Η ιστορική κατάδυση του Τζέιμς Κάμερον στο βαθύτερο μέρος της γης. Ποιος τον ξεπέρασε και έφτασε στα 11 χιλιάδες μέτρα!

Το βαθύτερο σημείο των ωκεανών, η Τάφρος των Μαριανών, εντοπίζεται στον Ειρηνικό. Έχει βάθος 10.927 μέτρα!

H πρώτη κατάδυση έγινε το 1960 από τους Ντον Γουόλς και Ζακ Πικάρντ, ενώ η δεύτερη πραγματοποιήθηκε μισό αιώνα αργότερα, όχι από κάποιον έμπειρο δύτη, αλλά από τον Καναδό σκηνοθέτη Τζέιμς Κάμερον!

Η Τάφρος τοποθετείται νοτιανατολικά των νήσων Μαριανών, οι οποίες αποτελούν κοινοπολιτεία σε πολιτική ένωση με τις ΗΠΑ. Χαρακτηρίστηκε εθνικό μνημείο των Ηνωμένων Πολιτειών το 2009 επί Προέδρου Τζορτζ Ουόκερ Μπους.

Όταν στον πυθμένα του ωκεανού δύο τεκτονικές πλάκες συγκρούονται, η μία βυθίζεται κάτω από την άλλη στον μανδύα της Γης. Αποτέλεσμα είναι η δημιουργία τάφρου.

Στο βαθύτερο θαλάσσιο σημείο της Γης επικρατούν ακραίες συνθήκες. Η πίεση υπολογίζεται στα 1.086 bar, αριθμός που ισοδυναμεί 1.100 φορές με την κανονική ατμοσφαιρική πίεση στην επιφάνεια της θάλασσας. Επιπλέον, λόγω του τεράστιου βάθους, επικρατεί αέναο σκοτάδι και η θερμοκρασία είναι μόλις λίγο μεγαλύτερη από μηδέν βαθμούς.

Η πρώτη αποστολή στην Τάφρο των Μαριανών

Το απίστευτα βαθύ σημείο κάνει δύσκολη τη διαδικασία μέτρησής του, πόσο μάλλον παλαιότερα, που υπήρχαν περιορισμένα μέσα. Η πρώτη απόπειρα καταγραφής του έγινε το 1875, μέσω ηχοβολιστικής συσκευής. Το εργαλείο σημείωσε ότι η Τάφρος έφτανε τα 8.184 μέτρα.

Το 1899 καταγράφηκε βάθος 9.183 μέτρα, το 1957 10.990 μέτρα, το 1984 10.924 μέτρα και το 2011 10.994 μέτρα.

Στις 23 Ιανουαρίου 1960 και ώρα 1:06 μ.μ., ο υποπλοίαρχος του Ναυτικού των ΗΠΑ Ντον Γουόλς και ο Ελβετός ωκεανογράφος Ζακ Πικάρ, με το βαθύσκαφος «Τεργέστη», κατάφεραν φτάσουν στο σημείο που κανένας άλλος άνθρωπος δεν είχε κατορθώσει έως τότε.

Έκαναν κατάδυση στην Τάφρο των Μαριανών και κατάφεραν να παραμείνουν 20 λεπτά, φτάνοντας σε βάθος 10.916 μέτρων

Πριν από την ιστορική κατάδυση, οι επιστήμονες δεν ήταν σίγουροι αν θα μπορούσε να υπάρξει ζωή κάτω από τόσο ακραία πίεση.

Όσο βρισκόταν το «Τεργέστη» στο βυθό, ο Πικάρ ανέφερε ότι οι προβολείς του βυθύσκαφους έριξαν φως σε ένα θαλάσσιο πλάσμα

Στο βιβλίο του είχε γράψει: «Εδώ, σε μια στιγμή, ήταν η απάντηση που είχαν ζητήσει οι βιολόγοι εδώ και δεκαετίες. Θα μπορούσε να υπάρχει ζωή στα μεγαλύτερα βάθη του ωκεανού; Θα μπορούσε!». Όμως, οι επιστήμονες ήταν επιφυλακτικοί.

