Η ιστορία πίσω από το Ζηρίνειο της Κηφισιάς. Ο καπνέμπορος που μεγαλούργησε στη Σμύρνη και οι Γερμανοί κατέσχεσαν δύο φορές το σπίτι του

Στην Κηφισιά, κοντά στο νοσοκομείο ΚΑΤ και απέναντι από τη Βίλα Καζούλη, βρίσκεται το Δημοτικό Στάδιο “Ιωάννης Ζηρίνης“, γνωστό και ως Ζηρίνειο.

Εδώ και χρόνια, αποτελεί σημείο αναφοράς του αθλητισμού της Κηφισιάς και βρέθηκε στην επικαιρότητα καθώς επιχειρείται από τον Δήμο να μειωθούν οι διαδρομές του Στίβου προς όφελος της Ποδοσφαιρικής ΠΑΕ.

Είναι γνωστό στους Κηφισιώτες και τους Αθηναίους, αλλά η ιστορία του ανθρώπου που το εμπνευστηκε και το χρηματοδότησε δεν είναι ιδαίτερα γνωστή.

Το Ζηρίνειο αποτέλεσε το πρώτο ελληνικό στάδιο που έλαβε ονομασία φυσικού προσώπου , του δωρητή του.

Ο λόγος για τον Ιωάννη Ζηρίνη, επιχειρηματία από τη Μαρώνεια του Νομού Ροδόπης στην Θράκη. Γεννήθηκε το 1869 και στη γενέτειρά του υπάρχει ακόμη συνοικισμός με το όνομα Ζηρινέικα.

Η μετακόμιση στη Σμύρνη και η πρώτη επίταξη της κατοικίας του

Στα τέλη της δεκαετίας του 1880, η οικογένειά του μετανάστευσε στη Σμύρνη. Αν και αποφοίτησε από την Ευαγγελική Σχολή της πόλης, ακολούθησε τα χνάρια του πατέρα του, Παναγιώτη, ο οποίος ήταν καπνέμπορος.

Ο πατέρας του ανέπτυξε το καπνεμπόριο μεταξύ Σμύρνης, Μαρώνειας και Ξάνθης, Το 1910, η έδρα της επιχείρησης μεταφέρθηκε στη Δρέσδη της Γερμανίας, λόγω των επερχόμενων πολιτικών και πολεμικών γεγονότων της εποχής εκείνης.

Κατά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, η πολυτελής κατοικία της οικογένειας Ζηρίνη, στην προκυμαία της Σμύρνης, επιτάχθηκε και χρησιμοποιήθηκε ως κατοικία του διαβόητου Λίμαν φον Σάντερς του Γερμανού αρχιστράτηγου που διετέλεσε επιτελάρχης του οθωμανικού στρατού και συμβούλευσε τους Νεότουρκους να εκκαθαρίσουν τους χριστιανικούς πληθυσμούς.

Ο ερχομός στην Κηφισιά και η δεύτερη επίταξη του σπιτιού του

Το 1924, ο Ζηρίνης εγκαταστάθηκε μόνιμα στην Αθήνα, από όπου διηύθυνε τα υποκαταστήματα της οικογενειακής επιχείρησης. Πιο συγκεκριμένα, κατοικούσε στην Κηφισιά, στην ιδιωτική του έπαυλη επί της οδού Τατοΐου.

Κατά τραγική ειρωνεία, το σπίτι του Ζηρίνη επιτάχθηκε και στα χρόνια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και μετατράπηκε σε κατοικία των Γερμανών κατακτητών.

Η κατασκευή του Ζηρινείου, του πρώτου σταδίου που πήρε ονομασία του δωρητή

Το 1926, η νεοσύστατη Κοινότητα Κηφισιάς αναζητούσε χώρους στο Κεφαλάρι, στο Στροφύλι και την Πεύκη, οι οποίοι θα ήταν κατάλληλοι για την κατασκευή γυμναστηρίου. Οι προσπάθειες, όμως, απέβησαν άκαρπες.

