Η ιστορία των αναψυκτικών στην Ελλάδα, που προσπαθούσε να δροσιστεί με ό,τι έβγαζε η γη. Η εταιρία που ξεκίνησε από την Πάτρα και εξελίχθηκε σε μια μεγάλη ελληνική βιομηχανία

Ελλάδα, 1950. Στη συμβολή των οδών Γερμανού και Ηλείας, ο Παναγιώτης Μαρλαφέκας ξεκινά μια μικρή επιχείρηση παραγωγής αναψυκτικών. Η πορτοκαλάδα, η λεμονάδα και η γκαζόζα μπήκαν σε όλα τα σπίτια τη Πάτρας.

Η ΛΟΥΞ παγιώθηκε ως τον κατ΄εξοχήν ελληνικό προϊόν στα αναψυκτικά και η ιστορία της ξεκινάει από τότε που οι Έλληνες προσπαθούσαν να δροσιστούν με κάθε τρόπο, αξιοποιώντας τις λεμονιές και τις πορτοκαλιές που είχαν στους κήπους και στα κτήματά τους.

Τα αναψυκτικά στην Ελλάδα

Η ιστορία των αναψυκτικών χρονολογείται πολλούς αιώνες πριν. Η πρώτη τους αναφορά γίνεται κατά τα ρωμαϊκά χρόνια. Η εμφάνισή τους ήταν αποτέλεσμα της ανάγκης των ανθρώπων να δροσιστούν κατά τους ζεστούς μήνες του καλοκαιριού.

Στην Ελλάδα εμφανίστηκαν τον 19ο αιώνα, πριν από τη βιομηχανική επανάσταση και τις νέες μεθόδους παραγωγής.

Τα πορτοκάλια, τα λεμόνια και τα μανταρίνια ήταν τα πιο συνηθισμένα φρούτα που χρησιμοποιούνταν, εξαιτίας της αφθονίας τους στην ελληνική γη.

Μαζί με το εξαιρετικής ποιότητας νερό του Αμαρουσίου ή το παγωμένο νερό από τις πηγές της Πάρνηθας, το αποτέλεσμα ήταν εξαιρετικό και η αθηναϊκή κοινωνία δροσιζόταν τους θερινούς μήνες.

Η διανομή των αναψυκτικών γινόταν με πλανόδιους πωλητές σε μεγάλες κανάτες ή ποτήρια που στοίβαζαν προσεχτικά στα κάρα τους.

Κατά το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα έκαναν την εμφάνισή τους οι πρώτες μικρές μονάδες παραγωγής αναψυκτικών.

Με ελάχιστα τεχνολογικά μέσα, όλη η διαδικασία παραγωγής γινόταν χειροκίνητα.

Στα τέλη του 19ου αιώνα, έφτασε και στην Ελλάδα το ανθρακούχο νερό, ενώ ταυτόχρονα αξιοποιήθηκαν οι πηγές και σε άλλα μέρη της χώρας.

Το 1924 τα αναψυκτικά “μπήκαν” στη γυάλινη φιάλη με τη χαρακτηριστική γυάλινη μπίλια σαν πώμα.

Μέχρι το 1950, σχεδόν κάθε ελληνική πόλη είχε και τη δική της μικρή βιοτεχνία παραγωγής αναψυκτικών.

Σε αυτό βέβαια συνέβαλε και η διαφήμιση, η οποία με πρωτότυπα σλόγκαν έδινε μερικές φορές στα αναψυκτικά θεραπευτικές ιδιότητες, αν και μερικές ακραίες ρεκλάμες τα παρουσίαζαν σχεδόν ως θαυματουργά.

Τη δεκαετία του 1980, με την εισβολή των πολυεθνικών εταιριών παραγωγής αναψυκτικών, οι περισσότερες μικρές επιχειρήσεις δεν άντεξαν στον ανταγωνισμό και έκλεισαν.

Υπήρχαν όμως και περιπτώσεις όπου μικρές βιοτεχνίες κατάφεραν να αντεπεξέλθουν, όπως η αχαϊκή εταιρεία του Παναγιώτη Μαρλαφέκα.

Η γέννηση της “ΛΟΥΞ”

Τη δεκαετία του 1950 στην Πάτρα υπήρχαν 11 μικρές επιχειρήσεις παραγωγής αναψυκτικών.

Μία από αυτές ήταν και η “ΛΟΥΞ” του Παναγιώτη Μαρλαφέκα.

Χωρίς σύγχρονα τεχνολογικά μέσα, η παραγωγική γινόταν με το χέρι, ενώ η διανομή των αναψυκτικών στα καφενεία και τα εστιατόρια της περιοχής πραγματοποιούταν με κάρα.

Το όνομα της εταιρίας του δεν το σκέφτηκε ο ίδιος. Ανάθεσε αυτήν τη δουλειά σε έναν πατρινό μουσικοσυνθέτη και του ζήτησε να φτιάξει μια λίστα με ονόματα.

Ο Μαρλαφέκας επέλεξε τη λέξη “λουξ”.

Εκείνη την περίοδο, η Ελλάδα μόλις είχε βγει από μια αιματηρή εμφύλια σύρραξη.

