ Θάτσερ, η οποία κέρδισε τις βουλευτικές εκλογές του 1987 για τρίτη συνεχόμενη τετραετία.

Η κοινοτική εισφορά άρχισε να εφαρμόζεται στη Σκοτία το 1989 και στην Αγγλία και την Ουαλία το 1990. Οι ψηφοφόροι των Συντηρητικών δεν άργησαν να συνειδητοποιήσουν πως ο κεφαλικός φόρος ακόμα και με τις μειώσεις για φοιτητές και ηλικιωμένους ήταν εξοργιστικά άδικος.

Μάχη της Τραφάλγκαρ

Πριν ακόμα εφαρμοστεί επίσημα το μέτρο, εκφράστηκαν αντίθετες απόψεις, αρχικά στη Σκοτία και μετά σε όλο το Ηνωμένο Βασίλειο.

Λίγες ημέρες πριν από την εφαρμογή της Κοινοτικής Εισφοράς στην Αγγλία και την Ουαλία, προγραμματίστηκε μια πορεία που θα ξεκινούσε από το Κένινγκτον στο Σάουθ Μπανκ του Τάμεση στο Λονδίνο και θα ολοκληρωνόταν με μια συγκέντρωση στην πλατεία Τραφάλγκαρ.

Η συγκεκριμένη πλατεία χωράει γύρω στα 60.000 άτομα.

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της αστυνομίας στην πορεία συμμετείχαν περίπου 200.000 άτομα. Καθώς η αστυνομία και οι έφιππες δυνάμεις καταστολής προσπαθούσαν να ελέγξουν το πλήθος ξεκίνησαν επεισόδια τα οποία συνεχίστηκαν όλη τη νύχτα και ήταν ό,τι χειρότερο είχε δει το Λονδίνο τα τελευταία 100 χρόνια.

Η προφανής αντιδημοτικότητα του φόρου προκάλεσε τις πρώτες αμφιβολίες για την ηγεσία της Μάργκαρετ Θάτσερ.

Τους επόμενους μήνες, διάφορες ενώσεις σε όλη τη χώρα προέτρεπαν τον κόσμο να μην πληρώσει την Κοινοτική Εισφορά, κάτι που εφάρμοσαν πολλοί, μέχρι τότε νομοταγείς πολίτες.

Ενώ το προηγούμενο τέλος είχε βαρύνει τους ιδιοκτήτες ακινήτων, ο κεφαλικός φόρος βάρυνε όλους τους ενήλικες.

Παρά τις πιέσεις της κοινής γνώμης και των συναδέλφων της να αποσύρει τον φόρο, η Μάργκαρετ Θάτσερ δεν υπέκυψε και θεώρησε τη διατήρηση του ζήτημα προσωπικής υπερηφάνειας, αγνοώντας κάτι πολύ απλό: σε κάποιες περιπτώσεις πρέπει να παραμερίζουμε τις αρχές μας για χάρη της κοινής λογικής ή της δημοκρατίας.

Καθώς αυξανόταν το ποσοστό εκείνων που δεν πλήρωναν και οι δημοσκοπήσεις έδειχναν πως η συντριπτική πλειοψηφία των Βρετανών ήταν κατά της Κοινοτικής Εισφοράς, η δημοτικότητα των Συντηρητικών κατρακύλησε στις δημοσκοπήσεις και πλέον η Μάργκαρετ Θάτσερ είχε γίνει βάρος για το κόμμα.

Η παραίτηση της Θάτσερ

Τον Νοέμβριο του 1990 στην κομματική ψηφοφορία που έγινε για την εκλογή προέδρου, ο Μάικλ Χέσελταϊν κέρδισε ποσοστό 40%, στερώντας από την αντίπαλό του τη διαφορά που θα της έδινε μια ξεκάθαρη νίκη. Η Μάργκαρετ Θάτσερ προτίμησε να μη ρισκάρει μια ενδεχόμενη ήττα σε μια δεύτερη μυστική ψηφοφορία και παραιτήθηκε από πρωθυπουργός και πρόεδρος του κόμματος.

Στην επόμενη ψηφοφορία νικητής αναδείχθηκε ο Τζον Μέιτζορ.

Διόρισε τον Μάικλ Χέσελταϊν υπουργό περιβάλλοντος και του ανέθεσε το έργο της αντικατάστασης της Κοινοτικής Εισφοράς.

Τον επόμενο Μάρτιο ανακοινώθηκε η καθιέρωση του δημοτικού φόρου- ενός φόρου που βασιζόταν στην εμπορική αξία των ακινήτων- ο οποίος τέθηκε σε ισχύ το 1993.

Ο λαός δεν ξέχασε ποτέ την σκληρή πολιτική της Θάτσερ και όταν πέθανε δεν ήταν λίγοι αυτοί που πανηγύρισαν!

ΠΗΓΗ: ΤΑ Μεγαλύτερα Λάθη της Ιστορίας, Ian Whitelaw, εκδόσεις Κλειδάριθμος

Διαβάστε στη “ΜτΧ”: Το «Θάτσεργκεϊτ» ήταν φάρσα του πανκ συγκροτήματος Crass! Τι έλεγε η περιβόητη κασέτα με τη συζήτηση Ρήγκαν και Θάτσερ για τον πόλεμο στα Φώκλαντ και την πυρηνική αναμέτρηση με τους Σοβιετικούς. Οι Αμερικανοί θα βομβάρδιζαν ακόμα και το Λονδίνο