Η ιστορία της Boeing. Ξεκίνησε από την κατασκευή μαχητικών που κυριάρχησαν στον β΄ παγκ. πόλεμο. Κατασκευάζει πυραύλους, δορυφόρους και το 737 Max 8 την οδηγεί στην κατάρρευση

Κίνα, Ινδονησία, Αυστραλία, Σιγκαπούρη και η λίστα μεγαλώνει. Στις χώρες αυτές τα Boeing 737 Max 8 έχουν ήδη απαγορευτεί και βρίσκονται καθηλωμένα στο έδαφος. Το υπερσύγχρονο αεροσκάφος μέσα σε 5 μήνες έχει συντριβεί δύο φορές και έχουν σκοτωθεί περισσότεροι από 345 άνθρωποι.

Οι φωνές όσων μιλούσαν για προβληματικό μοντέλο ακούγονται δυνατότερα από ποτέ. Η ιστορία της μεγαλύτερης αεροβιομηχανίας στον κόσμο με τίποτα δεν προμήνυε μια τέτοια εξέλιξη.

«Θα μπορούσαμε να κατασκευάσουμε ένα καλύτερο αεροπλάνο μόνοι μας και μάλιστα, γρηγορότερα»

Ο William Boeing ήταν ένας φιλόδοξος νέος επιχειρηματίας στις αρχές του 20^ου αιώνα. Ανακάλυψε την αγάπη του για την αεροπορία όταν το 1909, όταν είδε για πρώτη φορά μια μικρή, ερασιτεχνική πτητική μηχανή. Έτσι, πήρε την απόφαση να αρχίσει εντατικά μαθήματα για να γίνει πιλότος και πολύ σύντομα αγόρασε το πρώτο του αεροπλάνο. Όταν σε μία πτήση έπαθε βλάβη, ο μηχανικός τού είπε ότι θα χρειάζονταν μήνες για να βρεθούν τα κατάλληλα ανταλλακτικά και να επισκευαστεί.

Τότε, λέγεται ότι ο Boeing είπε στον φίλο του, George Conrad Westervelt, ο οποίος ήταν μηχανικός στο αμερικανικό ναυτικό: «Θα μπορούσαμε να κατασκευάσουμε ένα καλύτερο αεροπλάνο μόνοι μας και μάλιστα, γρηγορότερα». Στις 15 Ιουλίου του 1916, ο Boeing μαζί με τον Westervelt ίδρυσαν την “Pacific Aero Products Co”. Έναν χρόνο αργότερα, ο Westervelt αποχώρησε για να αφοσιωθεί στα στρατιωτικά του καθήκοντα. Έτσι, ο Γουίλιαμ έμεινε μόνος του και η εταιρεία μετονομάστηκε σε “Boeing Airplane Company”.

Η αρχή

Η Boeing ιδρύθηκε μέσα σε περίοδο αναταραχών. Κατάφερε, ωστόσο, να εκμεταλλευτεί τις συγκυρίες με τον καλύτερο τρόπο. Το 1917, όταν οι Ηνωμένες Πολιτείες ετοιμάζονταν να μπουν στον Α’ Παγκόσμιο, η εταιρεία κατασκεύασε και πούλησε στο Αμερικανικό Ναυτικό 51 υδροπλάνα. Αυτή ήταν κι η αρχή μιας μακράς και επικερδούς συνεργασίας με το αμερικανικό κράτος.

Κατά τη δεκαετία του ’20, η Boeing συνέχισε να εξοπλίζει τον στρατό με μαχητικά αεροσκάφη. Παράλληλα, άρχισε να αναπτύσσει και τα επιβατικά της. Κατασκεύασε αρχικά το μοντέλο 40, ένα αεροπλάνο ειδικά διαμορφωμένο για τη μεταφορά της αλληλογραφίας, το οποίο πουλήθηκε στην αμερικανική κυβέρνηση.

Το πρώτο αποκλειστικά επιβατικό αεροσκάφος ήταν το δωδεκαθέσιο Boeing 80. Τον Ιούλιο του 1928, δώδεκα χρόνια μετά την ίδρυση της Boeing, έκανε την πρώτη του δοκιμαστική πτήση, δίνοντας έτσι το έναυσμα για μια νέα σελίδα στην ιστορία της εταιρείας, που ξεκίνησε με μαχητικά αεροπλάνα και πέρασε στα εμπορικά.

Η αποχώρηση του William Boeing

Το 1932 παρουσιάστηκε για πρώτη φορά το Boeing 247, το οποίο θεωρήθηκε ως το πιο πρωτοποριακό και μοντέρνο αεροπλάνο της εποχής του, τόσο από πλευράς χειρισμού όσο κι από ασφάλεια. Η κυκλοφορία του μοντέλου συνοδεύτηκε από μία αμφιλεγόμενη απόφαση της εταιρείας. Το 247 δεν βγήκε επίσημα στην αγορά, αλλά χρησιμοποιήθηκε για να επανδρώσει αποκλειστικά τις αερογραμμές της United Airlines, θυγατρικής εταιρείας της Boeing. Το γεγονός αυτό στάθηκε αφορμή για να θεσπιστεί ένας νέος νόμος που απαγόρευε στις αεροπορικές εταιρείες και στους κατασκευαστές να έχουν την ίδια διοίκηση.

