Η ιστορία ενός παιδιού που το απήγαγαν οι Ινδιάνοι. Έζησε με τους Απάτσι και τους Κομάντσι. Η συγκλονιστική του αφήγηση

«Τον χτύπησα στην καρδιά με ένα βέλος και έπεσε νεκρός. O αρχηγός της φυλής με διέταξε να του κόψω το δέρμα στο τριχωτό της κεφαλής (scalp).

Δεν ήθελα να το κάνω. Δεν το είχα ξανακάνει και δεν μου άρεσε όποτε το έβλεπα, αλλά ο αρχηγός της φυλής  με απείλησε με κάθε είδους τιμωρία, αν δεν υπάκουα στη διαταγή του.

Οπότε πήρα το μαχαίρι μου, έκανα μια τομή γύρω από το κεφάλι του, έπιασα τα μαλλιά του με τα δάχτυλά μου και με ένα γρήγορο τράνταγμα προς τα πίσω, το δέρμα με το τριχωτό της κεφαλής ξεκόλλησε».

Η παραπάνω διήγηση ανήκει στον Χέρμαν Λέμαν, έναν Αμερικανό από το Τέξας που, σε ηλικία 11 ετών, απήχθη από μια ομάδα Ινδιάνων Απάτσι, οι οποίοι έκαναν επιδρομή κοντά στο σπίτι της οικογένειάς του, το Μάιο του 1870.

Η συγκλονιστική μαρτυρία κυκλοφορεί σε βιβλίο από τις εκδόσεις Πηγή με τον τίτλο «Εννέα χρόνια με τους Ινδιάνους 1870-1879».

Φυσικά ο τρόπος που προσεγγίζει την εμπειρία του, αφού έζησε πολλά χρόνια μακριά τους, δείχνει και το γενικότερο πνεύμα της εποχής. Τις αντιλήψεις, τις προκαταλήψεις αλλά και την αγάπη για όσα βίωσε κοντά τους.

«Έζησα ως άγριος και ως πολιτισμένος άνθρωπος»

Μετά από πέντε χρόνια με τους Απάτσι, ο Λέμαν αναγκάστηκε να προσχωρήσει στη φυλή των Κομάντσι, λόγω μιας δολοφονίας που διέπραξε. Συνολικά έζησε εννέα χρόνια με τους Ινδιάνους και το αποτύπωμα αυτής της συμβίωσης στην προσωπικότητά του ήταν ισχυρό.

Σχεδόν ξέχασε τη μητρική του γλώσσα, απέκτησε ινδιάνικα ονόματα και υιοθέτησε πλήρως τον τρόπο ζωής των ιθαγενών. Έμαθε να τρώει όργανα άγριων ζώων, να κατασκευάζει βέλη και τόξα και να πολεμά τα «χλωμά πρόσωπα» με διάφορες τακτικές και μέσα.

Με άλλα λόγια, έγινε πολεμιστής ενώ βρισκόταν στην ευαίσθητη περίοδο της εφηβείας, μακριά από τους γονείς και τα αδέρφια του και στερημένος από οποιαδήποτε άνεση, φροντίδα και γονική αγάπη. Οι φορές που βρέθηκε αντιμέτωπος με τον θάνατο, είτε λόγω των κακουχιών είτε κατά τη διάρκεια των εχθροπραξιών, δεν ήταν λίγες.

Ακόμα κι όταν επέστρεψε στον δυτικό τρόπο ζωής, ο Λέμαν έμεινε για πολύ καιρό μακριά από τους ανθρώπους, καθώς αποζητούσε τη μοναξιά στη φύση. Με τον καιρό επανήλθε στην προηγούμενη ζωή του και έχοντας πλέον την αναγκαία απόσταση του χρόνου, έκανε την εξής αποτίμηση:

«Έζησα ως άγριος και ως πολιτισμένος άνθρωπος και αγαπώ ακόμη και σήμερα τους παλιούς Ινδιάνους συντρόφους μου, παρά την αλλαγή που έφεραν μέσα μου οι επιρροές του πολιτισμού.

Όταν ήμουν άγριος, διψούσα να σκοτώσω και να κλέψω, γιατί με είχαν μάθει ότι αυτός ήταν ο μόνος τρόπος να ζω. Αλλά ξέρω τώρα ότι αυτό είναι λάθος. Δεν θα έπαιρνα ανθρώπινη ζωή τώρα, ούτε θα έκλεβα».

Η απαγωγή που καθόρισε μια ζωή

Ο Χέρμαν Λέμαν ήταν παιδί Γερμανών μεταναστών που εγκαταστάθηκαν στην κομητεία Γκίλεσπι του Τέξας, στα μέσα της δεκαετίας του 1840. Από την περίοδο του Αμερικανικού Εμφυλίου (1861-1865), οι Ινδιάνοι πραγματοποιούσαν περιοδικές επιδρομές στο Γκίλεσπι και στις παρακείμενες κομητείες.

Σε μία από αυτές, ο Λέμαν έπεσε θύμα απαγωγής από τους Απάτσι. Την ίδια “τύχη” είχε και ο μικρότερος αδερφός του, Γουίλι, ο οποίος, όμως, βρήκε τον τρόπο να δραπετεύσει και να επιστρέψει στους δικούς του, μερικές ημέρες μετά.