Η λέξη παρέπεμπε στην πολυτέλεια ή έστω σε μια καλύτερη ζωή, την οποία είχε ανάγκη η χώρα.

Η εταιρία απασχολούσε αρχικά δέκα εργαζομένους. Όλα τα αναψυκτικά προσφέρονταν σε γυάλινες φιάλες, οι οποίες χρησιμοποιούνταν εκ νέου, αφού πρώτα απολυμαίνονταν σωστά.

Η μικρή βιοτεχνία γνώριζε σταδιακή ανάπτυξη και έφτασε μέχρι το σημείο να παράγει περίπου εκατό κιβώτια την ημέρα.

Η μεταφορά στο Κεφαλόβρυσο

Το 1972 ο Παναγιώτης Μαρλαφέκας πήρε την απόφαση να μεταφέρει τη βιοτεχνία του στο Κεφαλόβρυσο.

Η περιοχή ήταν γνωστή για τα παρθένα δάση της και το καθαρό νερό, που ήταν εξαιρετικής ποιότητας.

Παρά τις αντιδράσεις πολλών, ο ιδιοκτήτης έκανε τη σωστή κίνηση, καθώς επιθυμούσε τα προϊόντα του να έχουν την καλύτερη δυνατή ποιότητα.

Η αρχή ήταν δύσκολη, καθώς στις νέες εγκαταστάσεις δεν υπήρχαν τηλεφωνικές γραμμές, ενώ η περιοχή δεν είχε ηλεκτροδότηση.

Με μεγάλη προσπάθεια, ο Μαρλαφέκας αγόρασε μεταχειρισμένα μηχανήματα από τη Γερμανία και η εταιρεία απέκτησε μια υποτυπώδη τεχνολογική ανάπτυξη.

Η παραγωγή αυξήθηκε, όπως επίσης και το εργατικό δυναμικό.

Σε συνεργασία με τοπικούς παραγωγούς, που προμήθευαν την επιχείρηση με τα καλύτερα γεωργικά προϊόντα και τις κατάλληλες διαφημιστικές καμπάνιες, η “Λουξ”, εδραιώθηκε στο τομέα των ελληνικών αναψυκτικών.

Με σλόγκαν όπως “Η ποιότης μας είναι το νερό” ή “Λουξ με νερό Κεφαλόβρυσου” αύξησε την παραγωγή της κατά 1.000 κιβώτια την ημέρα και επεκτάθηκε σε άλλες πόλεις της Ελλάδας.

Παράλληλα, το 1980 λάνσαρε για πρώτη φορά τα αναψυκτικά σε πλαστικό μπουκάλι.

Ήταν μια από τις ελάχιστες επιχειρήσεις που αντιστάθηκαν στην επέλαση των πολυεθνικών και των διάσημων αναψυκτικών της.

Νέα εποχή για την εταιρία

Το 2003 ο Παναγιώτης Μαρλαφέκας έφυγε από τη ζωή. Τα ηνία της επιτυχημένης εταιρίας είχαν ήδη αναλάβει από 1989  οι τρεις γιοι του, Ιωάννης, Κωνσταντίνος και Πλάτωνας.

Η “Λουξ” διαθέτει πλέον τρεις υπερσύγχρονες εγκαταστάσεις παραγωγής, εμφιάλωσης και διανομής αναψυκτικών, σε Κεφαλόβρυσο, Σαραβάλι και Αίγιο, που καλύπτουν μια έκταση 33 χιλιάδων τ.μ.

Τα αναψυκτικά της εταιρίας περιέχουν 20% φυσικό χυμό κυρίως από πορτοκάλια και λεμόνια.

Παράλληλα, ήταν από τις πρώτες εταιρίες που λάνσαραν την παραδοσιακή σπιτική βυσσινάδα ως αναψυκτικό. Σε μια εποχή που η ανάπτυξη της ελληνικής παραγωγής είναι το ζητούμενο για τη στήριξη της οικονομίας, η επιχείρηση ανταποκρίνεται στην πρόκληση και επενδύει και στην εξωστρέφεια. Οι εξαγωγές της εταιρίας στο απαιτητικό διεθνές περιβάλλον, αγγίζουν το 5% του συνολικού όγκου των πωλήσεων.

Επιπλέον, λανσάρει πλέον τη νέα σειρά αναψυκτικών, τη “Λουξ PlusnLight”, που αποτελείται από αναψυκτικά με λίγε θερμίδες και φυσικά γλυκαντικά, όπως η φρουκτόζη και τα σάκχαρα φρούτων. Ο ανταγωνισμός με τις μεγάλες πολυεθνικές είναι δύσκολος. Οι ελληνικές επιχειρήσεις όμως που συνδυάζουν την παράδοση με την τεχνολογία και την ποιότητα δείχνουν ότι αντέχουν, πολλές φορές δε,  με εντυπωσιακά αποτελέσματα.

Διαβάστε στη “ΜτΧ”: Τα αναψυκτικά με ανθρακικό πωλούνταν σε φαρμακεία ως τονωτικά. Πότε βαφτίστηκε το νερό με τις φυσαλίδες «σόδα» και ποιος ήταν μακρινός πρόγονος των αναψυκτικών στο Παρίσι του 1767…