Απάντηση σε αυτά τα ερωτήματα θα έδινε μια κατάδυση 52 χρόνια αργότερα. Δε θα γινόταν από κάποιον έμπειρο δύτη, αλλά από τον σκηνοθέτη Τζέιμς Κάμερον!

Η κατάδυση του Τζέιμς Κάμερον στην Τάφρο των Μαριανών

Στις 26 Μαρτίου 2012, ο διάσημος Καναδός σκηνοθέτης, με το υποβρύχιο «Deepsea Challenger», στο πλαίσιο επιστημονικής επιχείρησης σε συνεργασία με το National Geographic, έφτασε σε βάθος 10.898 μέτρων, σημειώνοντας ρεκόρ στην κατηγορία σόλο κατάδυσης.

Η κατάδυση κράτησε 2 ώρες και 36 λεπτά, ενώ η ανάδυση από το βυθό ήταν ταχύτερη από την αναμενόμενη, καθώς διήρκησε μόλις 70 λεπτά.

Το υποβρύχιο διέθετε δειγματολήπτη ιζήματος, ρομποτικό βραχίονα, ένα εργαλείο το οποίο ρουφά μικρά θαλάσσια πλάσματα για ανάλυση και μετρητές θερμοκρασίας, αλατότητας και πίεσης.

«Ο Τζιμ θα είναι λίγο άκαμπτος και θα πονάει από τη στενή θέση, αλλά είναι σε πολύ καλή κατάσταση για την ηλικία του, οπότε δεν περιμένω κανένα απολύτως πρόβλημα», είχε πει μακροχρόνιος φίλος του σκηνοθέτη.

Πριν από την κατάδυση, ο διάσημος σκηνοθέτης έλαβε την απαραίτητη εκπαίδευση και υπεβλήθη σε προσομοιώσεις, για να μπορέσει να ανταπεξέλθει σωματικά και ψυχολογικά την κατάδυση στην Τάφρο των Μαριανών.

Το ρεκόρ του Κάμερον έσπασε λίγο αργότερα. Η επόμενη κατάδυση άγγιξε τα 11 χιλιάδες μέτρα!

Το παγκόσμιο ρεκόρ κατέχει πλέον ο Βίκτορ Βέσκοβο και το πέτυχε στις 28 Απριλίου 2019. Ο αμερικανός εξερευνητής κατέβηκε σε βάθος 35.853 ποδιών (10.927 μέτρα) με το υποβρύχιο του, DSV Limiting Factor. Το στοίχημα δεν ήταν απλά να ξεπεράσει το προηγούμενο ρεκόρ, αλλά να βοηθήσει στην κατανόηση της υποθαλάσσιας ζωής της τάφρου.

Ανάμεσα στα υποβρύχια πλάσματα που συνάντησε ο Vescovo ήταν ένα σαλιγκάρι στα 8.000 μέτρα και ένα σκουλήκι του κουταλιού (Echiura) στα σχεδόν 7.000 μέτρα, το βαθύτερο επίπεδο στο οποίο είχε συναντηθεί ποτέ το είδος.

Ο Βέσκοβο καταδύθηκε στο σημείο για δεύτερη φορά την 1η Μαΐου και έγινε ο πρώτος άνθρωπος που βούτηξε στο Challenger Deep δύο φορές, βρίσκοντας «τουλάχιστον τρία νέα είδη θαλάσσιων ζώων».

Ο Βέσκοβο πέταξε και στο διάστημα με το New Shepard , ως μέρος της αποστολής Blue Origin NS-21 το 2022.

Οι επιστήμονες  πιστεύουν ότι υπάρχουν πολλά νέα είδη που περιμένουν να ανακαλυφθούν και πολλά αναπάντητα ερωτήματα σχετικά με το πώς τα ζώα μπορούν να επιβιώσουν σε αυτές τις ακραίες συνθήκες.