Με ενάργεια και γλαφυρότητα, ο Χέρμαν Λέμαν περιγράφει τη σκληρή μονομαχία του με τον Καρνόβιστ, τον αρχηγό της φυλής των Απάτσι:

«Με χαστούκισε, με έπνιξε, με χτύπησε, μου έσκισε τα ρούχα και νόμιζα ότι θα με σκότωνε. Κλείδωσα τα δάχτυλά μου στα μακριά μαύρα μαλλιά του και τράβηξα όσο πιο δυνατά μπορούσα. Τον κλότσησα στο στομάχι, τον δάγκωσα και είχα σχεδόν καταφέρει να τον νικήσω, όταν ήρθε ένας άλλος Ινδιάνος, ο Τσίγουατ».

Ο αρχηγός τον αιχμαλώτισε και αυτομάτως τον υιοθέτησε, σύμφωνα με το ινδιάνικο έθιμο:

Ο Λέμαν διηγείται τις συνήθειες, τα έθιμα και τις αντιλήψεις των Ινδιάνων: το πώς έσφαζαν και έτρωγαν διάφορα άγρια ζώα, όπως μοσχάρια, βούβαλους και αντιλόπες, πώς έκλεβαν τα άλογα, για να μετακινούνται στις πεδιάδες και πώς δολοφονούσαν τους λευκούς.

Για τους Ινδιάνους, η γέννηση ενός αρσενικού έφερνε μεγάλη χαρά, διότι σήμαινε τη γέννηση ενός μελλοντικού πολεμιστή, ενώ η γέννηση ενός θηλυκού δεν θεωρείτο κάτι σημαντικό, σύμφωνα με τον Λέμαν. Τα νόθα παιδιά ήταν σπάνια και όποια παντρεμένη γυναίκα διέπραττε μοιχεία, τιμωρείτο με κόψιμο μύτης.

«Οι Απάτσι ήταν σκληροί με τις γυναίκες του και επιεικείς με τα παιδιά τους […] Οι Απάτσι δεν κουβαλούσαν ποτέ τις συζύγους ή τα παιδιά τους σε επιδρομές, ενώ οι Κομάντσι το έκαναν […] Ένας Ινδιάνος δεν χρησιμοποιούσε ποτέ για δεύτερη φορά βέλος που είχε σκοτώσει έναν άνθρωπο», υποστηρίζει ο Λέμαν.

Επιπλέον, αναφέρεται στα βασανιστήρια που τον υπέβαλαν οι κάτοικοι ενός ινδιάνικου χωριού, στις γιορτές, τις δεισιδαιμονίες και το σύστημα αρίθμησης των Ινδιάνων, στις μάχες που πήρε μέρος ως Κομάντσι αλλά και στο πώς τραυματίστηκε για τα μάτια μιας όμορφης Ινδιάνας.

Η επιστροφή

Ο Χέρμαν Λέμαν γύρισε στην οικογένειά του στις 12 Μαΐου 1878. Η επανένταξή του στην κοινωνία των λευκών ήταν μια διαδικασία αργή και περίπλοκη. Όσα έζησε στα σχεδόν δέκα χρόνια με τους Ινδιάνους, δεν γινόταν ούτε να τα αφήσει αμέσως πίσω του ούτε να τα ξεχάσει. «Ο φόβος που είχαν τα μικρά παιδιά απέναντί μου έδωσε τη θέση του στη φιλία», επισημαίνει.

Με τον καιρό, οι σκέψεις και οι αναμνήσεις του “ζυμώθηκαν” και τελικά αποκρυσταλλώθηκαν σε ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον αυτοβιογραφικό μυθιστόρημα με τίτλο «Εννέα χρόνια με τους Ινδιάνους 1870-1879».

Δημοσιεύτηκε το 1927, πέντε χρόνια πριν το θάνατό του. Δεν πρόκειται απλώς για μια “στεγνή” αυτοβιογραφία, αλλά για ένα έργο που έχει χαρακτηριστεί ως μία από τις καλύτερες ιστορίες αιχμαλωσίας που δημοσιεύτηκε ποτέ στις ΗΠΑ.

Οι περιγραφές του Λέμαν, χωρισμένες σε 45 κεφάλαια που το καθένα δεν ξεπερνά τις 5-10 σελίδες, είναι τόσο ζωντανές που “ταξιδεύουν” τον αναγνώστη στην εποχή, κατά την οποία δύο λαοί συγκρούστηκαν με απίστευτη σφοδρότητα στα εδάφη της αμερικανικής ηπείρου με διακύβευμα το ποιος θα υπερτερήσει.

Όλα όσα αναφέρει αποτελούν μόνο ένα μικρό κομμάτι της ζωής του, καθώς, όπως αναφέρει, «αν έπρεπε να ειπωθούν όλα, θα χρειαζόταν ένα βιβλίο πολλαπλάσιο του μεγέθους αυτού». Αυτό, όμως, δεν μειώνει τη σημασία της μαρτυρίας του. Μιας συναρπαστικής ιστορίας επιβίωσης, αφοσίωσης και δύναμης.

Περισσότερα για τη ζωή του Χέρμαν Λέμαν θα διαβάσετε στο βιβλίο «Εννέα χρόνια με τους Ινδιάνους 1870-1879», το οποίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πηγή.