Η ιστορική χερσόνησος όπου οι Έλληνες παρατάχθηκαν εναντίον των Περσών. Δείτε από ψηλά την Κυνόσουρα (drone)

Στα ανατολικά της Σαλαμίνας, απέναντι από την Ψυττάλεια και το Πέραμα, βρίσκεται η Κυνόσουρα, μια μακρόστενη λωρίδα γης που διαδραμάτισε καθοριστικό ρόλο σε μία από τις σημαντικότερες μάχες της παγκόσμιας ιστορίας: τη Ναυμαχία της Σαλαμίνας.

H ονομασία Κυνόσουρα σημαίνει “ουρά σκύλου” (< κύων + ουρά) και υπάρχουν δύο εκδοχές για την προέλευσή της: είτε λόγω του χαρακτηριστικού σχήματος της χερσονήσου που μοιάζει με ουρά σκύλου είτε επειδή θάφτηκε εκεί κάποιο σκυλί, ενδεχομένως του Ξάνθιππου.

Κατά μήκος της Κυνόσουρας και μέχρι τη νησίδα του Αγίου Γεωργίου πιο βόρεια, είχε παραταχθεί ο ελληνικός στόλος, για να αντιμετωπίσει τον περσικό.

Η μορφολογία της χερσονήσου εμπόδιζε μια μαζική επίθεση των ανδρών του Ξέρξη και ο Θεμιστοκλής, που γνώριζε καλά πώς να εκμεταλλευτεί τα μελτέμια υπέρ των Ελλήνων, εγκλώβισε τους Πέρσες στα στενά της Σαλαμίνας και τους κατατρόπωσε.

Σε αντίθεση με τον Σπαρτιάτη Ευρυβιάδη, ο Αθηναίος στρατηγός πίστευε ότι, αν οι Έλληνες αγωνίζονταν σε ανοιχτή θάλασσα, δεν θα είχαν καμία ελπίδα νίκης.

Θεωρούσε ιδανικό μέρος για τη ναυμαχία τα στενά, διότι εκεί τα πολυάριθμα περσικά πλοία δεν θα μπορούσαν να αναπτυχθούν. Εκ του αποτελέσματος δικαιώθηκε και “έγραψε” ιστορία, το Σεπτέμβριο του 480 π.Χ..

Το μνημείο των “Σαλαμινομάχων” και το σχέδιο αποκατάστασης

Στην Κυνόσουρα, πάνω σε ένα μικρό λόφο, ο επισκέπτης θα δει τον λεγόμενο “Τύμβο των Σαλαμινομάχων”, ένα μνημείο που φιλοτεχνήθηκε από τον γλύπτη Αχιλλέα Βασιλείου προς τιμήν των πεσόντων της ναυμαχίας. Σε κοντινή απόσταση από την ακτή, είναι ορατό και το “κουφάρι” ενός ναυαγισμένου πλοίου.

Στο άκρο της χερσονήσου υπάρχει ένα σύμπλεγμα ερειπωμένων πετρόχτιστων κτηρίων και οι εγκαταστάσεις ενός παλιού λατομείου. Σύμφωνα με μελέτες, κατασκευάστηκαν την περίοδο του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, ενώ η τσιμεντένια οχύρωση που τα περιβάλλει φαίνεται ότι προστέθηκε την περίοδο 1936-41.

Το 2021, το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο ενέκρινε μελέτη με σκοπό την αποκατάσταση των κτισμάτων και τη μετατροπή τους σε χώρους πολιτισμού που θα αναβαθμίσουν την περιοχή και γενικότερα την πόλη της Σαλαμίνας.

Οι προτάσεις περιλαμβάνουν τη δημιουργία ψηφιακών εφαρμογών για τη ναυμαχία της Σαλαμίνας, εκθέσεων και προσομοιώσεων για την ελληνική πολεμική ναυτική ιστορία.

Δείτε τη χερσόνησο της Κυνόσουρας μέσα από τα εντυπωσιακά εναέρια πλάνα του συνεργάτη μας, Michael Miller:

Πηγή κεντρικής φωτογραφίας: Michael Miller