Ο Ζηρίνης, τότε, αποφάσισε να αγοράσει την έκταση απέναντι από την Βίλα Καζούλη και να χρηματοδοτήσει τις εργασίες για τη δημιουργία των αθλητικών εγκαταστάσεων.

Οι εργασίες ξεκίνησαν το 1929 και ολοκληρώθηκαν το 1932. Στο διάστημα αυτό, εντωμεταξύ, τα έργα σταμάτησαν προσωρινά, διότι υπήρχαν διαφωνίες σχετικά με την ονομασία.

Εκείνη την εποχή, δεν συνηθιζόταν να δίνουν σε γυμναστήρια και αθλητικές εγκαταστάσεις ονόματα φυσικών προσώπων. Έγινε, όμως, η αρχή.

Οι νέες εγκαταστάσεις ονομάστηκαν “ΖΗΡΙΝΕΙΟΝ ΕΘΝΙΚΟΝ ΓΥΜΝΑΣΤΗΡΙΟΝ” και τέθηκαν υπό την εποπτεία του Υπουργείου Παιδείας.

Για την εποχή του, το Ζηρίνειο υπήρξε πρωτοποριακά μοντέρνο. Ήταν το πρώτο στάδιο στην Ελλάδα που περιείχε γήπεδο ποδοσφαίρου και στίβο 280 μέτρων με 6 διαδρόμους. Διέθετε μεγάλα σύγχρονα αποδυτήρια, κλειστό γυμναστήριο, αίθουσα διαλέξεων και γραφεία διοικήσεως.

Πριν την κατασκευή του, υπήρχαν κατά καιρούς πρόχειροι περιστασιακοί χώροι άθλησης στην Κηφισιά που δεν “άντεξαν” στο χρόνο.

Τα εγκαίνια και η αντίδραση των Ερυθραιωτών

Στις 12 Ιουνίου 1932, έγιναν τα εγκαίνια του Ζηρινείου Γυμναστηρίου, παρουσία του Υπουργού Παιδείας, των κοινοτικών αρχών Κηφισιάς και Αμαρουσίου και πλήθους κόσμου.

Ο Ζηρίνης υπήρξε αναμενόμενα το τιμώμενο πρόσωπο και του δόθηκε ένα αντίγραφο αρχαίου αγαλματίδιου. Στην αντιφώνησή του, ο Θρακιώτης επιχειρηματίας και ευεργέτης είπε:

“Νομίζω ότι δεν άξιζαν εις εμέ τόσοι έπαινοι. Δεν έκανα παρά το καθήκον μου… Εις την παρούσα περίσταση ήτις αφοράν την νεολαίαν μας, τολμώ να ελπίζω ότι το έργο τούτο θα συμβάλλει εις την ψυχικήν και σωματικήν διάπλασιν της νέας γενεάς από την οποίαν πολλά αναμένει η Ελλάς.

Η ενίσχυση και η συμπάθεια με τας οποίας οι κάτοικοι της Κηφισιάς περιέβαλαν το έργον τούτο αποτελούν την καλυτέραν εγγύηση δια την επιτυχίαν του επιδιωκώμενου σκοπού”.

Την ίδια ώρα που γίνονταν τα εγκαίνια του Ζηρινείου, στη γειτονική Νέα Ερυθραία διεξαγόταν ποδοσφαιρικός αγώνας μεταξύ των ομάδων “Ένωσις” και “Ερμής”.

Αυτό υποδήλωνε τη δυσαρέσκεια των Ερυθραιωτών, καθώς η παράδοση αναφέρει ότι ο Ζηρίνης επιθυμούσε, αρχικά, να χρηματοδοτήσει την κατασκευή γυμναστηρίου στη Νέα Ερυθραία, λόγω του μικρασιατικού παρελθόντος του.

