Η Λιζ Τρας νέα πρωθυπουργός της Βρετανίας. Από την αντιμοναρχική Αριστερά, υπέρμαχος του BREXIT και οπαδός της Θάτσερ

Η Λιζ Τρας νέα πρωθυπουργός της Βρετανίας. Από την αντιμοναρχική Αριστερά, υπέρμαχος του BREXIT και οπαδός της Θάτσερ

Δύο μήνες μετά την παραίτηση του Μπόρις Τζόνσον και εν μέσω κρίσης κόστους ζωής, ο διάδοχός του στην Ντάουνινγκ Στριτ είναι πλέον γνωστός: η Λιζ Τρας είναι η νέα πρωθυπουργός της Βρετανίας.

Οι δημοσκοπήσεις, που την έφερναν μακράν μπροστά και οι Βρετανοί μπουκμέικερς που τη θεωρούσαν φαβορί, επιβεβαιώθηκαν και μετά την ανακοίνωση του αποτελέσματος της ψηφοφορίας,στην οποία συμμετείχαν τα περίπου 200.000 μέλη του Συντηρητικού Κόμματος, η 47χρονη Τρας, που παρέμεινε πιστή μέχρι το τέλος στον Τζόνσον όταν άρχισαν οι παραιτήσεις στην κυβέρνησή του στις αρχές Ιουλίου, είναι πλέον η τέταρτη πρωθυπουργός της Βρετανίας μετά το δημοψήφισμα για το Brexit το 2016 και η τρίτη γυναίκα πρωθυπουργός στην ιστορία της χώρας, μετά τη Μάργκαρετ Θάτσερ και την Τερέζα Μέι.

Η συμμετοχή κυμάνθηκε στο 82,6% και από τα 172.437 μέλη των Τόρηδων που ψήφισαν, η Τρας έλαβε 81.236 ψήφους, ο Ρίσι Σούνακ 60.399, ενώ καταμετρήθηκαν και 654 άκυρα ψηφοδέλτια.

Οι πρώτες δηλώσεις της νέας πρωθυπουργού της Βρετανίας

Η νέα πρωθυπουργός στην επινίκια ομιλία της ανέφερε ότι είναι τιμή της που εξελέγη ηγέτης των Τόρηδων και ευχαρίστησε με χιούμορ τα μέλη του κόμματος που «διοργάνωσαν μια από τις εκτενέστερες συνεντεύξεις για θέση εργασίας στην ιστορία».

Η Τρας ευχαρίστησε την οικογένειά της, τους φίλους και τους υποστηρικτές της και έπλεξε το εγκώμιο των αντιπάλων της, ιδιαίτερα του Ρίσι Σούνακ, λέγοντας ότι έδειξαν «το εύρος και το βάθος σε ταλέντα του Συντηρητικού Κόμματος». Παράλληλα ευχαρίστησε τον απερχόμενο πρωθυπουργό, τον «φίλου μου, Μπόρις Τζόνσον», σημειώνοντας:

«Μπόρις, εσύ έφερες σε πέρας το Brexit. Συνέτριψες τον [ηγέτη των Εργατικών] Τζέρεμι Κόρμπιν, φρόντισες για τη διανομή των εμβολίων, όρθωσες ανάστημα στον Βλαντίμιρ Πούτιν και σε θαύμαζαν από το Κίεβο μέχρι το Καρλάιλ», σημείωσε καταχειροκροτούμενη.

Και συνέχισε: «Φίλοι και συνάδελφοί, σας ευχαριστώ για την πίστη σας σε εμένα να ηγηθώ του μεγάλου μας Συντηρητικού Κόμματος, του μεγαλύτερου πολιτικού κόμματος επί Γης».

Η Τρας υποστήριξε ότι τα πιστεύω του κόμματος «στην ελευθερία, την ικανότητα να ελέγχει κάποιος τη ζωή του, στους χαμηλούς φόρους και την προσωπική ευθύνη» βρίσκουν απήχηση στην κοινή γνώμη και γι’ αυτό το κόμμα κέρδισε στις εκλογές του 2019. Υποσχέθηκε δε να υλοποιήσει όλα εκείνα για τα οποία εξέλεξαν οι Βρετανοί ψηφοφόροι τους Τόρηδες.

Η Λιζ Τρας δεσμεύτηκε να πραγματοποιήσει τις υποσχέσεις της στους ψηφοφόρους, λέγοντας ότι οι Τόρηδες πρέπει να δείξουν ότι μπορούν να υλοποιήσουν τα υπεσχημένα την επόμενη διετία. Είπε ότι έχει ένα «τολμηρό σχέδιο» να μειώσει τους φόρους και να αναπτύξει την οικονομία του Ηνωμένου Βασιλείου. Σχετικά με το κυρίαρχο ζήτημα των αυξανόμενων λογαριασμών ενέργειας, λέει ότι θα «ανταποκριθεί με επιτυχία» όταν χειρίζεται μια κρίση, αντιμετωπίζοντας όχι μόνο τους λογαριασμούς αλλά και τα μακροπρόθεσμα ζητήματα εφοδιασμού.

Η νέα ένοικος της Ντάουνινγκ Στριτ αναλαμβάνει καθήκοντα σε ένα εκρηκτικό οικονομικό και κοινωνικό πλαίσιο: ο πληθωρισμός ξεπερνά το 10% και αναμένεται να αυξηθεί, ενώ η κατακόρυφη άνοδος των τιμών της ενέργειας απειλεί τις οικογένειες, τα σχολεία, της επιχειρήσεις και τα νοσοκομεία.