Έτσι, το 1934 η εταιρεία χωρίστηκε σε τρεις μικρότερες: την “Boeing Airplane Company”, την “United Airlines” και την “United Aircraft Corporation”. Υπό το πρίσμα των αλλαγών αυτών, ο William Boeing πούλησε τις μετοχές του και αποσύρθηκε από την αεροβιομηχανία.

Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος και μεταπολεμική περίοδος

Η δεκαετία του ’40 και ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος βρήκαν τη Boeing πολύ καλά προετοιμασμένη. Ακολουθώντας το μοτίβο των πρώτων χρόνων της ίδρυσής της, η εταιρεία αφιερώθηκε στην κατασκευή υπερσύγχρονων μαχητικών αεροσκαφών. Τα μοντέλα B-17 ή αλλιώς το «ιπτάμενο φρούριο» και B-29, είναι από τα πιο διάσημα μαχητικά και διαδραμάτησαν καθοριστικό ρόλο στην νικηφόρα έκβαση του πολέμου στην περιοχή του Ειρηνικού. Η παραγωγή μαχητικών και βομβαρδιστικών ήταν τόσο μαζική που, όταν ο πόλεμος τελείωσε και η παραγωγή μειώθηκε, έχασαν τη δουλειά τους 70.000 άνθρωποι.

Ωστόσο, η παραγωγή συνεχίσθηκε με μαχητικά νέας γενιάς. Έως και τα μέσα της δεκαετίας του ’50, τα πολεμικά τζετ ήταν στη βασική γραμμή παραγωγής, ενώ για πρώτη φορά κατασκεύασε κι έναν πύραυλο μικρής εμβέλειας.

Παρόλα αυτά, η εταιρεία ήθελε να επεκταθεί και να σταθεί στο ύψος του διεθνούς ανταγωνισμού. Έτσι, το 1958 έβγαλε στην αγορά το Boeing 707, που αποτέλεσε το πρώτο εμπορικό αεροσκάφος των Η.Π.Α. Με χωρητικότητα 156 επιβατών, το πρωτοποριακό μοντέλο προσέφερε άνεση και ταχύτητα στα υπερατλαντικά ταξίδια, που κάθε χρόνο αυξάνονταν. Οι προοπτικές ήταν ιδανικές για την γιγάντωση της εταιρείας.

Κρίση εν μέσω πρωτοπορίας

Οι δεκαετίες του ’60 και του ’70 είχαν τα μεγαλύτερα σκαμπανεβάσματα και υπήρξαν οι πλέον καθοριστικές για την πορεία της Boeing. Το 1967 η εταιρεία κατασκεύασε το ιστορικό της μοντέλο, το Boeing 737. Πρόκειται για ένα επιβατικό δικινητήριο που παραμένει μέχρι και σήμερα το αεροσκάφος με τις περισσότερες πωλήσεις παγκοσμίως. Έχουν κατασκευαστεί πάνω από 10.000, ενώ υπολογίζεται ότι κάθε 5 δευτερόλεπτα, σε κάποιο σημείο της γης προσγειώνεται ή απογειώνεται ένα 737.

Την ίδια περίοδο, η εταιρεία έχτιζε το πιο μεγάλο και μοντέρνο εργοστάσιο. Πρώτος καρπός του εργοστασίου ήταν το Boeing 747. Στα βήματα του προκατόχου του, το 747 διατήρησε ένα παγκόσμιο ρεκόρ για 37 ολόκληρα χρόνια, καθώς είχε χωρητικότητά 490 επιβατών, νούμερο εξωπραγματικό για τον ανταγωνισμό.

Παρά την πρωτοπορία του, το 747 έγινε αφετηρία μιας σειράς σοβαρότατων προβλημάτων για την εταιρεία. Η Boeing βρέθηκε χρεωμένη σχεδόν 2 δισεκατομμύρια δολάρια από την παραγωγή του, ενώ ο πόλεμος του Βιετνάμ και η οικονομική ύφεση της χώρας επιδείνωσε σημαντικά την κατάσταση. Αναγκάστηκε να απολύσει τα δύο τρίτα των υπαλλήλων της και για έναν χρόνο δεν δεχόταν παραγγελίες.

