Λίμνη Κάρλα. Ήταν ο δεύτερος μεγαλύτερος υδροβιότοπος στην Ελλάδα. Η αποξήρανση και η οικολογική ανατροπή

Κοντά στις βόρειες πλαγιές του Πηλίου απλωνόταν έως το 1962 η λίμνη Κάρλα ή Βοιβηίδα.

Η ανάγκη για εξασφάλιση νέων καλλιεργήσιμων εκτάσεων οδήγησε την πολιτεία στην απόφαση να την αποξηράνει με συνέπεια να συντελεστεί μια τεράστια οικολογική καταστροφή στην περιοχή ήταν ραγδαία.

Το Σεπτέμβριο του 2023 το καταστροφικό φαινόμενο Daniel «έπνιξε» ολόκληρη την Θεσσαλία και βούλιαξε ο Παλαμάς μαζί με τα υπόλοιπα  χωριά του κάμπου της Καρδίτσας.

Το νερό βρήκε τους παλιούς του δρόμους και μέσα σε δυόμιση ημέρες ξαναδημιουργήθηκε η λίμνη Κάρλα στο αρχικό της μέγεθος!

Τον Αύγουστο του 1962 άρχισαν οι αποξηραντικές εργασίες με μια σήραγγα μήκους 10.150 μέτρων. Η αποστράγγιση κράτησε ενάμιση χρόνο.

Όταν ξεκίνησε η διαδικασία θεωρήθηκε ένα από τα σπουδαιότερα έργα για την ανάπτυξη της ελληνικής γεωργίας, καθώς εξασφαλίστηκαν 80.000 στρέμματα καλλιεργήσιμης γης στους αγρότες.

Η σταδιακή όμως πτώση της υπόγειας υδροφορίας και η απώλεια της παραλίμνιας χλωρίδας, προειδοποιούσε για την αρχή μιας καταστροφής.

Όπως αναφέρει στην σελίδα του ο Φορέας Διαχείρισης Κάρλας  (Ν.Π.Ι.Δ. που συστάθηκε το 2003) :

“ Το 1959 ανατέθηκε μελέτη από το υπουργείο Γεωργίας για την αξιοποίηση της πεδιάδας της Κάρλας με δεδομένα την κατασκευή ταμιευτήρα 64700 στρεμμάτων, σήραγγας και τάφρων πεδινών υδάτων. Η λίμνη θα χρησιμοποιούνταν για άρδευση με αρδευτικά κανάλια και θα τροφοδοτούνταν με νερά του Πηνειού.

Αντί αυτού όμως τελικά κατασκευάστηκε σήραγγα για την ολοκληρωτική εκκένωση της λίμνης που άρχισε τον Ιανουάριο του 1957 και ολοκληρώθηκε τον Οκτώβρη του 1962. Με την αποξήρανση της λίμνης φάνηκαν οι τρομακτικές επιπτώσεις από τη μη ολοκλήρωση του έργου όπως προβλεπόταν με την κατασκευή του ταμιευτήρα των 64700 στρεμμάτων”.

Οι επιπτώσεις ήταν περιβαλλοντικές αλλά και κοινωνικές: 

• Ραγδαία πτώση της υπόγειας υδροφορίας

• Εισχώρηση του θαλάσσιου μετώπου στον ευρύτερο χώρο της περιοχής της Κάρλας

   

• Ρύπανση και επιπτώσεις στο κλειστό Παγασητικό κόλπο και εμφάνιση φυτοπλαγκτού

   

• Εμφάνιση ρηγμάτων μεγάλου βάθους και καταστροφή κτισμάτων

   

• Επιπτώσεις στην πανίδα και στην χλωρίδα της περιοχής

   

• Καταστροφή γεωτρήσεων και ξήρανση πηγών μεταξύ των οποίων και η Υπέρεια Κρήνη στο Βελεστίνο

   

• Αλλαγές στο μικροκλίμα της περιοχής

   

• Αδυναμία υδροδότησης πόλεων και οικισμών

Τον Δεκέμβριο του 2010 άρχισε η άντληση νερού από τον ποταμό Πηνειό, ενώ όταν τεθούν σε πλήρη λειτουργία τα πέντε αντλιοστάσια του Πηνειού θα τροφοδοτούν τη λίμνη με 14 κυβικά μέτρα νερού το δευτερόλεπτο.

Όμως, τον Οκτώβριο του 2013 εντοπίστηκαν εκατοντάδες νεκρά ψάρια στην επιφάνεια της λίμνης. Η λίμνη αναδημιουργήθηκε τον Οκτώβριο του 2018 με 80 εκατ. κ.μ νερό και φιλοξενεί 13 είδη ψαριών και 180 είδη πουλιών.

Εκεί ερωτεύτηκε ο θεός Απόλλωνας την Κυρήνη και γέννησε τον Ασκληπιό

Η λίμνη Βοιβηίδα (Φοίβη – Βοίβη), ή Κερκινίτις, ή Κάρλα, ή Κάρλα Σού, ή Κάρλα Γκιόλ, ο “Βάλτος” για τους ντόπιους, υμνήθηκε από τον Όμηρο, τον Πίνδαρο και τον Στράβωνα.

Ο τόπος συνδέθηκε με τον θεό Απόλλωνα, τον “Φοίβο”, που στην περιοχή ερωτεύτηκε την όμορφη Κυρήνη, την καλλονή Δάφνη και με την Κορωνίδα γέννησε το φημισμένο γιατρό της αρχαιότητας, Ασκληπιό.

Από την περιοχή της Κάρλας ξεκινούν για την Αργοναυτική εκστρατεία ο Άρμενος, ο Πρόθοος και ο Εύμηλος, ενώ η λίμνη ήταν πέρασμα ή καταφύγιο για πολλούς ημίθεους και ήρωες (Θησέας, Ηρακλής, Αμαζόνες) στην πορεία τους για τις διάφορες αποστολές τους.

Η λίμνη Κάρλα έχει μια δεύτερη ευκαιρία για να σωθεί και να επιβιώσει, χαρίζοντας την ομορφιά και τα οφέλη της στο περιβάλλον και τους ανθρώπους που ζουν κοντά της:

Οι φωτογραφίες είναι του μεγάλου Λαρισαίου φωτογράφου Τάκη Τλούπα που αποτύπωσε την έρημη γη που άφησε πίσω της το τεχνικό έργο της αποξήρανσης δέκα χρόνια αργότερα. 

Πηγή αρχικής φωτογραφίας: Παλιές φωτογραφίες της Ελλάδας- Old photos from Greece

Διαβάστε επίσης στη ΜτΧ: «Μπούρτζι» δεν έχει μόνο στο Ναύπλιο. Που βρίσκονται τα υπόλοιπα οχυρά τα οποία βρέθηκαν στην δίνη πολέμων και συγκρούσεων στην Ελλάδα. Πότε κατασκευάστηκαν και σε τι χρησίμευαν…