Η ιστορική επιστολή του Τολστόι, που ενέπνευσε τον Γκάντι να αγωνιστεί με ειρηνικά μέσα. Τι έγραφε ο λογοτέχνης

Οι αρχές του Μαχάτμα Γκάντι για μη βία, στον αγώνα για την ανεξαρτησία της Ινδίας έχουν ως βάση την αρχαία ηθική λογοτεχνία των Ταμίλ, γνωστή ως Τιρουκκουράλ ή Κουράλ. Αν και αποτελεί κομμάτι της ινδικής κουλτούρας, ο Γκάντι την αγνοούσε. Όμως χάρη στον Λέοντα Τολστόι, ο Γκάντι ξεκίνησε να μελετά τα Τιρουκκουράλ, κάτι που σύντομα θα άλλαζε τη ζωή του αλλά και την ιστορία της Ινδίας

του συνεργάτη ιστορικού Κωνσταντίνου Λαγού

Λέων Τολστόι και Τάρακ Ναθ Ντας

 Στις 14 Δεκεμβρίου 1908 ο Λέων Τολστόι έγραψε επιστολή στον Τάρακ Ναθ Ντας, έναν από τους πρωτοπόρους αγωνιστές για την ανεξαρτησία της Ινδίας. Ο Ντας ζούσε αυτοεξόριστος την Αμερική, απ’ όπου είχε απευθύνει δύο επιστολές στο διάσημο Ρώσο συγγραφέα και στοχαστή. Σε αυτές του ζητούσε να υποστηρίξει τον αγώνα των Ινδών κατά της αποικιοκρατίας. Επιπλέον, τον ρωτούσε την άποψή του για το πως θα ήταν δυνατό να νικήσουν την πανίσχυρη βρετανική αυτοκρατορία.

Ο 80χρονος τότε Λέων Τολστόι, ήταν γνωστός και για το κίνημά του για την αυτοδιάθεση των λαών και την παγκόσμια ειρήνη.

«Επιστολή σ’ ένα Ινδουιστή»

Στην επιστολή του προς τον Τάρακ Ντας, ο Τολστόι υποστήριξε ότι μόνο μέσω της αρχής της αγάπης θα μπορούσαν οι Ινδοί να αποκτήσουν την ανεξαρτησία τους. Σε αυτά συμπεριλαμβάνονταν ειρηνικές μορφές διαμαρτυρίας που δεν θα προκαλούσαν απώλεια ανθρώπινης ζωής. Πρότεινε απεργίες, άοπλες διαδηλώσεις κ.ά.

Ο Τολστόι επισήμανε στον Ντας ότι η τακτική αυτή αναλύονταν στα έργα του αρχαίου Ινδού συγγραφέα Σουάμι Βιβεκανάντα, γνωστά ως “Τιρουκκουράλ”, τα οποία ο Τολστόι ανέφερε ως “Κουράλ των Ινδουιστών”. Πρόκειται για φιλολογική πηγή της αρχαίας ηθικής λογοτεχνίας των Ταμίλ.

Ο Τάρακ Ντας δημοσίευσε αρχικά την επιστολή του Τολστόι στην ινδική εφημερίδα «Free Hindustan». Στη συνέχεια αυτή αναδημοσιεύτηκε σε πολλά έντυπα σ’ όλο τον κόσμο. Γρήγορα έγινε γνωστή με τον τίτλο «Επιστολή σ’ ένα Ινδουιστή».

Μοχάντας Καραμτσάντ Γκάντι

Ο νεαρός Ινδός δικηγόρος Μοχάντας Καραμτσάντ Γκάντι, που αργότερα πήρε το προσωνύμιο «Μαχάτμα», τη διάβασε στη Νότιο Αφρική όπου ζούσε. Είχε μόλις ξεκινήσει τον αγώνα του εναντίον της τοπικής κυβέρνησης για να πάψουν οι ρατσιστικές διακρίσεις σε βάρος των Ινδών.

Ο Γκάντι συγκλονίστηκε από τον περιεχόμενο της επιστολής του Τολστόι. Μάλιστα, του έκανε μεγάλη εντύπωση που ένας Ρώσος, γνώριζε τόσο καλά την αρχαία ινδική λογοτεχνία. Ακόμη και δυσεύρετες φιλολογικές πηγές που ο ίδιος ο Γκάντι αγνοούσε, αν και ήταν μορφωμένος Ινδός.

Η επιστολή εισήγαγε τον Γκάντι στα Τιρουκκουράλ, τα οποία μαζί με το βιβλίο του Τολστόι «Η Βασιλεία του Θεού είναι μέσα σου», θα αποτελούσαν την ιδεολογική βάση του ειρηνικού αγώνα του για την ανεξαρτησία της Ινδίας.

Τολστόι και Γκάντι

Τον Οκτώβριο του 1909, ο Γκάντι έγραψε στον Τολστόι, για να του επιβεβαιώσει, ότι πράγματι ήταν ο συγγραφέας της επιστολής ώστε να την ανατυπώσει στην εφημερίδα «Indian Opinion», που εξέδιδε στην Νότιο Αφρική.

Ο Τολστόι απάντησε στον Γκάντι και έτσι ξεκίνησε αλληλογραφία μεταξύ τους. Ο Γκάντι μετέφρασε την «Επιστολή σ’ ένα Ινδουιστή» από τα αγγλικά στη μητρική του γλώσσα -Γκουτζαράτι- και την έστειλε στην Ινδία. Στόχος του ήταν να τη μάθουν και οι συμπατριώτες του που είχαν ξεκινήσει να μάχονται εναντίον της βρετανικής αποικιοκρατίας.

Ο Γκάντι αναφέρει στα απομνημονεύματά του τον Τολστόι ως το «μεγαλύτερο απόστολο της μη-βίας της σύγχρονης εποχής». Επιπλέον, έδωσε το όνομα του στη φάρμα-«ασράμ» (είδος ινδουιστικού πνευματικού ιδρύματος-μοναστηριού) στο Τραανσβάλ στην Νότιο Αφρική, που αποτελούσε κέντρο του κινήματός του κατά των ρατσιστικών διακρίσεων των Ινδών σε αυτή τη χώρα.

Ο Τολστόι πέθανε τον Νοέμβριο  1910, ένα μόλις χρόνο αφού ξεκίνησε να αλληλογραφεί με τον Γκάντι. Έτσι δεν έμαθε ποτέ ότι ο νεαρός Ινδός δικηγόρος, όχι μόνο ακολούθησε κατά γράμμα τις συμβουλές του, αλλά ότι αυτές οδήγησαν τελικά στην ανεξαρτησία της Ινδίας το 1947.

Ο Τάρακ Ναθ Ντας έζησε αρκετά χρόνια ώστε να δει το τέλος βρετανικής αποικιοκρατίας στην Ινδία. Πέθανε το 1958 στις ΗΠΑ, ακριβώς μισό αιώνα αφού είχε γίνει αποδέκτης της ιστορικής επιστολής του Τολστόι.

Δείτε εδώ μία κινηματογραφική λήψη από τη γιορτή για τα 80 χρόνια του Τολστόι το 1908, τη χρονιά που έγραψε την «Επιστολή σ’ ένα Ινδουιστή» https://en.wikipedia.org/wiki/File:Leo_Tolstoy-1908.webm