Η “κλεμμένη Ελλάδα” στα μουσεία της Ευρώπης. Πώς η Αφροδίτη της Μήλου και η Νίκη της Σαμοθράκης κατέληξαν στο Λούβρο και τα γλυπτά του Επικούρειου Απόλλωνα στο Βρετανικό Μουσείο (νέα εκπομπή)

Τις αρπαγές αρχαιοτήτων των αρχαιοκαπήλων που ακολούθησαν το παράδειγμα του Έλγιν παρουσιάζει η «Μηχανή του Χρόνου», το Σάββατο 7 Φεβρουαρίου στις 19.15 στη ΝΕΡΙΤ.

Στο δεύτερο μέρος του μεγάλου αφιερώματος στις ελληνικές αρχαιότητες που βρίσκονται στο εξωτερικό, η εκπομπή ερευνά τη δράση της ομάδας του Βρετανού Κόκερελ, που μετά το ταξίδι στην Αίγινα και την αρπαγή των γλυπτών από το ναό της Αφαίας, συνέχισε την περιήγηση του στην ελληνική επικράτεια  με σκοπό την αρπαγή και άλλων αρχαιοτήτων.

Έτσι  έβαλε στο στόχαστρο το περίφημο Ναό του Επικούρειου Απόλλωνα στην Ηλεία.

Ο ναός που υπήρξε έργο του Ικτίνου, αποκαλείται  Παρθενώνας της Πελοποννήσου και είχε την ίδια τύχη με τον Παρθενώνα της Ακρόπολης. Λεηλατήθηκε από τους Ευρωπαίους “αρχαιόφιλους” με αποτέλεσμα 23 πλάκες από τη ζωφόρο να καταλήξουν στο Βρετανικό Μουσείο.

Η Αφροδίτη της Μήλου και η Νίκη της Σαμοθράκης

Η εκπομπή παρουσιάζει ακόμα το χρονικό της αρπαγής δύο αγαλμάτων αποτελούν εδώ και περισσότερο από δύο αιώνες, πόλο έλξης για εκατομμύρια τουρίστες στο μουσείο του Λούβρου. Την Αφροδίτη της Μήλου και τη Νίκη της Σαμοθράκης.

Το άγαλμα της Αφροδίτης βρέθηκε από έναν ντόπιο αγρότη, αλλά μετά από διαπραγματεύσεις και διαμάχες στο λιμάνι του νησιού κατέληξε στα χέρια των Γάλλων.

Οι Οθωμανοί για μια ακόμη φορά έδωσαν με ευκολία άδεια να απομακρυνθούν κομμάτια της αρχαιοελληνικής πολιτιστικής κληρονομιάς. Εκτός από τη στήριξη των Οθωμανών, οι αρχαιοκάπηλοι είχαν και τη στήριξη των χωρών τους, που επιδίδονταν επίσημα σε κυνήγι ελληνικών αρχαιοτήτων.

Με την ίδια άνεση εξασφάλισε την άδεια και ο Γάλλος Κάρολος Σαμπουαζό για να ανασκάψει και αρχαιότητες από τη Σαμοθράκη. Ένας Έλληνας εργάτης βρήκε το άγαλμα της Νίκης και με συνοπτικές διαδικασίες, το γλυπτό κατέληξε και αυτό στο μουσείο του Λούβρου, όπου σήμερα εκτίθεται σε περίοπτη θέση.

Από τον κολοσσό της Δήλου στις  ¨Μαγεμένες¨ της Θεσσαλονίκης

Η εκπομπή κάνει μια μικρή στάση στη Δήλο, το Ιερό νησί του Απόλλωνα, το οποίο δέχτηκε κατά καιρούς λεηλασίες.

Σε αυτό βοήθησε τα γεγονός ότι το νησί δεν κατοικείτο. Έτσι το κολοσσιαίο άγαλμα των Ναξίων, που ήταν αφιερωμένο στον Απόλλωνα, το άρπαξαν Ενετοί και στη συνέχεια καταστράφηκε. Αλλά και ένα από τα περίφημα λιοντάρια κατέληξε στη Βενετία αλλά εκεί “αποκεφαλίστηκε για να αποκτήσει νέο κεφάλι με χαίτη…

Τελευταίος σταθμός της εκπομπής είναι στη Θεσσαλονίκη, που δεν έμεινε αλώβητη από τη μανία των αρχαιοκαπήλων.

Ο Γάλλος παλαιογράφος Εμμανουέλ Μιλέρ, έφτασε στην πόλη έχοντας εντολή να αρπάξει ένα ολόκληρο κτίσμα που βρισκόταν στην εβραϊκή αγορά και το οποίο κοσμούσαν 4 μαρμάρινες ανάγλυφες κολόνες.

Λόγω της έλλειψης υποδομής, αλλά και της αντίδρασης των κατοίκων, ο Μιλέρ άρπαξε τελικά μόνο τις κολόνες, που βρίσκονται και αυτές στο μουσείο του Λούβρου.

Η εκπομπή παρουσιάζει το χρονικό της αρπαγής, αλλά και γιατί τα συγκεκριμένα γλυπτά ονομάζονται Μαγεμένες και ποια σχέση έχουν με τον Μέγα Αλέξανδρο.