Πληθωρισμός και κοινωνική αναταραχή

Η οικονομική πολιτική βρέθηκε στο επίκεντρο της καμπάνιας των Τρας και Σούνακ, οι οποίοι κάποιες φορές έδειχναν να μην έχουν συνειδητοποιήσει τη δραματική επιδείνωση της κρίσης στη διάρκεια του καλοκαιριού.

Η Τρας προσείλκυσε τους ψηφοφόρους υποσχόμενη μαζικές μειώσεις φόρων και υιοθετώντας έναν πολύ σκληρό τόνο απέναντι στα συνδικάτα. Από την πλευρά του, ο Σούνακ, ένας πλούσιος πρώην τραπεζίτης, έχασε σε δημοτικότητα προωθώντας τον οικονομικό ρεαλισμό μακριά από «παραμύθια», με πολλά μέλη του Συντηρητικού Κόμματος να τον αντιμετωπίζουν σαν έναν τεχνοκράτη ανίκανο να κατανοήσει τις δυσκολίες των βρετανικών νοικοκυριών.

Χθες, Κυριακή, η Τρας διαβεβαίωσε μιλώντας στο BBC ότι, αν εκλεγεί πρωθυπουργός, θα δράσει «ήδη από την πρώτη εβδομάδα» για να βοηθήσει τους Βρετανούς να αντιμετωπίσουν το κόστος της ενέργειας, αρνούμενη ωστόσο να διευκρινίσει ακριβώς ποια μέτρα σκοπεύει να λάβει. Υπογράμμισε επίσης πως «μέσα σε έναν μήνα» θα παρουσιάσει ένα σχέδιο οικονομικής μεταρρύθμισης για την αντιμετώπιση της κρίσης.

Αν και κατάφερε να προσελκύσει τη βάση του Συντηρητικού Κόμματος, το οποίο κυβερνά τη Βρετανία εδώ και 12 χρόνια, το 52% των Βρετανών εκτιμά ότι θα είναι μια μέτρια ή ακόμη και μια φρικτή πρωθυπουργός, σύμφωνα με δημοσκόπηση του YouGov.

Κατά συνέπεια, δεν είναι βέβαιο ότι οι ασαφείς υποσχέσεις της θα αρκέσουν για να κατευνάσουν την αγανάκτηση των Βρετανών, με πολλούς κλάδους -από τους εργαζομένους στα μέσα μεταφοράς, τους γιατρούς, τους δικηγόρους και άλλους- να έχουν προχωρήσει ή να ετοιμάζονται να προχωρήσουν σε κινητοποιήσεις.

Τζόνσον: «Να στηρίξουμε τον νέο ηγέτη»

Κι αυτό σε μια περίοδο που ουσιαστικά υπήρχε κενό εξουσίας, με έναν πρωθυπουργό που είχε παραιτηθεί και αρνούνταν να λάβει μέτρα για να ανακουφίσει τους Βρετανούς, που απείχε από σημαντικές συνεδριάσεις και έκανε δύο ταξίδια στο εξωτερικό με την οικογένειά του.

Αν και οι Τρας και Σούνακ υπόσχονταν να φέρουν την «αλλαγή» μετά την εποχή Τζόνσον που σημαδεύτηκε από σκάνδαλα, ήδη ο πρώην πρωθυπουργός λείπει σε ένα μέρος των ψηφοφόρων των Συντηρητικών, κυρίως στους ηλικιωμένους, λευκούς άνδρες.

Αν και προτιμούσε την Τρας στην Ντάουνινγκ Στριτ, ο Τζόνσον δεν στήριξε δημοσίως κανέναν από τους δύο υποψήφιους και εκτίμησε χθες σε αποχαιρετιστήριο μήνυμά του, που δημοσιεύτηκε στη Sunday Express, ότι έχει έρθει η ώρα «να στηρίξουμε τον νέο ηγέτη με όλη μας την καρδιά», σχολιάζοντας ότι τόσο η Τρας όσο και ο Σούνακ είναι «περισσότερο από ικανοί» να αναλάβουν τη θέση.

Δεν απέκλεισε εξάλλου να επιστρέψει και ο ίδιος στην πολιτική.

Αύριο, Τρίτη, ο Τζόνσον θα πάει στην καλοκαιρινή οικία της βασίλισσας Ελισάβετ Β’ στο Μπαλμόραλ της Σκωτίας για να της υποβάλει την παραίτησή του. Θα ακολουθήσει ο διάδοχός του, ο 15ος πρωθυπουργός που θα δει η Ελισάβετ στη διάρκεια της βασιλείας της.

Η νέα πρωθυπουργός θα επιστρέψει στη συνέχεια στο Λονδίνο για να εκφωνήσει ομιλία έξω από τον αριθμό 10 της Ντάουνινγκ Στριτ και να ανακοινώσει τα μέλη της κυβέρνησής του.

Ποια είναι η Λιζ Τρας

Το πολιτικό ταξίδι της Λιζ Τρας ξεκίνησε από την αντιμοναρχική Αριστερά, για να καταλήξει τελικά σκληροπυρηνική δεξιά, υπέρμαχος του Brexit, που θεωρεί εαυτήν διάδοχος της «Σιδηράς Κυρίας» της Βρετανίας, Μάργκαρετ Θάτσερ.

Έξι υπουργικά πόστα υπό τρεις πρωθυπουργούς -ανάμεσά τους και 11 μήνες στο Φόριν Όφις- περιλαμβάνει η θητεία της στην κυβέρνηση, αλλά πολλοί Βρετανοί ομολογούν ότι γνωρίζουν ελάχιστα για την Τρας, σε αντίθεση με τον Μπόρις Τζόνσον, που από αρθρογράφος, δεινός ομιλητής και δήμαρχος του Λονδίνου είχε καταφέρει να αλώσει την Ντάουνινγκ Στριτ.