Η επανάκαμψη και το απόγειο

Η ανάκαμψη άργησε, αλλά ήρθε. Από το 1983 και μετά, η εταιρεία ξεκίνησε και πάλι να προμηθεύει μαζικά τον αμερικανικό στρατό με μαχητικά και βομβαρδιστικά αεροσκάφη. Ωστόσο, όσον αφορά τα εμπορικά, η Boeing είχε πλέον δυνατό ανταγωνισμό. Η Airbus, μία νέα ευρωπαϊκή αεροβιομηχανία, είχε αποκτήσει δυναμική παρουσία στο χώρο, κυρίως μετά την κυκλοφορία του μοντέλου Α320. Σαν απάντηση, η Boeing ανέπτυξε το 757, το 767 και ένα αναβαθμισμένο 737.

Το γεγονός όμως που καθήλωσε και πάλι την εταιρεία στην κορυφή ήταν η μεγαλειώδης συγχώνευση με την ανταγωνιστική McDonnell Douglas Corporation. Η Boeing την εξαγόρασε για περισσότερα από 13 δισεκατομμύρια δολάρια, πραγματοποιώντας έτσι τη μεγαλύτερη συγχώνευση στην ιστορία της αεροπορίας.

21^ος αιώνας

Με τον ερχομό της νέας χιλιετίας, η Boeing επεκτάθηκε στον τομέα των δορυφορικών επικοινωνιών, αγοράζοντας την Hughes Space and Communication Company, μία από τις σημαντικότερες αμερικανικές αεροδιαστημικές εταιρείες.

Ωστόσο, την ίδια περίοδο, ύστερα από δύο δεκαετίες απόλυτης κυριαρχίας στο χώρο, η Airbus άρχισε και πάλι να κερδίζει σημαντικά έδαφος. Ακολούθησε μία άτυπη μάχη μοντέλων, όπου κάθε εταιρεία προσπαθούσε να ανταγωνιστεί τις πρωτοπορίες που εισήγαγε η αντίπαλη.

Το 2011 η Boeing ανακοίνωσε μία καθοριστική αναβάθμιση του ιστορικού 737. Το νέο Boeing 737 MAX 8 έσπασε κάθε ρεκόρ πριν ακόμη κυκλοφορήσει, καθώς η ινδονησιακή Lion Air έκανε παραγγελία ύψους 21 δισεκατομμυρίων δολαρίων για το μοντέλο, πριν καν κυκλοφορήσει. Σε τι διαφέρει όμως το αναβαθμισμένο αεροσκάφος;

Αποδοτικότερο στην κατανάλωση καυσίμων, ανανεωμένο, άνετο. Έτσι διαφημιζόταν το νεότερο «τέκνο» της Boeing. Το παράδοξο, όπως επισημαίνουν οι ειδικοί, είναι ότι παραλήφθηκαν οι αναφορές στις τεχνικές τροποποιήσεις του μοντέλου. Μάλιστα, οι λεπτομέρειες αυτές δεν παραλήφθηκαν μόνο στην ευρέως προσβάσιμη περιγραφή του Max 8, αλλά δεν υπήρξε ούτε ειδική ενημέρωση στους πιλότους που θα το χειρίζονταν.

Πρόκειται για την προσθήκη ενός νέου κώδικα, στο λογισμικό του συστήματος ελέγχου του πιλοτηρίου, που αυτοματοποιεί περαιτέρω τις ενέργειες του αεροσκάφους όταν αυτό ανιχνεύει κάποια ανωμαλία στους κινητήρες ή στη θέση πτήσης του. Ο κώδικας αυτός φέρει την ονομασία MCAS και σύμφωνα με την εταιρεία, «βελτιώνει τη συμπεριφορά του αεροπλάνου σε μη φυσιολογικές καταστάσεις».

Η Boeing από τη μία, θέλοντας να εξοικονομήσει πόρους, δεν θεώρησε ότι οι πιλότοι χρειάζονταν εκ νέου εκπαίδευση υπό το πρίσμα των αλλαγών. Από την άλλη, ούτε και η Ομοσπονδιακή Διοίκηση Αεροπορίας επέβαλε επιπλέον εκπαίδευση.

Το αποτέλεσμα είναι να θεωρείται ότι η πτώση των δυο σύγχρονων αεροπλάνων ίσως οφείλεται στην μη εξοικείωση των πιλότων.

Εκατοντάδες ανθρώπινες ζωές χάθηκαν και η εταιρεία έχασε αμέσως δισεκατομμύρια δολάρια χωρίς να έχει ικανοποιητικές απαντήσεις, ούτε για τους συγγενείς των θυμάτων ούτε για τις αεροπορικές εταιρείες που ακινητοποίησαν τα αεροπλάνα τους και ακύρωσαν τις παραγγελίες.

Διαβάστε στη “ΜτΧ”:  «Το αγόρι που έπεσε από τον ουρανό». Το τραγικό τέλος ενός 14χρονου λαθρεπιβάτη που ήθελε να γνωρίσει τον κόσμο. Πως τραβήχτηκε η φωτογραφία