Το Χίλτον χτίστηκε σε οικόπεδο του στρατού και αρχικά δεν έτυχε καθολικής αποδοχής. Τι δείχνουν τα αρχαϊκά ανάγλυφα του Μόραλη

Mετά από 59 χρόνια λειτουργίας έκλεισε ένα από τα δημοφιλή τοπόσημα της Αθήνας, το ξενοδοχείο Hilton Athens, προκειμένου να ολοκληρωθούν οι εργασίες ανακατασκευής του και να μετονομαστεί.

Όλα ξεκίνησαν στις αρχές του 1957, όταν η τότε κυβέρνηση αποδέχτηκε την πρόταση του εφοπλιστή Απόστολου Πεζά και του Κόνραντ Χίλτον, για την ανέγερση ενός πολυτελούς ξενοδοχείου στην Αθήνα.

Στη συνέχεια με απόφαση του Κωνσταντίνου Καραμανλή παραχωρήθηκε το οικόπεδο επί των οδών Βασιλίσσης Σοφίας και Βασιλέως Κωνσταντίνου έκτασης 16.000 πήχεων αντί 750.000 δολαρίων. Τότε στην συγκεκριμένη έκταση φιλοξενούνταν στρατιωτικές υπηρεσίες, οι οποίες μεταφέρθηκαν αλλού.

Ωστόσο κατά τη διάρκεια του έργου, η ξαφνική πτώχευση του εφοπλιστή Πεζά, τον ανάγκασε να πουλήσει τις μετοχές του στον Στρατή Ανδρεάδη της Ιονικής Τράπεζας, ο οποίος ταυτίστηκε με το έργο.

Αεροφωτογραφία του υπό κατασκευή ξενοδοχείου. © ΑΡΧΕΙΟ HILTON ATHENS

Το ξενοδοχείο οικοδομήθηκε την περίοδο 1958-1963, σε μελέτη των αρχιτεκτόνων Εμμανουήλ Βουρέκα, Προκόπη Βασιλειάδη, Σπύρου Στάικου και Αντώνη Γεωργιάδη.

Η ανέγερσή του σηματοδότησε την είσοδο της χώρας στην παγκόσμια τουριστική αγορά πολυτελείας, αποτελώντας και το ίδιο ένα κατεξοχήν σύμβολο της μεταπολεμικής ανάπτυξης της χώρας. 

Ποιος ήταν ο αρχιτέκτων Εμμανουήλ Βουρέκας

Ο Βουρέκας σπούδασε στη Σχολή Αρχιτεκτονικής της Δρέσδης και εκεί μυήθηκε στα μοντέρνα κινήματα της αρχιτεκτονικής. Με την επιστροφή του στην Ελλάδα  εφάρμοσε μια μοντέρνα αστική αρχιτεκτονική, στην οποία ενέταξε και παλαιότερα στοιχεία αλλά με αφαιρετικό τρόπο.

Χαρακτηριστικά του ήταν τα νεοκλασικά μπαλούστρα στους εξώστες των πολυκατοικιών, οι στοές με τις καμάρες, οι φεγγίτες των σπιτιών, αλλά ακόμη και οι κιονοστοιχίες στο Χίλτον ή το Μέγαρο Μουσικής. Οι επαύλεις και οι πολυκατοικίες καθιέρωσαν τον Βουρέκα τα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια στην Ελλάδα, αλλά στη συνέχεια τα ξενοδοχεία και οι τουριστικές εγκαταστάσεις ήταν εκείνα που τον καταξίωσαν διεθνώς.

Ο αρχιτέκτονας του Hilton Αθηνών Εμμανουήλ Βουρέκας, ένας από τους τέσσερις που σχεδίασαν το κτίριο, μπροστά από το ξενοδοχείο κατά την κατασκευή. © ΑΡΧΕΙΟ HILTON ATHENS

Η καθηγήτρια Αρχιτεκτονικής και διευθύντρια των Αρχείων Νεοελληνικής Αρχιτεκτονικής του Μουσείου Μπενάκη κυρία Μάρω Καρδαμίτση-Αδάμη  είχε γράψει  στη μονογραφία «Ο κόσμος του Εμμανουήλ Βουρέκα»:

«Πολλά, πάρα πολλά από τα έργα του θεωρούνται σήμερα, αν όχι τα ωραιότερα της πόλης, τοπόσημά της αναμφισβήτητα, κτίρια και τουριστικά συγκροτήματα που δέθηκαν στενά με τη ζωή και την ιστορία της. Αυτό και μόνο φθάνει για να τον καταξιώσει στο πάνθεον των νεοελλήνων αρχιτεκτόνων». 

«Ένα ξενοδοχείο αμύθητου πλούτου πρόκειται να ανεγερθή εις τας Αθήνας»

Τα αρχαϊκά ανάγλυφα του Μόραλη στην πρόσοψη παραπέμπουν στην ελληνική ιστορία.

Τα ανάγλυφα του Μόραλη

Οι παραστάσεις απεικονίζουν τα κύρια στοιχεία της ελληνικής φιλοξενίας όπως την θεά Αθηνά, ένα καράβι, ένα βωμό με τις προσφορές ιερειών, αυλητρίδες που προσφέρουν διασκέδαση, έναν ίππο, καθώς και άλλα σχετικά θέματα.

Την ιδέα της δημιουργίας του Hilton Athens συνέλαβε o Ιγκόρ Πεζάς, θετός γιος και ανιψιός του εφοπλιστή Απόστολου Πεζά. Φωτο: Αρχείο Αντώνη Γεωργιάδη, Μουσείο Μπενάκη / Αρχεία Νεοελληνικής Αρχιτεκτονικής

Τα εγκαίνια του Χίλτον

Στην τελετή παρέστη και ο ίδιος ο ιδιοκτήτης της σειράς, Κόνραντ Χίλτον, ο οποίος είχε δηλώσει μεταξύ άλλων ότι “Το ξενοδοχείο Χίλτον Αθηνών είναι το ωραιότερο Χίλτον του κόσμου“.

Ο Ζαν Πολ Μπελμοντό & η Νικόλ Καλφάν στο διάσημo Galaxy bar του ξενοδοχείου (1971) © ΑΡΧΕΙΟ HILTON ATHENS

Στα πρώτα χρόνια λειτουργίας του, φιλοξένησε αρκετές δημοφιλείς προσωπικότητες, όπως αρχηγούς κρατών, καλλιτέχνες και επιστήμονες διεθνούς κύρους. Από τον Αριστοτέλη Ωνάση, τον Φρανκ Σινάτρα, τον Ίνγκμαρ Μπέργκμαν έως τον Άντονι Κουίν, αποτελούσε πάντα ένα σημείο αναφοράς του διεθνούς τζετ σετ, άλλα και των ίδιων των Αθηναίων .

Το μέλλον του Χίλτον