Ιδρυτικό μέλος του ΑΟΚ

Ο Ιωάννης Ζηρίνης δεν έβαλε μόνο τα θεμέλια για τη δημιουργία του Ζηρινείου. Υπήρξε, επίσης, ο πρώτος έφορος και ιδρυτικό μέλος του Αθλητικού Ομίλου Κηφισιάς, το 1932,

Στην ιστορική διαδρομή του, ο ΑΟΚ δραστηριοποιήθηκε σε όλο το φάσμα του ερασιτεχνικού αθλητισμού διατηρώντας τμήματα ομαδικών και ατομικών αγωνισμάτων.

Ο Ζηρίνης πέθανε το 1934, σε ηλικία 65 ετών. Η “κληρονομιά” που άφησε πίσω του ήταν μεγάλη και σημαντική. Από την αρχή της λειτουργίας του, το Ζηρίνειο εξυπηρέτησε τις ανάγκες των σχολείων της Κηφισιάς και αρκετούς αθλητικούς συλλόγους των Αθηνών και των περιχώρων.

Τα παλιά χρόνια, το Ζηρίνειο Γυμναστήριο ήταν ο αγαπημένος τόπος όπου μαζευόταν η νεολαία της Κηφισιάς. Ήταν το στέκι τους.

Δεν ήταν λίγοι εκείνοι οι νέοι που, ενώ έπαιζαν ποδόσφαιρο ή έκαναν κάποιο αγώνισμα στίβου, χαλούσαν τα παπούτσια τους, τα οποία ήταν πολυτέλεια στα δύσκολα μετακατοχικά χρόνια.

Στο πέρασμα των ετών, πραγματοποιήθηκαν διάφορες εργασίες ανακαίνισης ή αποκατάστασης του Ζηρινείου. Το 1992, κατασκευάστηκε το κλειστό γήπεδο “Ιωάννης Ζηρίνης”, όπου γίνονται γυμναστικές επιδείξεις, αγώνες μπάσκετ, βόλεϊ και χάντμπολ.

Οι περιπέτειες του στίβου στο Ζηρίνειο

Πρόσφατα ολοκληρώθηκε μετά από τέσσερα χρόνια αναμονής, η τοποθέτηση συγχρόνου ταρτάν στίβου και στις έξι διαδρομές. Αμέσως μετά ήρθε η ανατροπή.

Η απόφαση του Δήμου και συγκεκριμένα του ΝΠΔΔ “ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΒΙΚΕΛΑΣ”  να προχωρήσει σε αποξήλωση μέρους του στίβου, ώστε να εξυπηρετηθεί η τοπική ΠΑΕ Ποδοσφαίρου, ξεσήκωσε θύελλα διαμαρτυριών, τόσο των τοπικών Γυμναστικών συλλόγων, όσο και του ΣΕΓΑΣ.

Ανάμεσα σε αυτούς που αντέδρασαν ήταν και ο Ολυμπιονίκης Μίλτος Τεντόγλου, αθλητής του Γυμναστικού Συλλόγου Κηφισιάς.

Το “έργο” αφαίρεσης του ταρτάν που στοίχισε 220.000 ευρώ στην Περιφέρεια Αττικής, ξεκίνησε με σκοπό να εξασφαλισθεί η αδειοδότηση του γηπέδου για τους αγώνες της Super League 2, στους οποίους συμμετέχει η ΠΑΕ Κηφισιάς.

Πηγή εικόνων κεντρικής φωτογραφίας: Στάδιο Κηφισιάς Ιωάννης Ζηρίνης (Facebook)

Με πληροφορίες από:

• Παρατηρητής της Θράκης
• “Συμβολή προσωπικοτήτων στην πολιτιστική ανάπτυξη της Κηφισιάς κατά τον 19ο & 20ό αιώνα“, Διπλωματική Εργασία Σπυρίδωνα Κυριακόπουλου