Η ιστορία της Ποπ Αρτ. Πώς απλά αντικείμενα της καθημερινότητας έκαναν την τέχνη προσιτή και κατανοητή σε όλους

Άντι Γουόρχολ, Ρόι Λιχτεστάϊν, Κιθ Χάρινγκ, Ρίτσαρντ Χάμιλτον, είναι από τα πιο γνωστά ονόματα της Ποπ Αρτ που είναι ίσως από τα πιο σημαντικά κινήματα του 20ου αιώνα και ασκεί επιρροή σε καλλιτέχνες μέχρι και σήμερα.

Ξεκίνησε από τη Μ. Βρετανία και τις ΗΠΑ μετά από το δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, τη δεκαετία του πενήντα. Σήμερα, η διακόσμηση σε πολλά σπίτια και καφετέριες έχει ως κύριο χαρακτηριστικό της διακόσμησης την κουλτούρα της Ποπ Αρτ.

Φυσικά με το πέρασμα του χρόνου και αυτή έχει αλλάξει και έχει προσαρμοστεί στην κάθε εποχή, με την έλευση νέων καλλιτεχνικών ρευμάτων και επιρροών.

Πώς ξεκίνησε η Ποπ Αρτ;

To 1952 στο Ινστιτούτο Σύγχρονης τέχνης στο Λονδίνο, μια ομάδα από νεαρούς καλλιτέχνες, συγγραφείς και αρχιτέκτονες, δημιούργησαν μια ανεξάρτητη ομάδα. Ανάμεσα τους και ο Σκωτσέζος καλλιτέχνης, Εντουάρντο Παολότσι.

Αρχικά, οι καλλιτέχνες αποκαλούνταν ως Νεο-Νταντά, από τον πρόδρομο της Ποπ Αρτ τον Νταναϊσμό. Ο Νταναϊσμός είναι ένα καλλιτεχνικό κίνημα που αναπτύχθηκε μετά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο στις εικαστικές τέχνες, το θέατρο και τη λογοτεχνία. Μια διαμαρτυρία έναντι στο πόλεμο που επηρέασε αργότερα και άλλα ρεύματα όπως αυτό της pop art. Το ίδιο διάστημα, στη Μ.Βρετανία ξεχώρισε και η βιομηχανία της ποπ μουσικής ανάμεσα στους νέους, κάτι που συνδέεται με τη τέχνη της Ποπ Αρτ.

Η ομάδα αυτή είχε ως στόχο να προκαλέσει τους καλλιτέχνες να αναμείξουν στοιχεία της λαϊκής κουλτούρας με τις εικαστικές τέχνες. Ο Παολότσι για να το πετύχει, έδειχνε διαφημίσεις, αποκόμματα από comics και γραφικές εικόνες από αμερικανικά περιοδικά στην ομάδα. Το κίνημα της Ποπ Αρτ είχε ως στόχο να “θολώσει” τα όρια μεταξύ “υψηλής” τέχνης και “υποκουλτούρας”.

Εμπνευσμένο από αυτές τις δημιουργίες, το γκρουπ ήθελε να δημιουργήσει μια μορφή τέχνης που θα έφθανε στις μάζες. Ο Παολότσι, δημιούργησε διάφορα κολάζ συνδέοντας μεταξύ τους εικόνες, όπως για παράδειγμα διαφημίσεις της coca cola με αεροπλάνα του Δεύτερου Παγκοσμίου πολέμου.

Σαν κεντρικό θέμα στο κολάζ φιγουράρει ένα εξώφυλλο από νεανικό περιοδικό. Άλλα αντικείμενα που χρησιμοποίησε η pop art ήταν κουτιά σούπας, πινακίδες, κονσέρβες, κουτιά μπέργκερ κλπ.

Σταδιακά πολλοί καλλιτέχνες άρχισαν να συνδυάζουν τις δημιουργίες τους με εικόνες από τα ΜΜΕ. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ο Νεοϋρκέζος Ρόι Λίχτεστάϊν ο οποίος εμπνεύστηκε από κόμικς και καρτούν στις αρχές της δεκαετίας του 1960 (Μίκι Μάους, Ποπάι κλπ.) καθώς και τα κόμικς της εταιρείας DC.

Το ίδιο διάστημα, αρχές δεκαετίας του 1960, ο Άντι Γουόρχολ, έγινε συνώνυμο της pop art κουλτούρας. Έφτιαχνε πορτραίτα με κύριους πρωταγωνιστές διάσημες προσωπικότητες της εποχής όπως η Τζάκι Κένεντι, o Έλβις Πρίσλεϊ, η Μέριλιν Μονρόε και η Ελίζαμπεθ Τέιλορ.

Χρησιμοποιούσε στα έργα του φωτογραφική μεταξοτυπία, ούτως ώστε όταν τα τυπώνει το αποτέλεσμα να δείχνει δημοφιλή πρόσωπα με μια καλλιτεχνική πινελιά από αυτόν.

Η μεταξοτυπία ως κύρια πρακτική και ο Άντι Γουόρχολ

Ο Άντι Γουόρχολ, χρησιμοποιούσε κατά κύριο λόγο τη μεταξοτυπία. Ένα άλλο στοιχείο του έργου του, είναι ότι συχνά, μια εικόνα επαναλαμβανόταν πολλές φορές στον ίδιο το πίνακα, ως κριτική του σύγχρονου πολιτισμού.

Η επανάληψη προσώπων έγινε η ταυτότητα του, από την οποία εύκολα αναγνωρίζεται η πατρότητα των έργων του. Το 1962 συναντιέται το παγκοσμίου φήμης πια έργο του, με τις Εικοσιπέντε Μερλίν, χρησιμοποιώντας ένα φωτογραφικό πορτρέτο της.

Το 1963 ο Γουόρχολ δημιούργησε το Warhol Factory, ένα στούντιο, που θύμιζε εργοστάσιο παραγωγής έργων τέχνης.   

Τα κύρια χαρακτηριστικά της Ποπ Αρτ

Οι εικόνες της Ποπ Αρτ είναι κατανοητές εικόνες στο κοινό. Είναι μια τέχνη δημοκρατική, που δεν απευθύνεται στην ελίτ και στα υψηλά βαλάντια. Ο αυθορμητισμός, η δημιουργική υπερβολή, η ανάλαφρη διάθεση, η σάτιρα, οι έντονες χρωματικές αντιθέσεις και η απόρριψη του παραδοσιακού είναι τα πιο διαδομένα χαρακτηριστικά για να ξεχωρίσει ένα έργο της Ποπ Αρτ από άλλα. 

Κυριαρχεί η αντίληψη, ότι δεν υπάρχει ιεράρχηση του πολιτισμού και έτσι η τέχνη μπορεί να δανειστεί από οποιαδήποτε πηγή, όπως από ταπεινά καθημερινά αντικείμενα ή την εικόνα ακριβοθώρητων σταρς. Έχει χαρακτηριστεί από τον ζωγράφο Ρίτσαρντ Χάμιλτον ως “δημοφιλής, προσωρινή, χαμηλού κόστους, βιομηχανική, νεαρή, πνευματώδης, σέξι, μαγιό, γοητευτική και Μεγάλη Επιχείρηση“.

αρχική φωτογραφία: Pixabay 

Διαβάστε ακόμα στη “ΜτΧ”: Η γυναίκα που πυροβόλησε τον Άντι Γουόρχολ για να τον εκδικηθεί. Τα όργια, οι αυτοκτονίες, η πίστη στον Θεό και ο περίεργος θάνατος μετά από εγχείρηση ρουτίνας